Jazzahead! digital 2021

"Close Together From Afar"

Een jaar nadat het belangrijkste internationale jazzcongres is afgelast hebben de organisatoren van Jazzahead! de handen ineengeslagen om een online editie te verzorgen. "Close Together From Afar". Om deze conferentie gestalte te geven maakt de organisatie dankbaar gebruik van de financiële steun van het Duitse ministerie van Cultuur en Media en de technische ondersteuning van het online platform Talque. In totaal participeren 855 deelnemers uit alle delen van de wereld om van gedachten te wisselen met  90 digitale standhouders uit 50 landen.

Jazzahead! digital 2021 vindt deze keer niet plaats in het congrescentrum, de Bremense Messe, maar in de huiskamers van de deelnemers en dat gaat gepaard met de nodige verbindingsproblemen en misverstanden die zoals gebruikelijk samengaan met digitale bijeenkomsten. Het platform is om begrijpelijke redenen zo ingericht dat zo veel mogelijk deelnemers gelijktijdig met elkaar kunnen communiceren. Dit heeft het nadelige gevolg dat gesprekken niet geheel synchroon kunnen plaatsvinden. Door een minimale vertraging op de lijn wordt er veel ongewild geïnterrumpeerd en moeten vragen opnieuw worden gesteld en antwoorden worden herhaald.

Er wordt deze editie regelmatig stil gestaan bij de coronapandemie en de bijbehorende maatregelen. En evenals in voorgaande jaren is er veel aandacht voor samenwerking tussen de verschillende jazz scenes. Een samenwerking die nog belangrijker is dan voor 2020.

Voor het eerst is het mogelijk om de presentaties, workshops en paneldiscussies bij te wonen. Alle bijeenkomsten zijn op een later moment terug te zien. Een lezing over racisme en jazzmuziek, de opbrengst van Jazzahead! voor de Duitse jazzmuziek, een workshop over muziekonderwijs voor kinderen. Het staat allemaal op het programma.

In alle online- gesprekken die ik voer komt het hoofdthema van deze Jazzahead! aan de orde: de pandemie die de muziekindustrie zo hard heeft geraakt. Zo spreek ik de in Boston gevestigde gitarist Jim Robitaille en zijn stadsgenoot, de drummer John Dalton. Beiden onderwijzen, musiceren, componeren en repeteren in de studeerkamer.

Ook de grote kracht achter Stiletto Productions, Inge de Pauw, die het ondanks de coronapandemie, drukker heeft dan ooit, snakt naar een terugkeer naar de live events.

De Italiaanse, in Parijs wonende, pianist Alessandro Sgobbio is minder geraakt door de pandemie dan veel van zijn collega’s. Hij werkt aan een solo-pianoproject en dit kan hij prima combineren met zijn onlinelessen. Toch staat hij te popelen om weer door Europa te toeren met zijn band Pericopes.

De in het Ierse Kilkenny wonende saxofonist Adam Nolan laat weten dat hij iedere dag uitgebreid oefent en speelt. Zijn geest staat geen moment stil. Hij heeft de laatste tijd veel muziek opgenomen en hij kan niet wachten deze muziek op het podium te brengen. En dat geldt ook voor de in Montreal wonende Israëlische gitarist Samuel Bonnet, die wellicht de volgende editie in Bremen aanwezig zal zijn als een van de representanten van gastland Canada.

We moeten nog even wachten om elkaar in levenden lijve te ontmoeten, maar ondertussen hebben de deelnemers aan deze Jazzahead! toch weer kunnen ervaren hoe het is om deel uit te maken van de mondiale jazzscene. Petje of voor de sympathieke gastheer Götz Bühler die vier dagen lang de concerten aan elkaar praat, tot ’s avonds laat de muzikale gasten interviewt en vervolgens in de ochtend weer present is om samen met een gast bij de koffie terug- en vooruit te blikken.

En dan is er nog de muziek waar alles draait. Deze wordt aangeboden in de vorm van 31 showcases. Naast de 13 showcases vanuit Bremen zien we 18 showcases uit verschillende delen van de wereld.

Opnames van concerten, of live performances in Bremen. Rembrandt Frerichs en zijn trio hebben de eer om ter plaatse te mogen optreden. Frerichs geeft in het interview na afloop aan dat het toch wel een bijzondere ervaring is om in een enorme lege zaal te spelen. Deze zaal is de Övb Arena die in betere tijden plaats biedt aan 14.000 bezoekers.

Ook Rembrandts landgenote, slagwerker Sun-Mi Hung, is ter plaatse aanwezig met haar kwintet. Een harmonieus pianotrio dat een speelse dialoog aangaat met de blazerssectie, bestaande uit tenorsaxofonist Nicolò Ricci en trompettist Alistair Payne.

Het is onmogelijk om alle showcases te bespreken. De aanwezige programmeurs van de Europese podia hebben in ieder geval voldoende materiaal om de programma’s voor 2022 mee te vullen. Ik zal toch enkele namen moeten noemen. Het NauTrio, het trio van de Braziliaanse pianist Henrique Gomide. Een set met ingetogen ritmische pianotriomuziek. Een ander pianotrio, dat van de Poolse pianiste Kazia Pietrzko, brengt muziek van een ander kaliber. Ook ingetogen, maar minder speels. Pietrzko staat garant voor een welhaast perfecte uitvoering, zoals we kennen van de op het label ECM uitgebrachte albums. De pianiste deelt haar zorgvuldig gekozen akkoorden en melodielijnen met de behoedzaam opererende contrabassist Andrzej Święs en het ingetogen slagwerk van drummer Piotr Budniak.

In de showcases zien we (hoe kan het ook anders in deze coronatijd) veel solo-artiesten, zoals de Braziliaanse gitariste/zangeres Badi Assad, de Amerikaanse pianiste Connie Han en de Duits/Engelse pianiste/zangeres Julia Biel die haar optreden verrassend begint met het spirtiuele Pharoah Sanders-nummer “The Creator Has a Master Plan”. De laatste avond staat er ook een bigband van de Duitse contrabassiste Hendrika Enzian op het programma. Een opname van een treffende, tot in de puntjes geregisseerde, uitvoering van eigen werk.

De laatste showcase wordt verzorgd door de Palestijnse pianist Faraj Suleiman. Hij geeft  een gedenkwaardig piano-solo concert ten beste dat bestaat uit een aaneenschakeling van Oosterse melodieën. Melancholie en harmonie. Een bijzondere afsluiting voor een unieke editie van Jazzahead!

Tekst © Robin Arends  -  foto’s © M3B GmbH Jan Rathke