Bram De Looze – Vice Versa (gtb)

B

Eigen beheer

Met ‘Vice Versa’ verwezenlijkt Bram De Looze een droom die hij al lang koesterde: een trio-cd onder eigen naam. De keuze voor zijn begeleiders viel hierbij op de Amerikaanse drummer Eric McPherson en de Duitse bassist Felix Henkelhausen.

Na een resem projecten, al dan niet op zijn initiatief (MixMonk, Septych, Dre Hocevar Trio), diverse gastbijdragen (waaronder recent nog tijdens Citadelic 2021 met het Devin Gray Trio) en een reeks solo-uitstappen, is daar dan de langverwachte cd onder zijn naam. “Eindelijk,” bevestigt de jonge pianist tijdens een gesprek over ‘Vice Versa’. “Dat wil niet zeggen dat McPherson en Henkelhausen geen inbreng hebben maar nu ben ik de enige kapitein met alle verantwoordelijkheden die dit meebrengt”.

Een wereld van uitersten

Dit betekende vooral dat hij de muziek schreef met deze twee muzikanten in gedachten. Bepalend aspect is dat deze uit verschillende werelden komen. Eric McPherson leerde het vak uit eerste hand door te spelen aan de zijde van onder meer Freddie Waits (vader van Nasheet), Elvin Jones en Max Roach. Hij is dan ook iemand die de traditionele taal door en door kent. De veel jongere Felix Henkelhausen is vooral actief in de improvisatiescene maar is natuurlijk ook vertrouwd met diezelfde achtergrond. De zes nummers op ‘Vice Versa’ zitten geprangd tussen beide uitersten en worden aan elkaar gelinkt door een ritmische ondertoon met de nodige vrijheid voor de drie protagonisten.

Openen met een titel als ‘The Sequel’ veronderstelt dat er een en ander aan voorafging. Dat is inderdaad ook zo. Wie goed luistert, merkt lichte parallellen op met De Looze zijn ‘Ambiguous’, terug te vinden op ‘Septych’. Het is geen herwerking of uitgebreide versie maar een haast gelijklopende manier van uitwerken met hetzelfde type van intervallen. Heel knap hoe de schoorvoetende introductie geleidelijk omgevormd wordt tot een hecht samenspel van de drie die duidelijk op dezelfde golflengte zitten zonder af te wijken van hun persoonlijk idioom.

Van Senegal tot Monk

Vervolgens is er eerst een pregnante stilte die langzaam en op uiterst omzichtige wijze opgevuld wordt met experimenten tussen de lage tonen van de bas en deze van de piano. Ook hier weer tonen ze de kunst te kennen om naar eenzelfde einddoel te streven zonder elkaar te hinderen of van elkaar te vervreemden. Dat De Looze meer dan regelmatig (thuis) contrabas speelt, zal daar niet vreemd aan zijn. In ‘Birth To Presence’ (ook al op ‘Switch To Stream’) komt de eerste keer een expliciete verwijzing naar de traditie van de swing. Vooral sterk hoe Henkelhausen in deze context harmonisch te werk gaat.

Een ander onverwacht element in het repertoire van dit trio is de Afrikaanse connectie via ‘Toubaka’, een traditional met onzekere oorsprong uit Guinee of Senegal en gecoverd door onder meer de Senegalese Soundioulou Sissoko met zang van zijn vrouw Maa Hawa Kouyate maar tevens op de setlist van Corey Harris en Salif Keïta. Het zacht wiegende ritme wordt nog verder afgezwakt en sluimerend ingebed in de gehanteerde flow. Een ingenieus geplaatst interludium in het meer abstracte geheel van de opname. En dan duikt de onvermijdelijke Thelonious Monk op via ‘Do Me A Favor T’. Meteen een aanleiding om blues te koppelen aan groove. Dit laatste vormt de rode draad doorheen de hele set zonder te vervallen in voor de hand liggende formules.

Vice Versa

Om uiteindelijk te belanden bij de afsluiter (‘Vice Versa’) en de ontknoping waar de titel vandaan komt. Een gradueel uitstippelen en bij elkaar voegen van gebruikte bouwstenen, alsof in al het voorgaande de spelregels uitgelegd werden en de pionnen gezet om nu echt aan de slag te gaan. Centraal steunpunt is een enkele specifieke baslijn annex ritme die afwisselend door de drie ingespeeld wordt terwijl de twee anderen hierbij improviseren. Een methode die in tegengestelde richting(en) werkt, vice versa dus. Het koninginnenstuk van een ongelooflijke trip. Belangrijk om te vermelden: de mix was in handen van Dave Darlington (MixMonk, Herbie Hancock, Wayne Shorter). We kregen de gelegenheid een versie te horen van voor zijn ingreep en het verschil is overduidelijk.

Live

Tijdens de cd-voorstelling in BOZAR (17 oktober 2021) werd deze rijkelijke verzameling spitsvondigheden nog uitgebreid. Met bovenal een McPherson die geen seconde stopte en continu omzichtig in de weer was met cymbalen. “De man weet vaak van geen ophouden en daagt ons voortdurend uit. Een fijne manier om zich nog verder te verdiepen in de muziek”, wist De Looze hier nog aan toe te voegen. Het potentieel is enorm. Sowieso nu al een nieuwe parel aan de Belgische en zelfs internationale jazzkroon.

© Georges Tonla Briquet

Musici:

Bram De Looze: piano
Eric McPherson: drums
Felix Henkelhausen: contrabas

https://www.insidejazz.be/portfolio_page/vice-versa/