Gent Jazz, 9 juli 2022

Bijloke, Gent

Oude en minder oude iconen
blinken het jazzblazoen van Gent Jazz op

Joe Lovano & Dave Douglas Quintet: Een jazzmatinee met pit

Na twee cd ‘s met het Sound Prints Quintet als ode aan Wayne Shorter, volgde voor ‘Other Worlds’ een lichte koerswijziging. Geen covers meer op de setlist maar enkel originele composities van Lovano en Douglas. Allemaal wel in dezelfde modus, bevestigde Douglas in een interview. “Wayne inspires us to think about our place in the universe. You can’t divorce that from the music.” Deze boodschap bevestigden ze met bravoure in Gent.

Het duo was omringd door pianist Lawrence Fields, bassist Yasushi Nakamura en drummer Rudy Royston. Het was genieten van een strak samenspel en een minutieuze timing verpakt in een conventioneel opgebouwde set, inclusief vuurwerk. Meesterlijk hoe elkeen assists aanbracht, wat telkens tot rake uitvallen leidde. De dynamiek van interactie ten top gedreven. Douglas en Lovano stonden elkaar soms schouder aan schouder op te hitsen. De Jagger en Richards van de jazz als het ware. Swing, bop, free en zelfs wat New Orleans marching band werden allemaal in de mix gegooid.

“Happy to be presenting this during a matinee performance after two years,” aldus Lovano die enkele keren expliciet in de voetsporen trad van Sonny Rollins. Gelukkige muzikanten en een tevreden publiek. De dag kon moeilijk nog stuk.

De Beren Gieren: Jongens en jazzwetenschap

Je bent jong en je wil wat. Onder de naam De Beren Gieren wisten pianist Fulco Ottervanger, bassist Lieven Van Pée en drummer Simon Segers deze theoretische beschouwing al snel uit te bouwen tot een realiteit. Sterker nog, ze waren mede verantwoordelijk voor de jazzhausse van de huidige generatie.

Dertien jaar nadat ze de wedstrijd voor Jong Jazztalent van Gent Jazz Festival wonnen, stond hun naam te blinken op de affiche. Niet helemaal onderaan maar geprangd tussen gevestigde waarden uit de Amerikaanse scene. Voor minder gaan ze niet meer oftewel de filosofische kant van ‘Less Is Endless’ zoals de titel luidt van hun meest recente opname.

Aan inzet en durf hebben ze voorlopig niet ingeboet. Integendeel, ‘Stress Als Optie’ is de leuze tegenwoordig. Vertaald naar het podium betekende dit een aaneenschakeling van aftasten, uitproberen en puzzelen op de hun bekende manier. Wel ingenieus crescendo aan elkaar gelast zodat er geen gebrek aan spanning was. Humoristische knipogen koppelden ze moeiteloos aan sciencefiction en prog accolades. Dat Van Pée zijn contrabas al eens wisselde voor een elektrisch exemplaar en Fulco het geheel continu injecteerde met (electro)effecten verruimde het klankenspectrum. Zelden trouwens een drumsolo gehoord als deze van Simon Segers die zo naadloos in een set ingebed zat.

De Beren Gieren in de intimiteit van een club blijft nog altijd een apart gegeven maar de stap naar de grote (festival)podia hebben ze reeds lang con brio gemaakt. Dat toonden ze nog eens moeiteloos aan.

Charles Lloyd & Bill Frisell: zen en jazz als spirituele eenheid

Charles Lloyd en Bill Frisell vormen al enkele jaren de centrale spil van The Marvels. Superhelden uit jazzland zeg maar zoals te horen was in Gent aan de hand van nummers als ‘Prayer’, ‘Defiant’, ‘Booker’s Garden’ en ‘Tone Poem’. Pedal steel magiër Greg Leisz en Reuben Rogers tekenden daarbij aanwezig maar achter het drumstel zat voor de gelegenheid Kendrick Scott. Een winnende combinatie zoals te verwachten.

Lloyd (met rode hoofdband en onafscheidelijk zonnebrilletje) ging helemaal op in de rol van hogepriester uit het hippietijdperk. Zijn zen-getinte levenswijze verleent hem duidelijk ongekende krachten. Hij bleef de groep alsmaar voeden met impulsen uit zijn saxofoon. Een enkele keer schakelde hij over op dwarsfluit. En wanneer hij niet aan zet was, stond hij lichtjes te heupwiegen en voorzichtig te dansen, shakers in de hand. Bill Frisell onderlijnde met zijn ronde en warme gitaarsound terwijl Leisz uiterst kleurrijke americana-accenten aanbracht.

Het was net of de hele tent in het Californische decor van Big Sur gedropt werd. Absoluut topconcert.

Archie Shepp & Jason Moran featuring Marion Rampal: De blues tot op het bot

Backstageverhalen gaan meestal over exuberante excessen. Niet in dit geval. Archie Shepp en Jason Moran ontmoetten elkaar tijdens Jazz Middelheim in 2015. Een kortsluiting waarbij je de vraag kan stellen waarom hun paden niet eerder kruisten. Hun gelijkgestemd engagement en hun kijk op een continu evoluerende jazzscene zijn de meest directe overeenkomsten, ook al stammen ze uit verschillende generaties.

Twee bepalende festivals later (Jazz à la Villette 2017-Parijs, Enjoy Jazz Festival-Mannheim) leidden tot de cd ‘Let My People Go’ (2020). Een zwaarbeladen titel met hulpkreten als ‘Sometimes I Feel Like A Motherless Child’ en ‘Go Down Moses’. Van beide brachten ze een verscheurende versie in Gent. Onrecht en frustraties gedrenkt in gitzwarte blues en bovenal uitgebeend tot het uiterste. Geen enkele noot teveel. Met deze minimalistische aanpak kregen beide heren de tent muisstil.

Moran (in witte broek en daarover een wit gewaad) leidde als een discipel zijn grote leermeester naar het zitbankje van waarop deze een concert lang zijn congregatie in de ban hield. Beheerst korte noten spelend met daartussen enkele keren een vorm van rauwe en hese parlando zang gedrenkt in de hele Afro-Amerikaanse geschiedenis, vervulde Shepp de rol van een verhalende Metusalem. Moran ontleende op zijn beurt zowat alle ritmepatronen uit datzelfde verleden waarbij hij gretig teruggreep naar de linkerzijde van zijn pianovleugel. Voor enkele nummers kregen ze vocale bijstand van de Franse zangeres Marion Rampal (die er eveneens reeds bij was voor ‘Attica Blues’). Geen maniërisme bij haar (een uitzondering bij jazzzangeressen) maar een even oprechte en subtiele inleving.

Een historisch concert dat met grote stip in de annalen van Gent Jazz genoteerd zal worden.

Tekst © Georges Tonla Briquet  -  foto’s Bruno Bollaert