Double Bill: Avishai Cohen en Yonathan Avishai / Kairos 4tet

Theater aan het Vrijthof Maastricht, 25 november 2019


Maastricht heeft een mooie traditie als jazzstad. Gedurende de afgelopen jaren werd door de organisatie van Jazz Maastricht flink aan de weg getimmerd met samenwerkingen met andere culturele instellingen in de regio om concerten van internationale allure, zoals Chris Potter, Gilad Hekselman en Shai Maestro te realiseren. Samen met Theater aan het Vrijthof was op de maandagavond een klinkend dubbelconcert geprogrammeerd. Het Kairos 4tet en een duo van trompettist Avishai Cohen met pianist Yonathan Avishai. In 2016 was Avishai Cohen al te gast in Maastricht, destijds met een kwartet met drummer Marc Guiliana.

De grote zaal van het Theater aan het Vrijthof was goed gevuld met publiek uit de Euregio. Op een maandagavond zeker niet vanzelfsprekend, en een mooi resultaat voor de organisatoren.


Kairos 4tet

De aftrap voor de avond werd gegeven door het Kairos 4tet, voor de gelegenheid uitgebreid met de twee zangers Emilia Martensson en Marc O’Reilly. Na een pauze van drie jaar vanwege langdurige blessures van saxofonist en bandleider Adam Waldmann had Maastricht de primeur van het eerste optreden van de formatie. Het programma bestond geheel uit eigen composities van bandleider Waldman.

De musici openden het concert instrumentaal, met een modern open groepsgeluid, zo strak neergezet, dat men zou denken, dat de band al enige tijd samen op tour is. De bezwerende saxofoon van Waldman, het modale powerspel van pianist Ivo Neame en de melodisch groovende bas van bascoryfee Jasper Høiby gaan naadloos op in een gezamenlijk idioom. Modern, abstract en met emotionele diepgang.

De nieuw aan de formatie toegevoegde drummer Richard Spaven, bekend door zijn samenwerkingen met onder andere Flying Lotus en José James, was enigszins spelbreker in de harmonieuze geluidsbalans van de groep. Zijn tegendraadse ritmes en ritmische accenten voegden een interessante en eigentijdse stem toe aan het geheel, maar zijn drums knalden met een dermate hard volume rechtstreeks van het podium, dat ze zelfs onversterkt nog de rest van de groep dwongen naar een doorlopend hoog energieniveau van onvervalste powerjazz. Een interessante keuze, die heel bepalend was voor de uitstraling van de formatie. Zeer energiek en eigentijds, maar men zou de zangers en solisten graag meer ruimte hebben gegund om ook de fijnere nuances op te zoeken. Dat het concert vervolgens een harmonieus geheel werd, was te danken aan de bandleden, die zich aanpasten aan de omstandigheden en met goede zin er een fijn concert van maakten.

Zangeres Emilia Martensson en zanger Marc O’Reilly vertolkten lyrische stukken met zeer persoonlijke teksten en functioneerden als een blazerssectie met samen gezongen gedeeltes.

Er werd een flinke emotionele bandbreedte van stukken gebracht. Strakke instrumentale composities in een modaal idioom, bijna folk-achtige zangstukken, rustige ballads, flink groovende partijen en indrukwekkende solo’s van een zeer gemotiveerde formatie – het was in zijn geheel een mooi optreden van een collectief, dat alle individuele bijdragen in een zeer persoonlijke taal samenbracht tot een harmonieus geheel.


Avishai Cohen en Yonathan Avishai

Trompettist Avishai Cohen is met zijn kwartet gedurende de afgelopen jaren bijna alomtegenwoordig geweest op de Europese podia en in het festivalcircuit. Zijn stijl en aanpak zijn inmiddels overbekend. Op deze avond werd een nieuw aspect getoond: een duo van Avishai Cohen met zijn pianist en jeugdvriend Yonathan Avishai. De vraag was vooral welke nieuwe inzichten in de muzikale belevingswereld van beide protagonisten een duoconcert kon bieden.

Sinds hun tijd op de middelbare school spelen beiden samen, ze hebben hun muzikale carrière grotendeels samen beleefd. De focus van pers en publiek ligt hierbij vanzelfsprekend vooral op de frontman en solist Cohen met zijn lyrische geluid, waarin de New York Times de ziel van Miles Davis meende te horen. Hierbij wordt vaak de essentiële bijdrage van Yonathan Avishai als begeleider over het hoofd gezien, die met zijn kenmerkende geluid en interactie de basis legt voor Cohen om te excelleren. De pianist definieert als het ware de ruimte, waarin de solist zich beweegt - zowel harmonisch, met de kleuring van zijn akkoorden, alsook met de ritmische impulsen die hij geeft en met polyfone lijnen, die hij aanreikt. De concertvleugel is in de duosetting het compleet orkest, een kleurpalet met alle schakeringen, waaruit in spontane interactie telkens nieuwe arrangementen, baslijnen en melodielijnen getoverd kunnen worden.

In de kwartet bezetting viel pianist Yonathan Avishai al op door zijn sensitieve, empathische spel en zijn ingehouden diepzinnige aanpak. De vrijheid van dit duo optreden bood hem de ruimte om samen met Avishai Cohen in vrijheid op onderzoek uit te gaan en zijn persoonlijke esthetiek te etaleren.

Zelfverzekerd en met goede zin gingen de mannen samen van start met twee eigen composities. Vol frisse energie, onderzoekend, samen de ruimte verkennend die ze met z’n tweeën kunnen benutten.

De contouren van het optreden werden al voorzichtig geschetst en ingekleurd – pittig swingende trompet lijnen en akkoorden, open ruimtes, imposante bassen. Een band werd niet gemist – deze twee mannen waren de band en ageerden als een volledig orkest, waar tussen suggestie en volledige invulling van vaak spontane invallen en arrangementen uit de losse pols alles mogelijk was.

Goedgeluimd kondigden de musici vervolgens aan, dat zij geen vaste plannen meer zouden maken voor de rest van het concert, maar dat zij de inspiratie zouden volgen zoals die zich aandient, puttend uit een repertoire van onder andere Duke Ellington, Abdullah Ibrahim en Stevie Wonder.

Het concert dat zich vervolgens ontwikkelde in Maastricht was van verbluffende schoonheid, energie en inspiratie. De mannen verkenden samen de grenzen van jazz standards, swing, helemaal kaal uitgeklede passages en veel muzikale ruimte ‘tussen de noten’, waarin melodielijnen, grooves, riffs en akkoorden zich als vanzelf konden ontwikkelen. Thema’s werden zo naadloos neergezet, dat het haast onmogelijk leek, melodieën zo geraffineerd ingekleurd met akkoorden, dat het publiek volledig betoverd was door de emoties, spontaneïteit en het superieure vakmanschap van de twee musici.

Een concert uit een stuk, fris, spontaan en van duizelingwekkende muzikaliteit. Afgesloten met een goedgeluimd nummer van Don Cherry, ‘Art Deco’, ooit gecomponeerd als ode aan Billie Holiday. Hier werd het een ode aan hun muzikale vriendschap, een stuk dat beiden al sinds hun tienerjaren samen spelen.

Het indrukwekkende concert voegt een nieuw facet toe aan het muzikale oeuvre van beide musici. Hier werd verrassend veel en met diep persoonlijk inzicht geput uit het klassieke jazzrepertoire. Een aspect van het muzikale vakmanschap van Cohen en Avishai, dat in het Kwartet tot nu toe niet zozeer is belicht. Hier demonstreerden de mannen emotionele verbondenheid met de muzikale erfenis uit de jazztraditie, die zij met hun persoonlijke perceptie een geheel nieuwe frisheid weten te geven.

Jazz Maastricht en Theater aan het Vrijthof hebben met het dubbelconcert van het Kairos 4tet en het duo van Avishai Cohen en Yonathan Avishai wederom een bijzonder mooie memorabele jazzavond georganiseerd. De zoektocht naar schoonheid en persoonlijke expressie zou het gezamenlijke thema kunnen zijn, dat beide concerten verbindt. De jazz aficionado’s uit de Euregio werden getrakteerd op een avond van internationale klasse, iets wat hopelijk ook in de toekomst in Maastricht nog lang mogelijk zal zijn.

Tekst © Mathilde Löffler  -  foto’s © Jeanschoubs

Musici:

Kairos 4tet

Adam Waldmann – tenorsaxofoon, sopraansaxofoon
Emilia Martensson – zang
Marc O’Reilly  - zang
Jasper Høiby – contrabas
Ivo Neame – piano
Richard Spaven – drums

Avishai Cohen en Yonathan Avishai

Avishai Cohen – trompet
Yonathan Avishai – piano