European Jazz Conference 2024

12-15 september 2024, Gent (B)

© Bjorn Comhaire

Tijdens het weekend van 12 tot 15 september 2024 was Gent niet alleen jazzhoofdstad van België maar van gans Europa.

Zo een vierhonderdtwintig (!) afgevaardigden zakten af naar de Fiere Stede voor de tiende editie van de European Jazz Conference georganiseerd door het Europe Jazz Network (EJN), een vereniging die zich inzet voor hedendaagse jazz en geïmproviseerde muziek in Europa.

Leden zijn zowel festivals en clubs als promotoren en nationale organisaties. Gastheer was Wim Wabbes, voorzitter van het EJN, in samenwerking met JazzLab, VI.BE en Ha Concerts.

Wim Wabbes © Bjorn Comhaire

De rode draad voor dit driedaags evenement was ‘Tomorrow Comes Today’. Ze koppelden daar als extra onderliggend thema ‘Youth’ aan vast, verwijzend naar Gent als European Youth Capital 2024. Daarnaast kwamen brandend actuele onderwerpen aan bod als een duurzame toekomst, het potentieel van AI, tewerkstelling in de jazz en inclusie over de generaties heen. De nodige aandacht ging naar de jonge generatie, niet alleen in het concertgedeelte maar tevens tijdens panelgesprekken.

Bovenal vormde dit een gedroomde gelegenheid om de focus te vestigen op Belgisch jazztalent. Met zo een 25 optredens verspreid over het centrum, was de keuze enorm. De concerten, waarvan een deel gratis en voor iedereen toegankelijk, vonden plaats op verschillende hotspots in de binnenstad. Hieronder grote concertzalen (Handelsbeurs, de Centrale, Muziekcentrum De Bijloke) maar ook kleinere clubs zoals Hot Club Gent, Missy Sippy, Club Telex, Trefpunt en Bar Lume.


Young Curators Program

In dit onderdeel werd de band met opkomend talent radicaal verstevigd. Negen jongeren namen de uitdaging aan om niet alleen een affiche samen te stellen met groepen die zij momenteel als representatief beschouwen maar ze stonden eveneens in voor de organisatie. Rutger Mathys, Stan Maris, Kobe Gregoir, Nele Uyttendaele, Ferre Heyvaerts, Ewout Janssens, Anton Robberechts, Warre Vanhoutte en Joris Vanschoren kunnen tevreden terugblikken op hun vuurdoop.

Ellis Floreen © Bjorn Comhaire

Singer-songwriter Ellis Floreen mocht de avond openen met haar bijwijlen sprookjesachtige en etherische (fluister)pop die schuurde langs het werk van Kate Bush en An Pierlé.

Bodem © Bjorn Comhaire

Het trio van Bodem laveerde tussen bucolische sfeerscheppingen en heftigere stroomstoten met enkele knipogen naar woestijnblues en steviger rockwerk. Voorwaar geen hapklare set maar net daardoor intrigerend.

KAU © Bjorn Comhaire

Bij KAU verschoof de decibelmeter meteen een hele ruk naar rechts, passend bij de onvoorwaardelijke mix van beats en het snuifje (prog)rock.

Spijtige zaak was dat de locatie (de Centrale) aan de buitenkant van de stad lag, een eind verwijderd van alle andere activiteiten. Daardoor namen slechts enkele moedige EJN-leden de moeite om kennis te maken met het jong geweld.


Showcases

Een aantal concerten had plaats binnen het programmaluik van de conventie zelf en dit in de meest optimale omstandigheden qua akoestiek met het Kraakhuis en de zaal van de Bijloke als uitschieters.

  
Eve Beuvens 'Lysis' © Bjorn Comhaire

Eve Beuvens stelde hier haar nieuw trio en project ‘Lysis’ voor. Een avontuurlijk maar zeer evenwichtig electro-akoestisch programma met Beuvens zelf op piano en naast haar contrabassist Lennart Heyndels die zowel zijn eigen muziek als deze van Beuvens electronisch manipuleerde. Verder nog vocaliste Lynn Cassiers die steeds op uiterst persoonlijke wijze haar stem weet te verweven met electronics. Het repertoire is uitgewerkt rond de poëzie van onder meer Robert Frost en Dorothy Parker. Een transcendente concertbeleving. Het album verschijnt begin 2025.

Wajdi Riahi Trio © Bjorn Comhaire

Pianist Wajdi Riahi is de voorbije twee jaar zowat de meest geciteerde muzikant. Niet alleen doordat hij in uiteenlopende groepen opduikt maar vooral ook door zijn vindingrijkheid en de manier waarop hij zijn Tunesische roots koppelt aan Westerse patronen. Met zijn trio (contrabassist Basile Rahola, drummer Pierre Hurty) bewees hij in Gent dat alle lovende woorden niet uit de lucht gegrepen zijn. Lyrisme en technische precisie tot in de puntjes ingebed in een uitgekiende crescendo opbouw van de set. Klasse.

Donder © Bjorn Comhaire

Donder (pianist Harrison Steingueldoir, contrabassist Stan Callewaert, drummer Casper Van De Velde) blijft zichzelf heruitvinden. Deze keer opteerden ze voor een lange flow van onderkoelde passages versus warme stemmingsmomenten. Binnenkort verkrijgbaar in de handel.

  
Yannick Peeters © Geert Vandepoele

Ook contrabassist Yannick Peeters maakt er een punt van live met haar kwartet GingerBlackGinger het overtuigend titelloos debuutalbum verder te verfijnen en zelfs complexer in te vullen mede dankzij gitarist Frederik Leroux, saxofonist Frans Van Isacker (zijn solo’s !) en drummer Samuel Ber (die voor de gelegenheid Tom Rainey mocht vervangen).

© Geert Vandepoele

Tussen opener ‘Everything Is Going To Be Allright’ en afsluiter ‘Playtime’s Over’ was het even alsof we in The Knitting Factory zaten en niet in de Handelsbeurs.

Stéphane Galland © Geert Vandepoele

Drummer Stéphane Galland was eigenlijk de gedroomde ambassadeur van het thema ‘Youth’. Voor zijn recent project The Rhythm Hunters laat hij zich omringen door de top van de jeugdige generatie. Hij weet telkens het beste uit zijn discipelen te halen. Altsaxofonist Sylvain Debaisieux, trompettist Pierre-Antoine Savoyat, pianist Wajdi Riahi, tenorsaxofonist Shoko Igarashi en bassist Louise van den Heuvel pikken maar al te graag in op de grooves die Galland hen aanleert en aanlevert.

Sylvain Debaisieux, Pierre-Antoine Savoyat en Shoko Igarashi © Geert Vandepoele

Ook nu weer werd het een spetterend verkennen van ritmen uit diverse (wereld)hoeken en toch verpakt als een samenhangend geheel. Tot spijt van publiek en muzikanten moesten ze afklokken op een half uur. Teleurstelling voor de te korte set maar bovenal enthousiasme van alle aanwezigen.

Anke Verslype © Bjorn Comhaire

aki stelde in avant-première een aantal stukken van het nieuwe album voor.

Niels Van Heertum en Thomas Jilling © Bjorn Comhaire

Het sextet rond drummer Anke Verslype met in de rangen onder meer euphoniummeester Niels Van Heertum (!) en rietblazer Thomas Jilling schilderde op zijn beurt met noten en klanken een impressionistisch tableau.

© Bjorn Comhaire

Orchestra Nazionale della Luna is inderdaad een zeer internationaal kwartet maar komt niet van de maan, wel van de planeet jazz waar iedereen opgevoed wordt met kennis van de jazzgeschiedenis en een blik op toekomstige perspectieven.

Kari Ikonen © Bjorn Comhaire

Akoestische instrumenten (contrabas, piano, fluit en saxofoon) worden gepimpt met effecten en geluiden van een vintage Moog synthesizer. Geen gimmick maar een volwaardig verweven van invloeden uit diverse culturen en stijlen. Een multidimensionale trip.

De Beren Gieren © Justine Wolfs

De Beren Gieren blijven duidelijk de drie kwajongens uit hun beginperiode die op gedurfde wijze en met de nodige humor “the art of the trio” binnenste buiten draaien. Het wordt inmiddels tijd dat ze hun plaats bij de wereldtop verwerven.

© Justine Wolfs

Gitarist Julien Tassin breidde recent zijn trio (bassist Nicolas Thys, drummer Dré Pallemaerts) uit met een trompettist. Aanvankelijk was deze rol toebedeeld aan de Amerikaan Ron Miles maar door diens onverwachts overlijden ging de keuze naar Hermon Mehari. In Gent laveerden ze tussen melodieuze passages en vooral trashy punkjazz.


Fringe

Met in totaal tien concerten van telkens twee sets in de hubs van de bruisende binnenstad was het aanbod meer dan avontuurlijk gedurende twee avonden.

© Geert Vandepoele

Le Monde Merveilleux de Pépito kreeg als uitvalsbasis de overbekende bluesclub Missy Sippy toegewezen. Het kwartet bestaat uit muzikanten die uiterst actief zijn op verschillende fronten en dat loont. Trompettist Pierre-Antoine Savoyat (!), pianist Simon Groppe, contrabassist Fil Caporali en drummer Oscar Georges kiezen niet voor hapklare muziekjes maar nemen de nodige risico’s door hun gelaagde composities. Mochten deze vier gasten in New York rondhangen, werden ze zeker getekend door een label als Pi Recordings. Met een broeierige (tweede) set in niet meteen de beste omstandigheden konden ze de aanwezigen toch moeiteloos overtuigen.

© Laurens Wille

Het trio van Under The Reef Orchestra liet de bomvolle Hot Club Gent uit de voegen barsten. De dynamische combinatie van gitaar (Clément Nourry), drums (Jakob Warmenbol) en bassaxofoon (Marti Melia) leidde tot een verpletterende indruk. Het caleidoscopische repertoire valt moeilijk te klasseren onder een etiket en dat is een kwaliteit bij deze heren.


Wintercircus

Er werd de laatste weken de nodige ruchtbaarheid gegeven in de media over de opening van het gerestaureerde iconische Wintercircus. Mede door het plaatsen van een twintigtal luidsprekers verspreid langs de muren van de rotonde is het nu mogelijk om een “immersive” concertgebeuren mee te maken. Eender waar je staat, krijg je zo hetzelfde geluid.

© Justine Wolfs

Voor de EJC-avond mocht schntzl dit alles illustreren. Het duo vergastte op een tsunami van beats en electro-effecten. Een soort collage van schetsen die niet helemaal als een vloeiend geheel overkwam. Ideale soundtrack voor clubbers alhoewel die toch wel in de minderheid waren gezien steeds meer aanwezigen naar de uitgang verkasten.


De thema’s en panelgesprekken

De concerten waren het belangrijkste uitstalraam voor de Belgische jazzscène maar de leden van het Europe Jazz Network hechtten tevens belang aan de aspecten van het hele jazzgebeuren en trachten dit in een zo breed mogelijke maatschappelijke context te plaatsen. Een selectie.

Neil Akenzua en Lisette Ma Neza © Bjorn Comhaire

Lisette Ma Neza mocht dit luik openen. Zij is de eerste Brusselse stadspoëet en bracht op uiterst gevoelige maar rake manier haar boodschap van hoop over, begeleid door pianist Neil Akenzua. Het doet uitkijken naar wat ze als slam-artiest nog allemaal in petto heeft.

Tijdens een van de vijf paneldiscussies, ‘The Invisible Hand’, kwam het gebruik van AI bij het samenstellen van een festivalaffiche aan bod. In Cheltenham (UK) namen ze de proef op de som en werden de keuzes van de menselijke curator vergeleken met de mogelijke opties van een AI-programma aan de hand van een aantal bepalende factoren (genderevenwicht, …). Voor een heel klein deel kwam het eindresultaat overeen.

Dit is natuurlijk een gevaarlijk pad om te bewandelen. Niet alleen is er het vooruitzicht van overal dezelfde groepen op de affiche te zien staan maar ook kunnen de gegevens van de ticketkopers gebruikt worden voor de optie van een beoogd publiek waardoor een welbepaald segment automatisch uit de boot zou vallen. AI als hulpmiddel maar waar stopt het? Genoeg stof om over na te denken.

Het hoofdthema van het event, ‘Tomorrow Comes Today’, werd behandeld tijdens een debat onder leiding van de Britse Anna Umbina met drie artiesten die hun mening naar voor brachten, Kateryna Ziabliuk (Oekraïne), Frederike Berendsen (NL) en Fatih De Vos (B).

Uitspraken die we hier noteerden: “Hiphop lost niet alles op maar toch een deel”, “Organisators nemen niet genoeg risico’s en houden zich te veel aan vertrouwde namen” of nog “No music on a dead planet” oftewel het grote klimaatprobleem. Ook het cruciale gebrek aan deftig openbaar vervoer kaartten ze terecht aan.

Professor An De bisschop vatte gesprekken en debatten samen in haar toespraak met een belangrijke kanttekening, “If you want to reach them, go where they are”.

Wordt vervolgd

Voor wie graag op de hoogte blijft van wat het EJN realiseert, een adres: https://www.europejazz.net/.

Vergeet vooral niet dat jazz meer is dan een driedaagse conventie of een tiendaags festival. Om jazz levendig en boeiend te houden, is het noodzakelijk het jaar door naar buiten te komen en naar de clubs te gaan, aandacht te besteden aan nieuwe kleinschalige projecten en de muziek aan te kopen, zeker van de kleinere onafhankelijke labels of bij de muzikanten zelf.

Tekst © Georges Tonla Briquet  -  foto's © Bjorn Comhaire/Geert Vandepoele/Justine Wolfs/Laurens Wille