Amersfoort Jazz Festival 2018: Jumpin’ on the Waves

Het Amersfoort Jazz Festival viert dit jaar haar veertigste editie en dat is voor de programmeurs voldoende reden om flink uit te pakken. In maar liefst vier dagen wordt het historische hart van de stad in tachtig concerten ondergedompeld in muziek van internationale klasse, uitgevoerd door 350 artiesten uit twintig verschillende landen. Met veertien podia op de pleinen Groenmarkt, Hof en het Lieve Vrouwenkerkhof en bijzondere locaties als de Mannenzaal, de St. Agnietenkapel, de Lutherse Kerk en theater De Lieve Vrouw geeft de stad een blik op de rijke historie en een een podium aan zowel traditionele als vernieuwende jazz en wereldmuziek. Het weer werkt prima mee. Met temperaturen van rond de vijfentwintig graden en een niet aflatende zon is het de bezoeker gegund ook in de buitenlucht onbekommerd te genieten van al dat moois.

Izaline Calister

Meerdere artiesten staan verschillende keren op het podium in wisselende formaties, zoals de Nederlandse artist in residence, trompettist Eric Vloeimans en de Amerikaanse saxofonist Eric Alexander, de Nederlandse pianist Peter Beets en de young VIP’s saxofoniste Kika Sprangers en pianist Sebastiaan van Bavel. De laatste twee zijn te bewonderen naast vocalisten Izaline Calister en Thom Hoorweg in de roaring twenties-voorstelling Swingin’ Harlem op het grote podium onder de schaduw van de Lange Jan.

Sebastiaan van Bavel

Een dag later zijn de young VIP’s te zien in de Mannenzaal van het St Pieters en Bloklands Gasthuis, een majestueuze zestiende eeuwse slaapzaal met tweeëntwintig bedsteden. Sebastiaan van Bavel sluit de young-Vip tour 2018 af met muziek van het meest recente kwintetalbum Cosmic Dance: een zevental composities gebaseerd op de gedichten van de Indiase goeroe Sri Aurobindo en het album Love Supreme van de door India geïnspireerde saxofoonlegende John Coltrane. 

Vera Naus

Wegens de beschikbare tijd beperkt het kwintet zich tot vijf delen. Na een ruime minuut stilte en het meditatieve Ohm volgt een muzikale reis bestaande uit de zorgvuldig opgebouwde melodieën van Van Bavel en een bijzondere combinatie van het kwetsbare stemgeluid van Vera Naus met de trefzekere tenor- en sopraanlijnen van Jasper Blom. In tegenstelling tot wat er in het programmaboekje staat is niet Maciej Domaradzki de contrabassist, maar de vaste bassist van het Van Bavel trio, Alessandro Fongaro. Hij sluit een aangenaam pact met slagwerker Jimmi Jo Hueting en legt een prachtige basis met zijn hypnotiserende lijnen en uitgesponnen akkoorden.

 
Jasper Blom

Kort na het optreden in de Mannenzaal spoedt Van Bavel zich naar een nabijgelegen locatie, de middeleeuwse Sint Aegtenkapel. Daar wacht een vleugel op hem. Veel tijd om het instrument, dat enkele uren eerder nog is bespeeld door de Belg Jef Neve, uit te proberen rest hem niet. De zaal opent de deuren kort nadat de pianist zijn rugzak in de garderobe heeft kunnen plaatsen. De weinige aanwezigen (het concert staat in het  programmaboekje vermeld als: to be announced) worden getrakteerd op een programma met muziek op het snijvlak van de klassieke en de jazz-traditie, aangevuld met improvisaties en korte mondelinge introducties. Standards als It Should Happen to You en Gillespies Con Alma en Strayhorns Lotus Blossom worden afgewisseld door eigen composities als The Ramster en Toccata en werk van Ravel en Mozart. Een les in jazz en klassiek voor fijnproevers.

Er is ook ruime aandacht voor de Belgische muzikanten op het festival. Onder de naam ‘Belgian Focus Night’, spelen acts als SCHNTZL, De Beren Gieren en Jef Neve.

SCHNTZL

Pianist Hendrik Lasure en slagwerker Casper van de Velde, beter bekend als het duo SCHNTZL, brengen werk van hun nieuwe EP Paper, Wind. Composities met titels als Wuivers, Waaien en Waterlander een muzikaal programma met breekbare stukken vol dromerige melodieën en onverwachte tempowisselingen. Op de trommelvellen liggen doeken, klokken en een goed gevulde portefeuille. Uit de vleugel en de synthesizer klinken minimalistische muziek, gedempte echo’s en gortdroge samples. Hier geldt vooral de kunst van het weglaten. Stilte en rust zijn hier even belangrijk als de klanken die door het schaarse instrumentarium worden voortgebracht.

Jef Neve

De eerder genoemde Jef Neve staat o.a. met vier strijkers op het podium om werk van zijn album Spirit Control uit te voeren. De veertigjarige Belg brengt na te hebben geopend met het titelnummer van zijn nieuwste album een ode aan zijn nieuwe hobby kitesurfing met het nummer Jumpin’ on the Waves. Een levendige compositie waarin contrabas, piano en slagwerk zich wentelen in de muzikale golven terwijl de strijkers zich op het strand hebben teruggetrokken om af en toe een zucht van verlichting slaken. De linker middelvinger van de pianist zit in het verband, maar daar is in zijn spel niets van te horen. Hij bespeelt zijn instrument als een ware klavierleeuw, zonder dat hij zich verliest in oeverloze solo’s en improvisaties. In elke compositie speelt hij een verbindende rol, zoals in Crystal Lights dat is opgedragen aan de slachtoffers van terroristische aanslagen, o.a. in Brussel.

De hoofdrol is hier toebedeeld aan saxofonist Andy Dhondt die met zijn lyrische sopraanlijnen zowel leed als moed treffend over het voetlicht brengt. Neve eindigt de set met een twaalf jaar oude compositie, genaamd Nothing But a Casablanca Turtle Slideshow Dinner, een uitbundige compositie waarin pianist, ritmesectie en strijkers elkaar, aanvankelijk schoorvoetend, maar uiteindelijk vol overgave weten te vinden in een opzwepende Mediterrane dans.

Bai Kamara Jr

Tijdens de zogenaamde Jazz Heritage Tour, een wandeling waarin de historische locaties van Amersfoort worden gekoppeld aan eigentijdse jazz en wereldmuziek, staat zanger Bai Kamara Jr op het dak van de Koppelpoort. Hij brengt er in de brandende zon een optreden werk van zijn album The Mystical Survivors and Some Rare Earthlings.

Gideon Tazelaar

Even verder staat, in het café van debat- en cultuurcentrum de Observant, Red! het trio van organist/ pianist Bob Wijnen, samen met de jonge tenorsaxofonist Gideon Tazelaar. Een origineel kwartet waarin blazers en hammondorgel elkaar afwisselend ondersteunen, prikkelen en uitdagen. In de Mannenzaal staat het duo van zangeres Izaline Callister met de gitarist Ed Verhoeff samen met hun gast, de trompettist Angelo Verploegen. Een hartverwarmend optreden zonder uiterlijk vertoon waarin de lol van het samenspelen van de gezichten is af te lezen.

Een van de laatste concerten van het festival wordt verzorgd door de Galicische zangeres/actrice Silvia Perez Cruz en de Catalaanse pianist Marco Mesquida. De Mannenzaal is afgeladen vol. Het is voor de eerste keer dat de twee samen op het podium staan, maar het zal zeker niet de laatste keer zijn. De twee hebben de smaak te pakken en raken maar niet uitgespeeld. Nog lang nadat het concert is afgelopen dansen en zingen de Spanjaarden met hun landgenoten op de Westsingel in de zwoele avondlucht terwijl Peter Beets en het Henk Meutgeert New Jazz Orchestra enkele honderden meters verderop het festival tot een onvolprezen einde brengen.

Tekst © Robin Arends  -  foto’s © Carola Vossen

www.amersfoortjazz.nl