Amersfoort World Jazz, 15-20 augustus 2023

een muzikaal feest van wereldklasse



Nu de podia, de posters en geluidsinstallaties in Amersfoort zijn verwijderd en inmiddels ook de laatste internationale gast weer op doorreis is, kan worden geconstateerd dat de meest recente editie van Amersfoort World Jazz, de 44e, wederom een paradijs was voor de ruim 450 aanwezige musici en voor het massaal toegestroomde publiek natuurlijk.

© Peter Putters

Hoe speelt de organisatie dat nou toch keer op keer klaar? Een van de verklaringen is ongetwijfeld het enorme -diverse- aanbod. Dan is er nog het zomerseizoen: medio (oftewel van 15-20) augustus is een groot deel van de Nederlanders met vakantie en Amersfoort is dan een prachtige locatie om neer te strijken. Dit jaar was het prachtige weer een mooie bonus.

Het hart van het festival klopt dit jaar weer onder De Lange Jan op het podium van het Onze Lieve Vrouwe Kerkhof. Een bescheidener podium is gevestigd in de binnentuin van kennis-,  cultuur- en trouwlocatie de Observant.  Verder is er ook muziek in de 16e-eeuwse Mannenzaal (met de 22 originele bedstedes), de 15e-eeuwse Aegtenkapel, de even oude St.Joriskerk en locaties van recenter datum, zoals Kunsthal KAdE en uiteraard Jazzclub Miles.

Eric Vloeimans © Peter Putters

Op het eerstgenoemde podium treffen we flinke muzikale gezelschappen zoals het Jazz Orchestra of the Orchestgebouw, de Bernard van Rossums Flamenco Big Band en het New Jazz Orchestra en kleinere ensembles, zoals het duo Eric Vloeimans met Jörg Brinkmann, het Lucas Santana Brasilian Trio en de publiekstrekker van het festival, Typhoon.

Sanne Huijbregts © Cees Wouda

Tijdens dit festival staan dit jaar weer veel musici meerdere keren op een podium, zoals vocaliste en percussioniste Sanne Huijbregts met het zangkwartet Greener Grass. Zij brengen in de intieme setting van de Mannenzaal een uit eigen werk bestaande spatzuivere a capella performance, een wonderlijke mix bestaande uit ingrediënten als body- en voicepercussie, scat, contrabas, vibrafoon, snaren en close harmony. Een tot in de puntjes georganiseerd feest van tonen en klanken, uitgevoerd door een hecht viertal. De muzikale context is gelijkwaardig aan de op dezelfde locatie uitgevoerde set van Sanne Sanne. Ook in dit kwartet, dat naast de zang en percussie van Huijbregts bestaat uit contrabas, slagwerk en viool, staat de bekoorlijke samenzang centraal.

Jef Neve © Peter Putters

Ook Artist in Residence, de Vlaamse klavierreus, Jef Neve, is op meerdere locaties en dagen te zien op het festival. Hij heeft daarbij oude bekenden aan zijn zijde, waaronder zijn eigen ensemble en Eric Vloeimans.

De pianist is de motor achter een absoluut hoogtepunt op de laatste dag van het festival in de muisstille Sint Aegtenkapel. Naast Neve's vleugel staat aanvankelijk alleen Edisonwinnaar, trompettist Teus Nobel en na een kwartier worden de twee vergezeld door de Thaise altsaxofonist Koh Mr Saxman. Een levende legende in eigen land die in enkele dagen tijd dezelfde status bereikt in Amersfoort. Zijn samenwerking met Nobel en Neve is wellicht het meest treffende voorbeeld van de kracht van het trio. De drie spelen na ‘On Green Dolhpin Street’ een ingetogen versie van Ellingtons ‘In A Sentimental Mood’. De introductie die door Neve is ingezet is zo sereen dat men een speld kan horen vallen. Het voltallige publiek houdt ook de adem in als Koh en tenslotte Nobel op zijn flügelhorn invallen. De enige die af en toe hoorbaar zijn adem laat gaan is Neve, die zichtbaar in de greep is van de muzikale meditatie die hij zelf heeft georganiseerd. Met het bebop- nummer ‘Donna Lee’ bewijzen de drie dat ze uitstekend op elkaar zijn ingespeeld. In een ongekende snelheid blazen Nobel en Koh perfect synchroon. Het drietal weet, ook met de door het woest- enthousiaste publiek afgedwongen toegift, te bewijzen dat muziek vooral mooi is om naar te luisteren als de beoefenaars ervan er lol in hebben. Wat een show!

Jef Neve, Teus Nobel en Koh Mr Saxman © Peter Putters

Het Amersfoort World Jazz festival is een internationaal festival tot in de vezels. Ergens halverwege het muziekfestival vindt in de Observant een conferentie plaats waarin organisatoren van internationale festivals, netwerken en media met elkaar in gesprek gaan over de uitdagingen waar de sector in deze roerige tijd voor staat. Connectie blijkt het sleutelwoord om de muziek verder te brengen. Een aantal deelnemers en mede- organisatoren van de conferentie is later ook aanwezig op de podia en in het aan het Onze Lieve Vrouwe Kerkhof grenzende theater. Landen en landsdelen vaardigen musici af die aanwezig zijn tijdens het festival. Sicilië, Thailand, India, Zuid-Afrika, Polen, Luxemburg, India, de Canarische Eilanden, Turkije, Australië, Hong Kong, Brazilië, Frankrijk, Servië, Bulgarije, Letland en gelukkig is ook een afgevaardigde uit Rusland, helaas in ballingschap, van de partij.

Fabio Lannino © Peter Putters

WJN-partner Sicilië heeft de organisator van Sicilia Jazz, bassist Fabio Lannino afgevaardigd. Hij speelt in het theater met zijn zoons op piano en slagwerk. Zij begeleiden onder andere hun landgenote, de zangeres Daria Biancardi. Haar interpretatie en klankkleur doen sterk denken aan die van wijlen Amy Winehouse, maar haar eigenheid is niet te overtreffen en puur. Ook de uit Sczezcin afkomstige saxofonist en festivaldirecteur Sylwester Ostrowski staat met zijn zoon, zanger Slawek op het podium, die samen met Biancardi een prachtige uitvoering geven van de  George Gershwin-aria 'Summertime'.

Matti Austen © Peter Putters

Het festival markeert helaas ook het afscheid van medeorganisator Matti Austen, die de afgelopen tien jaar medeverantwoordelijk was voor de programmering. Zijn muziekkeuze heeft hij niet onder stoelen of banken gestoken en deze is in het programmaboekje vindbaar onder de titel Matti’s Choice. Een keuze waarin eigenheid, kwaliteit en durf de boventoon voeren.

Siu Tin Chi © Peter Putters

Een van de musici die Matti tijdens het festival graag onder de aandacht brengt is de pianiste Siu Tin Chi, oftewel Chi. Haar licht melancholische, beheerste en treffende spel heeft logischerwijs de aandacht getrokken van de organisatie en het is geheel terecht dat ze hier volledig in de spotlights staat. De veelzijdige pianiste staat deze editie van het festival maar liefst drie keer op het podium, namelijk solo, met haar kwartet en met een trio in de Sint Aegtenzaal. En in het trio is ze het meest overtuigend. Chi’s ingetogen, meanderende pianospel geeft alle ruimte aan haar trioleden, bestaande uit slagwerk, en (bas-) klarinet. Een treffend klankbeeld uit het Midden-Oosten.

Laura Marti © Peter Putters

Op de laatste dag krijgen de Oekraïense vertegenwoordigers onder het kopje “Director’s Invite” de kans het publiek een van hun grote sterren, de zangeres Laura Marti, voor te stellen. Ze wordt op het hoofdpodium begeleid door o.a. saxofonist Rolf Delfos, trompettiste Ellister van der Molen en slagwerker Sven Rozier. Als Marti het podium betreedt bindt zij de Oekraïense vlag aan haar microfoon. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky  is op hetzelfde moment in Nederland aanwezig. Helaas niet in Amersfoort, maar in Eindhoven. Hiermee mist hij de ontroerende uitvoering van ‘Moonlight in Vermont’ en het speciaal voor het festival gecomponeerde nummer ‘Wondering Stars’, een ode aan het Amersfoort World Jazz Festival.

Alexander Beets © Peter Putters

Het festival eindigt traditiegetrouw op het hoofdpodium met de Director’s Summit. Het moment waarop de festivaldirecteur zelf, tenorsaxofonist Alexander Beets, alias The Hurricane, op het podium staan. Een spetterende afsluiting van een uitstekend geslaagd muzikaal feest.

Tekst © Robin Arends  -  foto’s © Peter Putters / Cees Wouda