FES – The One
F
Zonk!
“FES staat synoniem voor een onbetrouwbare muziekproductie met een brandend actuele missie en een rol die nog steeds niet uitgespeeld is” vermeldt de recente bio. En inderdaad, na vijfentwintig jaar garanderen artistiek leider en rietblazer Peter Vermeersch samen met pianist/toetsenist Peter Vandenberghe en hun discipels onverminderd de meest ongewone gechoreografeerde sequenties, zowel op cd als live.
In de loop der jaren hadden weliswaar enkele lichte wijzigingen plaats. Zo onderging het orkest een (gedeeltelijke) verjongingskuur. De recentste verschuiving op dat gebied is de vervanging van drummer Teun Verbruggen door zijn jongere collega Gert-Jan Dreessen. “Weg met het comfort en het automatisme van een drijvende kracht en toch een geslaagde transformatie” aldus Vandenberghe.
Ze blijven gelukkig ingaan tegen het principe van “Eén waarheid, één duidelijkheid, één versie, één verhaal”. Een knipoog hiernaar is de dubbel gelaagde hoes die ook omgekeerd ‘The One’ vermeldt.
Vijftien sterke persoonlijkheden die uiteindelijk een compacte eenheid vormen. Componisten Vermeersch en Vandenberghe leverden het materiaal voor ‘The One’ met inachtneming van alle kwaliteiten die ze in huis hebben met deze groep van muzikanten. Dat betekent een AC/DC principe van vrijheid en discipline.
Ze zetten meteen de puntjes op de i via een suite van vijfentwintig minuten (‘bONEs’) onderverdeeld in vier delen zoals een heuse symfonie (‘wONEdering’, ‘second to ONE’, ‘mr. ONE the third’, ‘no ONE in the final’). De woordspelletjes met ONE worden doorgetrokken naar de muziek door een aantal solo’s in te lassen gebracht door een andere ONE. Het leidt tot een soundtrack die zo geplukt lijkt uit een tv serie van de jaren zeventig maar dan wel getransponeerd naar een kubistisch decor. Een abrupt breekpunt haalt dit voorspel na zes minuten onderuit waarna ze overschakelen naar smachtende blues met dito saxofoon. Een scenario dat ze verschillende keren herhalen zij het met wisselende protagonisten en verhaallijnen. Dit nummer alleen al verantwoordt de aanschaf van de cd.
Maar er is veel meer natuurlijk. Zoals het intrieste lament van ‘The Lost One’ opgedragen aan hun overleden strijdmakker Tom Wouters. In ‘Zippo Raid’ zit aanvankelijk eveneens wat melancholie vervat aanleunend bij volksmuziek uit Thracië, de regio in het zuidoosten van Europa waar Griekenland en Turkije aan elkaar grenzen. Tot de FES-vibe al snel weer volledig openbarst volgens een leidraad van geordende chaos inclusief onverwacht einde.
Het actiemodel verschilt telkens. Zo doet ‘The Previous One’, na een korte piano-inleiding, denken aan taferelen uit de films van de Jacques Tati tot alles in een flessenhals komt, overgeschakeld wordt naar een spacy intermezzo om in de alternatieve wijken te verzeilen van een hectische “urban jungle”. Droge en stuiterende funky drumbeats bepalen de toon van ‘The One’, ook wel de trashy kant van FES met dat ene zinnetje dat weerklinkt, “I heard a lot about the one”, ontleend bij Bootsy Collins en diens ‘The Power Of The One’.
Afsluiten doen ze haast stapvoets op een melodieuze manier. Zo blijven spanningsbogen en contrasten tot de laatste noten gewaarborgd. ‘The One’ is een cd kenschetsend voor FES en toch weer net, want anders dan de vorige releases.
Blijkbaar bestaat de groep trouwens al langer dan vijfentwintig jaar want volgens de hoesfoto te zien werd het orkest al eeuwen geleden geëerd op het Paaseiland met vijftien monolithische stenen beelden. “The plot thickens”, naar een draaiboek van FES.
Live
De officiële cd-voorstelling had plaats op 28 maart 2024 in de Gentse Handelsbeurs (HA). Zoals gewoonlijk bij FES was het geen traditioneel promoconcert. Op de achtergrond beelden van Youri Gagarin die als eerste mens in de ruimte in een baan om de aarde draaide (een andere ONE).
De muzikanten verschenen druppelsgewijs op het podium en trokken zo geleidelijk aan de openingssuite van ‘The One’ op gang. Vanaf dan was het “FES-o-grafie à gogo”. Ze schuurden langs de composities van het album, soms van dichtbij en vervolgens toch wat verder vandaan. De karakteristieken werden uitvergroot en versneld maar alles verliep duidelijk volgens gemillimeterde codes.
Op die manier blijft een optreden van FES telkens een nieuw avontuur, voor het publiek en tevens voor de muzikanten. Een win-win situatie over heel de lijn.
© Georges Tonla Briquet
© Bas Bogaerts
Muzikanten
Gert-Jan Dreessen drums
Peter Vandenberghe klavieren
Kristof Roseeuw contrabas
Maarten Flamand gitaar
Wim Segers vibrafoon
Bart Maris trompet
Pauline Leblond trompet
Peter Delannoye trombone
Marc Meeuwissen trombone
Berlinde Deman tuba
Peter Vermeersch (bas)klarinet & electronix
Martí Melià (bas)klarinet
Bruno Vansina baritonsax & fluit
Benjamin Boutreur altsax
Michel Mast tenorsax
