Fundament: een gewaagde, maar geslaagde openingsact!

Gent Jazz, 7 juli 2018


Met Fundament maakte ik voor het eerst kennis op 20 mei 2017, in Brugge. Veel meer dan gewoon een concert, was dat gebeuren een echte creatie waarvan de ingrediënten muziek en choreografie niet alleen zorgvuldig uitgewerkt, maar ook evenwaardige componenten bleken. Bovendien had concertorganisator KAAP toen als locatie de Magdalenakerk geselecteerd. De beslotenheid en intimiteit van die religieuze ruimte droegen er in belangrijke mate toe bij dat die avond een ware belevenis werd.

Het was dus even wenkbrauwen fronsen, toen ik in de loop van een gesprek met Kristof Roseeuw eerder dit jaar hoorde aankondigen dat Fundament op Gent Jazz - en dan nog wel op de main stage! – zou te zien zijn. Kwam daarna bij het overlopen van de affiche voor 7 juli nog de vaststelling dat Peter Jacquemyn en kompanen die festivaldag zouden openen, om 16.30 uur. Kortom: voldoende gewijzigde omstandigheden om scepsis aan te wakkeren...

Het gegeven van rondlopen met en van plaats verwisselen van de instrumenten  - een essentieel onderdeel van de voorstelling vorig jaar – bleek in Gent ingeruild voor een meer (zij het ook weer niet geheel) statisch evenement. Eveneens nieuw in deze versie: de aanwezigheid van een kaligraaf van wereldfaam, Brody Neuenschwander, die de gehele tijd live on stage de muziek op een creatieve manier van illustraties voorzag.

Het optreden werd solo ingezet door de bedenker en componist van dit project: Jacquemyn prominent maar eenzaam vooraan op het podium, met zijn bas die al zo veel te verduren heeft gehad maar al dat geweld kranig heeft overleefd. Een voor een voegden daarna en geleidelijk aan de medemuzikanten klanken toe en hielpen zo mee een imponerende geluidsmuur te construeren.

Wat volgde was muziek die zich als het ware in golven en stoten aan de luisteraar manifesteerde en waarvan de “grilligheid” zich kenmerkte door nu eens bedrieglijk luwe passages, dan weer schrikbarende uitbarstingen. Klonk deze compositie uit één stuk een ogenblik – wanneer de vijf bassisten met de strijkstok over de snaren krasten – als de soundtrack bij een zenuwslopende passage in een film van Hitchcock, op andere momenten, als de zware blaasinstrumenten de boventoon kregen, leek het alsof een eskader bommenwerpers onheilspellend boven de site van De Bijloke bleef hangen…

Bijzonder imposante stonden beleefde het publiek (o.a.) toen op een “fundament” aangelegd door de blazers een stuwend stuk werd opgebouwd dat referenties opriep aan ‘Le Sacre du Printemps’; en toen trombonist Matthias Muche afwisselend schetterend en fluisterend soleerde. De compositie doofde uiteindelijk uit zoals ze was geboren, met Jacquemyn solo op bas en (keel)zingend.  

Hier past het een tweevoudige lofzang te brengen aan het voltallig en talentrijk gezelschap: primo omdat de twaalf muzikanten dit complex werkstuk zonder partituren – echter voortdurend met scherpe arendsblik op elkaar gericht – wisten uit te voeren en niet geblesseerd in de coulissen belandden; secundo omdat zij er tevens in slaagden om met muziek die op geen enkel moment tot “ritmisch meebewegen” aanleiding gaf, het vrij talrijk opgekomen publiek ondanks het nog vroege uur in dit avontuur wisten mee te krijgen.

De appreciatie na afloop was navenant en een aantal aanwezigen veerden zowaar recht om hun waardering extra tot uitdrukking te brengen.

Tekst © Paul Godderis, 11 juli 2018  -  foto’s © Cees van de Ven

Fundament bestaat uit:

Peter Jacquemyn (contrabas, stem, concept)
Eric Sleichim (tubax)
Yannick Peeters (contrabas)
Kristof Roseeuw (contrabas)
Lode Leire (contrabas)
Pieter Lenaerts (contrabas)
Carl-Ludwich Hübsch (bastuba, stem)
Jan Pillaert (bastuba, stem)
Matthias Muche, (trombone),  
Gregoire Tirtiaux (baritonsax, stem)
Mathieu Lilin (baritonsax)
Peter Verdonck (bassax, stem)