Gouvy Jazz Festival 2023

In Gouvy vertoef je “in the middle of nowhere", zoals de meeste muzikanten en bezoekers die voor het eerst komen zeggen. Het jazz- en bluesfestival bestaat al meer dan veertig jaar (dit jaar is de 43e editie) en iedereen blijft terugkomen. Dus ja, de Ferme de la Madelonne ligt 'verloren' midden in de prachtige, rustgevende vlaktes van de Ardennen, maar het is er druk. En een gezellige drukte.


VRIJDAG

Het bewijs: Bij de opening van het festival staat de New Yorkse pianist David Kikoski op het podium in de grote tent. Het trio bestaat verder uit Gerald Cannon op contrabas en Elio Coppola (een vaste gast van Gouvy) op drums. Een nieuw trio, dat zeker, maar iedereen kent elkaar en heeft eerder samen gespeeld. En dat voel je.

Na een aarzelend begin (Kikoski lijkt last te hebben van de belichting, zoekt zijn sound, kan niet stil blijven zitten...) bouwt de intensiteit zich snel op. 'Waltz for Debbie' volgt na enkele andere grote Bill Evans standards. Kikoski's spel is alert en openhartig als altijd, doorspekt met knipogen en citaten. De ritmesectie is hecht en samen weten ze de melodieën en harmonieën zo strak mogelijk te vertolken. Er is een Duke-achtige swing, maar ook klassieke neigingen, waarbij Kikoski blue notes aanbrengt. En in de versie van 'Corcovado' gumt het trio het Latin-cliché weg om de Braziliaanse standaard in de voetsporen van (bijna) 'Billie Jean' te brengen. Met Kikoski is alles mogelijk.

Het quartet onder leiding van de Griekse saxofonist Vasilis Xenopoulos brengt een eerbetoon aan Dexter Gordon, die in zijn tijd op het festival speelde en wiens 100ste geboortedag dit jaar wordt gevierd. Op een vrij traditionele en (overdreven?) respectvolle manier rijgt de groep overtuigend 'Hanky Panky', 'Jodi' en 'It's You Or No One' aan elkaar, evenals 'I'm a Fool To Want You', met enkele mooie solo's van pianist Paul Edis. Er is ook een vrij overtuigende originele compositie van de leider ('Dexterology').

De club is tot de nok toe gevuld voor de Amerikaanse zangeres Lauren Henderson. Ook zij wordt omringd door een voor de gelegenheid samengesteld trio met Elio Coppola op drums, Julian Coriatt op piano en Viktor Nyberg op contrabas.

De muziek is jazz en soul, met af en toe een vleugje bossa en latin jazz (de zangeres verbleef ook enige tijd in Portugal). De pianist is op zijn best, en biedt meer dan eens een aantal zeer fijne, levendige en inventieve improvisaties. De ritmische samenhang is perfect, zoals bijvoorbeeld bij de stapsgewijze versnellingen op 'Ahora'. Henderson fluistert de meeste nummers, in het Engels of Portugees, in een vaak intieme stijl (haar versie van Shirley Horn's 'Forget Me' is heel aangrijpend). Een heerlijk, aangenaam moment.

In de grote tentet sluit het octet van Laurent Coulondre de eerste dag feestelijk af. Het ensemble werkt met twee percussionisten (Adriano Dos Santos en Inor Sotolongo) en met glimmende koperinstrumenten.

De Franse toetsenist presenteert het nieuwste album van de band, 'Meva Festa', dat geen twijfel laat bestaan over de intenties en richting. Natuurlijk is het heavy en dansbaar. Er is funk, veel salsa en zelfs een vleugje blaxploitation. Elk van de muzikanten krijgt de kans om op de sintels van de groove te blazen. De fluit van Christelle Raquillet en de uitbundige trompet van Alexis Bourguignon zorgen voor vonken en de percussieslagen (zonder lang of eindeloos te worden, wat getuigt van knowhow en de juiste dosering) zijn onberispelijk effectief. En dan is er uiteraard nog de energieke Laurent Coulondre die plezier vindt in het mengen van 'vintage' geluiden met Latino frasering. Er wordt volop gezwierd in de stoelen en gedanst in de feesttent... in de regen (die moest er natuurlijk wel komen!).


ZATERDAG

Het is een beetje vochtig op het terrein van La Madelonne, maar de regen is gestopt. De zon laat zich voorzichtig zien, en tegen 19.00 uur stond in een afgeladen grote tent het quintet van Erik Truffaz toe te juichen met hun album 'Rollin'', opgedragen aan de Franse filmmuziek. ‘La Strada' opent het concert en gaat naadloos over in ‘Fantômas’ met zijn solide improvisaties. De band heeft tijd gehad om te 'toeren' en kan zich zeer veel permitteren.

De trompet klinkt helder en afgelijnd, de gitaarriffs van Thomas Naïm zijn scherp (een geluid dat soms geïnspireerd is door rock uit de jaren zestig, maar dan wellicht toch iets krachtiger), het drumwerk van Raphaël Chassin is strak, de bas van Marcello Giulliani is soepel en het Fenderwerk van Alexis Anérilles is elektriserend.

‘La lettre à Rosalie’ is zeer geïnspireerd en gevoelig. Er wordt om het thema heen gedraaid zonder het helemaal te onthullen. Er wordt nog mooier geïmproviseerd en uiteindelijk komt hierdoor des te meer emotie naar boven. Voordat het quintet verder gaat met de "cultfilmprojectie", maakt het een omweg naar de groovy, krachtige kant van ‘Circle by Circle’ (uit Lune Rouge). Gesterkt door hun zelfvertrouwen, spelen ze zelfs een verrassingsimprovisatie opgedragen aan het Gouvy Groovy Festival. Dan is er Ennio Morricone met ‘Le casse’ gevolgd door 'Le Mépris', een trompet en gitaar duet, voor een uitzinnig 'Amicalement Vôtre' (met een sublieme solo van Marcello Giuliani) en tot slot, het nummer opgedragen aan Tati, als toegift. Genereus, amusant, teder en vooral explosief.

In de club is de sfeer totaal anders. Pascale Elia brengt het publiek in een sentimentele mood. Met haar breekbare stem (in de stijl van Blossom Dearie) brengt ze standards op een subtiele manier. Ze wordt prachtig ondersteund door een aandachtige ritmesectie (Werner Lauscher en Adrien Verderame) en gesublimeerd door het magische spel van Pascal Mohy. De pianist heeft geen gelijke als het gaat om uitvinden, breien, uitweiden en het vinden van nieuwe harmonieën. Het maakt het herontdekken van 'One Of Those Things', 'The Man I Love' of 'I'm Old Fashioned' des te leuker. Een genot.

Een ander groot stuk: het eerbetoon aan Thad Jones van de Oostenrijkse drummer Bernd Reiter (die vorig jaar al een eerbetoon aan Tadd Dameron bracht). Drie trompettisten, en niet de minste, staan centraal: Joe Magnarelli, Alex Sipiagin en Fabrizio Bosso. Elk in zijn eigen stijl branden ze de onsterfelijke thema's van de grote Thad.

‘Three And One’, ‘A Child Is Born’ en ‘Big Dipper’ zijn allemaal rijp voor krachtige, geïnspireerde improvisatie. Je voelt het respect tussen de drie blazers, maar ook het verlangen om elkaar uit te dagen. En dat tot ieders groot genoegen. En alsof het enkel de blazers waren! Er is ook pianist Danny Grissett, die meer dan eens geestverruimende solo's voor zijn rekening neemt. Zijn spel is in alle opzichten briljant. Met evenveel verve wisselt hij vurigheid en fijnzinnigheid af. Dan is het tijd om wat te kalmeren met een suave 'Body And Soul' (en Bosso's zeer 'nocturne') voordat de band het publiek vol opluchting laat meeklappen met 'Groove Merchant'! Krachtig en opzwepend.

De grote finale van deze twee dagen jazz wordt verzorgd door Dhafer Youssef. De oud-speler, omringd door een fijn gezelschap muzikanten, zet eerst zijn universum op met klaaglijke, begeesterende zang. De drummer (Shayan Fathi) en bassist (Swaeli Mbappe) vallen al snel in. De trompet van Mario Rum, met zijn oriëntaalse accenten en halve tonen, brengt de band op ruiger terrein.

Dhafer danst en staat voor zijn muzikanten. Hij duwt ze, spoort ze aan om hoger en harder te gaan. De muziek van de Tunesiër heeft iets betoverends. De repetitieve motieven (dat stevige, spookachtige ostinato op de piano!) laten de oud, maar ook de trompet, errond weven en opvliegen. Dhafer danst nog harder, wisselt af met ontroerende liedjes (zijn lange, hoge noten zijn ongelooflijk!) en uitzinnige melodieën.

Krachtig! Anderhalf uur lang waren we elders, in de warmte van het land van de minaretten en de geur van jasmijn.

Het regent nog steeds buiten. Niemand stoort er zich aan. De zon bevindt zich in de hoofden en harten van alle toeschouwers, dat is zeker.

Ik beloof dat we jullie volgend jaar weer zullen zien, zonder mankeren.

Tekst © Jacques Prouvost (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Robert Hansenne
Een samenwerking jazzques.wordpress.com en Jazz’halo