Mithra Jazz à Liège 2018

Het gaat anno 2018 goed met de jazzfestivals. Regelmatig zijn de kaarten al voor aanvang uitverkocht. Zo ook het Mithra Jazz à Liège, oftewel het Jazzfestival Luik, dat er sinds 1991 in slaagt een gebalanceerd en verrassend programma neer te zetten. Een kleine greep uit de grote namen: Elvin Jones, Sonny Rollins, Max Roach, J.J. Johnson en vorig jaar nog deelden Enrico Rava en Geri Allen er het podium. Dit jaar staan er wederom interessante namen en combinaties op het programma waarin zowel aandacht voor de vertegenwoordigers van de “mainstream-jazz”, free jazz, avant-garde, rock, punk als voor de singer-songwriters.

Er staan opvallend veel blazers geprogrammeerd. Trompettisten zoals Tom Harrell, die al enkele decennia met zijn unieke spel aan de top verkeert, Ambrose Akinmusire, Avishaï Cohen, Jean-Paul Estiévenaert, trombonist Phil Abraham, saxofonisten Ben van Gelder, Shabaka Hutchings en Toine Thys. Een festival dat voor liefhebbers van verschillende genres voldoende te bieden heeft: jazz/rockformaties Nordmann, Aka Moon en Jaga Jazzist, funk-soulformatie Cory Henry & The Funk Apostles, zangeressen Mélanie de Biasio en Selah Sue.

En voor de dansliefhebbers is er een Grand Bal ‘Swing’ in de festivaltent op het centraal gelegen Place Xavier Neujean.  Rondom zeven zalen en een openluchtpodium kan men zich vier dagen lang laven aan al het moois dat de jazz anno 2018 te bieden heeft.


Het festival gaat donderdagavond van start in de twee zalen van Théâtre de Liège.

Slagwerker Antoine Pierre staat met zijn formatie Urbex op het podium van de prachtige grote zaal, “La Grande Main”. De bandleider gaat van start zonder saxofonisten Toine Thys en Tom Bourgeois en percussionist Fred Malempré, maar heeft wel de Nederlander Ben van Gelder aan zijn zijde die zich uitstekend weet te handhaven bij de tempowisselingen van Pierre en de strakke snelle solo’ s van Estiévenart met wie Van Gelder af en toe in prachtig unisonospel versmelt.

Als bovengenoemde ontbrekende drie leden van de formatie aanschuiven wordt het concert voortgezet met klinkende blazerspartijen en aanstekelijke ritmes van de percussionist. Pianist Bram de Looze heeft moeite zijn stem onder deze koperpracht te laten klinken.

In dezelfde grote zaal staat tweeënhalf uur later de 71-jarige Amerikaan Tom Harrell met zijn kwartet. Hij betreedt het podium met een trompet en een bugel. Instrumenten die hij tot in de finesses beheerst en gedoseerd weet te gebruiken om zijn composities mee te vertolken. Het is magisch om te aanschouwen hoe feilloos de trompettist zijn podiumgenoten aanvoelt. Tussen de trompetpartijen door, klinkt een trio dat wars is van ijdelheden en muzikale krachtpatserij. De trompettist weet als geen ander de kern te raken en laat letterlijk en figuurlijk het podium volledig over aan zijn kwartetleden als hij zijn verhaal heeft geblazen. Met een staande ovatie weet de zaal hem een toegift af te dwingen en dat is de aan Miles-Davis toegeschreven standard Four, een nummer dat zo kakelvers klinkt alsof het zojuist aan het brein van Harrell is ontsproten.

Minder beheerst klinkt het spel van Harrels landgenoot Marc Ribot. De gitarist/zanger is eveneens vergroeid met zijn bandleden, het trio Ceramic Dog, maar heeft weinig op met stilte. In La Cité Miroir biedt hij met nummers van het in april verschenen album Yru Still Here en nummers van Your Turn waaronder Masters of the Internet en Dave Brubecks Take Five, het publiek ontvangt wat het van hem verwacht: psychedelische, rauwe, maatschappijkritische elektropunk. In zijn teksten steekt hij zijn afkeur van de huidige president en het politiek/economische systeem in zijn land. Hij citeert een op een lange lap printpapier gedrukte Song of Resistance I refuse, I resist terwijl bassist Ismaily en drummer Smith zich uitleven op het slagwerk. Een concert met een hoog volume en een heldere boodschap.

Het geluidsniveau is een dag later een stuk lager als het Champion Fulton Trio de zaal betreedt. De jonge Amerikaanse pianiste, die de jazz door haar grootmoeder en vader met de paplepel kreeg toegediend, stond op het podium naast niemand minder dan Scott Hamilton, Lou Donaldson en Jimmy Cobb. Met een ontwapenende glimlach speelt ze achteloos vingerbrekende partijen in Erroll Garner/Art Tatum-stijl. De pianiste, die er als klein meisje al van droomde te mogen spelen in Art Blakeys band de Jazz Messengers, heeft een trio aan haar zijde waar Fultons helden zichzelf gelukkig mee zouden hebben geprezen. Haar performance doet denken aan die van Nat King Cole. Ze onderhoudt haar publiek met de blik gericht op de zaal met haar zang en piano alsof ze een onderhoudend gesprek voert aan de dis. Tijdens Darn that Dream brengt ze de contrabassist met een kleine versiering in verwarring, maar daar weet het trio zich met een korte vertraging en vluchtig uitgewisselde aanwijzingen uitstekend uit te redden.

De avant-garde wordt vertegenwoordigd door o.a. het Ambrose Akinmusire kwartet. De trompettist, die al op jonge leeftijd naast saxofonisten Steve Coleman en Joe Henderson stond, boeit door traag aangezette melodieën, interacties met zijn pianist, de slagwerker en de contrabassist. Het is allesbehalve experimenteel wat de vier hier ten gehore brengen. Het lijkt er op dat alles tot in de puntjes is uitgedacht. Tijdens de ballads speelt de trompettist geen noot teveel. Als er een uur speeltijd achter de rug is, verbreekt Akinmusire jammerlijk alle magie door het roer rücksichtsloos om te gooien. Met dissonanten en krachtig uitgestoten valse lucht laat hij de ritmesectie en de pianist volgen in een eindeloze, oorverdovende chaos. Een wonderlijke repertoirekeuze voor een trompettist van dit kaliber.

Het festival telt dit jaar een vierde dag. Ook de slotdag blijkt met acts als Aka Moon, het kwartet van trompettist Avishaï Cohen, het trio van saxofonist Toine Thys met de Senegalese gitarist Hervé Samb en de befaamde vocaliste Mélanie de Biaisio meer dan de moeite van het bezoeken waard.

Het Belgische Aka Moon, dat al sinds 1992 actief is, geeft een warm en toegankelijk concert. De aanwezigen in La Cité Miroir worden door het saxofoontrio getrakteerd op de groovy muziek van het onlangs verschenen album NOW. De avontuurlijke tenorexpedities van Cassol worden in toom gehouden door de soms hypnotiserende, dan weer halsbrekende riffs van Hatzigeorgiou.

Met nummers als Persevering en The Visitor dirigeert de basgitarist, vanuit het centrum van het trio, de zorgvuldig opgebouwde composities die zijn geworteld in de muziektradities van het Afrikaanse, Amerikaanse en het Europese continent.

Tijdens het festival biedt het Forum, dat een slordige tweeduizend zitplaatsen telt, een podium aan drie zangeressen: Selah Sue en Camille. Op de slotavond betreedt De Biasio het podium met haar drie vaste begeleiders om werk van haar nieuwste album Lillies ten gehore te brengen. De Belgische zangeres geeft haar eigen en bestaande composities met een beperkt volume en speech level singing een ongekende intensiteit mee. Met haar arrangement van de Coltranecompositie Afroblue betovert ze het muisstille publiek met haar dwarsfluit en donkere timbre. Even later gaat ze in woord en dans een speels duel aan met slagwerker Verbruggen. De magie wordt nog versterkt door het subtiele spel van schaduw en licht. Een intrigerende performance die nog lang zal doorklinken in de hoofden en harten van de schare aanwezige fans.

Magie van een andere orde is afkomstig van trompettist Avishaï Cohen. Hij sluit het festival met zijn kwartet af in La Cité Miroir. Cohen beheerst, evenals vakgenoten Harrell en -tot op zekere hoogte- Akinmusire de kunst van het weglaten. De stilte is een terugkerend thema in zijn werk en in titelnummer van zijn eennalaatste album Into the Silence, dat paradoxaal gezien percussief van start gaat met een slagwerksolo van Ravitz.

De slagwerker weet ook in de overige nummers te overtuigen met zijn beheerste spel o.a. in zijn duellen met contrabassist Mora.

Een andere belangrijke steunpilaar in het kwartet is pianist Avishai die met zijn afwisselend klassieke, lyrische verhaallijnen en hoekige, bluesy akkoorden de muziek kleurt naar de door Cohen uitgezette melodielijnen. Op zeker moment stelt hij zijn vleugel in dienst van zijn trompettist die met zijn instrument drietonen blaast in de klankkast. Het is de kenmerkende sound van ECM die weerklinkt tot in de toegift, de van het meest recente album Cross My Palm With Silver afkomstige Theme For Jimmy Greene.

De 28e editie van het Mithra jazz festival is in alle opzichten geslaagd. Het festival biedt wederom een podium aan jazz- en aanverwante muziek van hoog niveau op podia, variërend van een sfeervolle jazzclub zoals La Halte tot aan een concertzaal van internationale allure, zoals Le Forum. Binnen en buiten is de muziek merkbaar aanwezig en het wandelen van podium naar podium is mede dank zij het geweldige weer en het decor van de prachtige stad Luik een welkome pauze tussen de muzikale hoogtepunten.

Tekst © Robin Arends  -  foto’s © Carola Vossen

Antoine Pierre Urbex
Antoine Pierre, slagwerk/composities
Jean Paul Estiévenart, trompet
Bram de Looze, piano
Bert Cools, gitaar
Félix Zurstrassen, contrabas
Toine Thys, saxofoon/klarinet
Fred Malempré, percussie
(gast) Ben van Gelder, saxofoon

Tom Harrell Quartet
Tom Harrell, trompet/bugel
Danny Grissett, piano
Ugonna Okegwo, contrabas
Adam Cruz, slagwerk

Marc Ribot’s Ceramic Dogs
Marc Ribot, gitaar/ vocalen/composities
Ches Smith, slagwerk
Shazad Ismaily, basgitaar/effecten/percussie

Champion Fulton Trio
Champion Fulton, piano/vocalen
Giorgos Antoniou, contrabas
Steve Brown, slagwerk

Ambrose Akinmusire Quartet
Ambrose Akinmusire, trompet
Sam Harris, piano
Harris Raghava, contrabas
Justin Brown, slagwerk

Aka Moon
Fabrizio Cassol, saxofoon
Michel Hatzigeorgiou, basgitaar
Stéphane Galland, slagwerk

Avishaï Cohen Quartet
Avishaï Cohen, trompet
Jonathan Avishai, piano
Barak Mori, contrabas
Ziv Ravitz, slagwerk

Mélanie de Biasio
Mélanie de Biasio, zang/dwarsfluit
Pascal Mohy, toetsen/gitaar/effecten
Pascal Paulus: piano/clavinet/gitaar/tamboerijn/bas
Alberto Malo: drums