Talinka Quartet – Talinka

T

Fanfare

Debuut-cd Talinka: een bijzonder muzikaal kleurenpalet

Talinka – de echtelieden Tali Atzmon (zang) en Gilad Atzmon (basklarinet, sopraansax, accordeon), Jenny Bliss Bennett (viola da gamba, fluit, barokviool, zang), Yaron Stavi (contrabas) – leverde eerder dit jaar een eerste, titelloze cd af. Daarop 10 nummers: 7 eigen composities en 3 covers. Voor enkele stukken inviteren ze gastmuzikanten Frank Harrison (piano) en Enzo Zirilli (percussie).

Openingsnummer ‘Talinka’ (comp. Gilad Atzmon) is een rêverie, een dromerige melodie zwevend op een tapijt van klanken geweven door piano en sopraansax en extra verfraaid door het woordeloos gezang van Tali Atzmon.

Tekst is er wèl op ‘Losing Vision’, een compositie van de zangeres zelf. Een traag, melancholisch stuk waarvan het timbre mooi mede wordt geaccentueerd door contrabas, viola da gamba en basklarinet. Tijdens zijn korte solo hult Gilad Atzmon dit stuk even in een klezmer-gewaad.

‘Baroque Bottom’, een gezamenlijke creatie van het kwartet, blijkt een kostbaar kleinood, etherisch bijkans, waarin naast de wordless vocals van Tali tevens het subtiele spel van zowel Gilad Atzmon (sopraansax) als Jenny Bliss Bennett (fluit) de aandacht opeist.

Het viertal waagt zich vervolgens aan ‘Don’t Explain’ van Billie Holiday, en kiest voor een langzame versie, uiterst voorzichtig gezongen met een stem die klinkt als doordrenkt van tristesse. De basklarinet zorgt voor prachtige donkere kleuren, gastmuzikant Frank Harrison verfraait nog extra met een zeer subtiele solo.

Voor ‘Invitation’ grijpt Talinka naar werk van Bronislau Kaper, een Pools-Joodse componist die na de machtsgreep van de nazi’s eerst in Frankrijk en vervolgens in de Verenigde Staten belandde (waar de migratiedienst zijn eigenlijke voornaam Bronislaw verkeerd spelde als “Bronislau”). De compositie (uit de soundtrack van de gelijknamige film) drijft op een mooie baslijn van Yaron Stavi, waarop basklarinet en discreet op de achtergrond ook de accordeon aanvullende klanklijnen borduren. Gilad levert op sopraan een aanstekelijke solo af. Gastmuzikant Enzo Zirilli speelt percussie.

Intussen is de helft van de muzikale weg afgelegd, met als voorlopige conclusie dat de door Talinka Quartet uitgetekende reisroute geenszins rechtlijnig verloopt, dat daarentegen gekozen wordt menig zijpad in te slaan om te exploreren wat daar aan interessants valt te beleven.

‘Four 2 Tango’ (comp. Gilad Atzmon) is zo’n belevenis, want ontpopt zich tot een avontuurlijk gebeuren met accordeon in de hoofdrol en een door bas en viola da gamba geschraagd platform waarop zangeres Tali via woordeloze klanken opnieuw een melancholische sfeer evoceert. Om dan plots te verrassen met hoge, grillige uitvallen, daarin bijgevallen door Bennett die met de strijkstok over de snaren glijdt. Kortom: niet meteen de typische muziek die men zou verwachten als in een titel de term “tango” opduikt.

Voor het volgende stuk, ‘Heimat’, tekent opnieuw het voltallige kwartet. In de  tijdspanne van 1:40 “speelt” elk van de muzikanten het klaar om door haar/zijn specifieke inbreng een heel intrigerende atmosfeer te creëren die de luisteraar dwingt zeer geconcentreerd te luisteren.

Met ‘You Don't Know What Love Is’ (Don Raye – Gene de Paul) covert het viertal een tweede jazzklassieker. Traag gebracht, krijgt de uitvoering zowel in de intro als in de outro een bijna dreigend aandoende teneur door de keuze om pauzes te laten vallen. Harrison ondersteunt en verfraait, zeer subtiel, de smachtende sopraan van Gilad Atzmon.

Een slepende accordeon en een diepe baslijn kenmerken ‘When You're Gone’ van Tali Atzmon waarop zij nog maar eens mag demonstreren welke warme klankleur haar stem heeft en hoe ze moeiteloos droefheid kan oproepen. Bennett gaat mooi unisono met de accordeon om daarna een korte solo af te leveren waarin het begrip “weemoed” een perfecte muzikale vertaling krijgt.

Bij het beluisteren van het slotnummer, ‘Every Now and Then’ (comp. Tali Atzmon) is het onvermijdelijk aan wijlen Leonard Cohen te denken, zowel wat de compositie zelf als de vertolking en zangwijze betreft. Zonder moeite kan men zich voorstellen dat de Canadese bard dit had kunnen schrijven en opnemen.

In de hoesnota’s van deze cd staat te lezen dat Talinka bewust kiest voor een mengeling van muzikale stijlen en genres. Deze belofte wordt meer dan waar gemaakt en het werkstuk krijgt dan ook terecht zeer lovende kritieken: in gespecialiseerde jazzmagazines, maar ook bv. in het gerenommeerde Britse magazine Mojo, èn zelfs van niemand minder dan de grote Robert Wyatt! Ik sluit mij daar graag bij aan.

Paul Godderis