Jon Irabagon special

J

Irabagast Records / Not Two

Tweemaal de Amerikaanse saxofonist Jon Irabagon in een totaal verschillende constellatie.

Jon Irabagon – Bird With Streams
Irabagast Records

Hoe zouden Miles Davis, Dizzy Gillespie of Charlie Parker klinken midden de natuur? Irabagon biedt een mogelijk perspectief.

Van bij de eerste Covid-uitbarsting trok de New Yorker met zijn familie weg uit de grootstad en vestigde zich tijdelijk op het platteland om aan het virus te ontsnappen. Het gevoel van “And now for something completely different” kon niet groter zijn zoals hij ons in een interview vertelde. De voorziene verplaatsing van een maand liep uiteindelijk uit tot negen maanden. Maar Irabagon bleef niet bij de pakken zitten. Met zijn saxofoon onder de arm maakte hij wandelingen in het ongerepte natuurgebied van de Falling Rock canyon aan de rand van het Black Hills National Forest (South Dakota). Het werd een haast dagelijks ritueel. Enerzijds bleef hij op die manier zijn speeltechniek onderhouden, anderzijds was het een inspirerende ervaring. ‘Bird With Streams’ kan beschouwd worden als een passage uit zijn muzikaal dagboek van die periode.

In totaal vijftien minitrips, tussen anderhalve en zes minuten, solo op tenorsaxofoon. Opvallend is dat hiertussen heel wat standards prijken, ongewoon voor Irabagon die op zijn andere opnamen hoofdzakelijk eigen werk brengt. Een en ander had deze keer te maken met het feit dat hij Charlie Parker’s honderdste verjaardag niet onopgemerkt wilde laten voorbijgaan (29 augustus 1920). De tweestrijd tussen de geest van het stedelijke bebopkluwen en de impressies van een ongerepte natuur leidde bij de saxofonist tot krachtige uitbarstingen zoals we die van hem kennen maar tevens tot uiterst introspectieve momenten. Hier en daar worden natuurgeluiden ingelast (hoofdzakelijk stromend water) en bootst hij dierengeluiden na op zijn instrument. Dit betekent niet dat ‘Bird With Streams’ verglijdt tot de soundtrack van een natuurdocumentaire. Irabagon kruipt in de huid van een sjamaan die met zijn tenorsaxofoon de geesten oproept van Parker, Gillespie, Miles en Mingus aan de hand van nummers als ‘Antropology’, ‘Ornitology’, ‘Bebop’ en ‘Sippin’ At The Bells’.

Tussen de lokroep van de wildernis in de openingstrack en de contemplatieve afsluiter met natuurgeluiden wordt de woordenschat van bebop en free gebruikt als in een scrabblespel. Meditatie wordt gekoppeld aan techniek door onder andere lange noten te laten vibreren en heel uitzonderlijke klankresonanties te creëren. Het zen-effect van de dagelijkse praktijkoefeningen zeg maar. Tevens is dit een statement over vrijheid, improvisatie en scrupuleus tijdsbesef.

Een cd die mooi aansluit bij ‘Foxy’, zijn ode aan ‘Way Out West’ van Sonny Rollins. Meteen een zoveelste bewijs waarom Irabagon (winnaar Thelonious Monk Saxophone Competition 2008 en lid van Teun Verbruggen’s Bureau Of Atomic Tourism) tot de meest veelzijdige en avontuurlijke saxofonisten van zijn generatie behoort.

Bezetting:

Jon Irabagon: tenorsaxofoon

Barry Altschul’s 3Dom Factor – Long Tall Sunshine
Not Two

‘Long Tall Sunshine' (Not Two) is een live opname gemaakt tijdens de Europese tournee van het trio in de lente van 2019. Van welke concerten de stukken afkomstig zijn, wordt niet vermeld maar dat kan de pret niet drukken.

Aan de hand van vijf nummers, aangereikt door Altschul zelf, improviseren de drie naar hartenlust. Doorgedreven solo’s zitten ingebed in het geheel en zijn daarbij telkens het vertrekpunt voor verdere uitspattingen. Magistraal bijvoorbeeld hoe Irabagon aanvankelijk op speelse manier maar geleidelijk aan steeds eclectischer reageert op Fonda’s basspel bij het begin van ‘Be Out S’Cool’ terwijl Altschul op heel losse manier dit alles omkadert. Een sterk voorbeeld van hoe nauw de drie aan elkaar klitten.

De titeltrack is dan weer een onstuitbare energiemachine waarbij swing en bebop elkaar aanvullen als yin en yang met Irabagon in pure Coltrane/Rollins stijl terwijl Fonda en Altschul complementaire content aanleveren. ‘Martin’s Stew’ en ‘The 3 Dom Factor’ klokken beiden af op net geen veertien minuten. Laag per laag worden verknipte contouren uitgewerkt aan de hand van een grillige textuur typisch voor het trio.

Een rustpauze werd ingelast onder de titel ‘Irina’, met Irabagon die regelmatig wisselt van instrument. ‘Long Tall Sunshine’ is uiteindelijk de enige nieuwe compositie op de setlist. De vier andere komen uit vorige releases en vormen zo ideaal vergelijkingsmateriaal. Bewijsstukken hoe het trio door de jaren heen evolueerde sinds het titelloze debuut uit 2012, ’Tales Of The Unforseen’ (2015) en ‘Live in Kraków’ (2017).

Respect voor de ondertussen achtenzeventigjarige drummer die na vijf decennia musiceren, met onder meer Chick Corea, Julius Hemphill en Anthony Braxton, nog steeds dynamisch en energiek uit de hoek komt en vooral zichzelf en zijn trio concert na concert opnieuw in vraag durft te stellen.

Mooi uitgegeven in gekartonneerde digipack met een schilderij van Nora Howard (https://norahoward.net/) .

Bezetting:

Barry Altschul: drums, cymbalen
Jon Irabagon: tenor- & soprillosaxofoon, altklarinet
Joe Fonda: contrabas

www.jonirabagon.com
www.nottwo.com

Jon Irabagon special

J

Other