Hoe is het succes van de Vlaamse Jazz, oftewel de New Wave of Belgian Jazz, te verklaren?

Hoe is het succes van de Vlaamse Jazz, oftewel de New Wave of Belgian Jazz, te verklaren en hoe kunnen de Nederlandse collega’s daarvan leren? Is het Vlaamse model ook levensvatbaar in Nederland en kunnen beide landen elkaar versterken in het veroveren van de muziekmarkt? Deze vragen staan centraal in de Vlaamse middag en -avond in het Bimhuis te Amsterdam. ‘We willen graag benadrukken dat de 'Vlaamsche jazz’ het goed doet, zowel in het traditionele jazzcircuit maar ook daarbuiten. En zouden samen met de Nederlandse professionals even willen onderzoeken waar we bijgevolg aansluiting kunnen vinden in het Nederlandse muzieknetwerk dat ook wel eens buiten de lijntjes durft te kleuren.” aldus Maaike Wuyts, manager van Aubergine Artist Management, in haar verzonden uitnodiging, ”De Vlaamse jazz bloeit op dankzij het succes van bands als STUFF en Dans Dans, die vanuit hun jazzachtergrond experimenteren met onder meer dance, dub, hiphop en filmmuziek.”

In het restaurant van Bimhuis wordt Vlaanderen vertegenwoordigd door o.a. Kurt Overbergh (programmator AB Brussel), Lies Steppe (journalist en radiopresentator VRT), Pieter Koten en Benny Claeysier  (Kaap/ Storm W.E.R.F. Records), Lobke Aelbrecht (Kunstenpunt Vlaanderen) en de muzikanten van de aanwezige bands. Namens Nederland spreken boekers, programmeurs en journalisten, waaronder Henning Bolte (journalist van o.a. All About Jazz), Mark van Schaik (organisator en programmeur InJazz) en Geert van Italie (Algemeen Directeur Melkweg).

Ondanks het grote aantal professionals blijkt het succes van de Vlaamse Jazz lastiger grijpbaar dan het gebrek eraan bij de noordelijke collega’s. Bolte pleit voor een grotere openheid onder Nederlandse muzikanten en labels en een versterking van de onderlinge samenwerking. Aelbrecht constateert dat Vlamingen meer durf hebben. “Vlamingen beginnen met spelen en kijken vervolgens wel hoe het uitpakt, terwijl het bij Nederlanders vaak andersom werkt.” Wuyts stelt dat ook de aanwezigheid van subsidies veel deuren naar mogelijkheden opent die zonder overheidsgeld gesloten zouden blijven. In Nederland ontbreekt deze subsidie grotendeels. Niet iedereen is het met de laatste stelling eens. Zo stelt Bolte dat er wel degelijk subsidiemogelijkheden zijn in Nederland, maar deze worden niet of onvoldoende benut.
Feit blijft dat de Vlaamse Jazz het goed doet in Nederland en dat is de boodschap die Kurt Overbergh graag over het voetlicht brengt.

Cultuurcentrum De Brakke Grond en Aubergine Artist Management hebben tevens drie bands naar het Bimhuis gehaald die zogezegd een mooie doorsnede vormen van wat de nieuwe lichting Belgische jazz te bieden heeft. Op het podium met uitzicht op het drukke treinverkeer van en naar o.a. het zuiden staan de aan Aubergine verbonden bands BRZZVLL, De Beren Gieren en SCHNTZL

©FoBo_

Het avondprogramma wordt geopend door het duo SCHNTZL. Toetsenist Hendrik Lasure heeft de vleugel ter beschikking, maar doet een groot gedeelte van de set ook graag een beroep op de nodige electronica, terwijl zijn collega Casper van de Velde de drumkit zeer spaarzaam, maar doeltreffend bedient. De twee schetsen in ruim drie kwartier een vrijwel ononderbroken minimalistisch klanklandschap vol melancholie en onverwachtse ritmes en wendingen. Melodie en ritme zijn bij Lasure prima in balans en hij vindt daarbij dankbare steun bij het slagwerk van Van de Velde.

©FoBo_

©FoBo_

De Beren Gieren doorbreken na de eerste pauze de stilte met het scherpe geluid van de strijkstok die door Simon Segers langs de Hi-Hat bekkens wordt gestreken. Wat volgt is een indrukwekkende, soms hallucinerende trip, mede veroorzaakt door de aanhoudende staccato tonen en loopjes  door de contrabas van Van Pée. In combinatie met het slagwerk van Segers ontstaan ritmes die zeer geschikt zijn voor een danszaal.  Het is jammer dat het Bimhuis vol met stoeltjes staat. De thema's die de Nederlander in het gezelschap Fulco Ottervanger gedoseerd aan vleugel en electronica toevertrouwt, brengt het groepsgeluid uitstekend in balans. Het trio beëindigt de set met het uiterst snelle, schizofrene nummer Weight of an Image en het lang uitgesponnen Voorlopige Dagen, beiden afkomstig van de onlangs verschenen cd Dug Out Skyscrapers.  Het lukt De Beren Gieren, evenals hun collega’s van SCHNTZLL, de luisteraar telkens weer te verrassen met melodieuze en ritmische wendingen.

©FoBo_

© Thijs De Lange

Een band van een heel ander kaliber is de zevenkoppige formatie BRZZVLL. Gehuld in kleurrijke pakken uit de Sun Ra traditie nemen de mannen hun plaats in op het podium, achter de drumkit, waar er maar liefst twee van zijn opgesteld, of de toetsen. De muziek die vervolgens uit de luidsprekers klinkt heeft veel weg van de sound van bands als Spyro Gyra, Steps Ahead en de Yellowjackets. De  heldere tonen van de alt- en baritonsaxofoon van oprichter Vincent Brijs en de alt, EWI en de darbuka van Andrew Claes combineren prachtig met de funky tonen van basgitarist Dries Laheye en effecten en geluidsmuren van toetsenist Jan Willems. In het laatste nummer krijgt de schuchtere Geert Hellings de kans zijn kwaliteiten ten gehore te brengen in een uitgesponnen solo die geen seconde te lang duurt. De muziek verveelt geen moment en het is jammer dat het rond middernacht toch echt afgelopen is.

Aubergine en de Brakke Grond mogen zich in de handen wrijven. Ze hebben een geslaagde avond weten te organiseren, bestaande uit drie sets muziek van een constant hoog niveau. Om te spreken met de woorden van Overbergh: “Het gaat echt goed met de Belgische Jazz!” en de meeste professionals zullen met mij beamen dat het nog wel even kan duren voordat de Nederlandse vakbroeders een soortgelijk programma weten neer te zetten.

Tekst © Robin Arends  -  foto's © Henning Bolte FoBo_ (De Beren Gieren en SCHNTZL) en Thijs De Lange (BRZZVLL)

SCHNTZL:

Hendrik Lasure toetsen, Casper Van De Velde drums

De Beren Gieren:

Fulco Ottervanger piano, Lieven van Pée bas, Simon Segers drums

BRZZVLL:

Vincent Brijs sax, Andrew Claes sax, EWI, darbuka, Jan Willems toetsen, Geert Hellings gitaar, Dries Laheye bas, Stijn Cools drums, Maarten Moesen drums