Roger Vanhaverbeke

CONTRABAS, VIOOL

7 augustus 1930 (Oostende) - 5 maart 2011 (Ukkel)

“I want to talk to the bass player … I like your pulsation and your sound. You have the punch that I like.” (rietblazer Roland Kirk)

Als broekje van zeven speelde Roger al viool. Na enkele jaren aan de muziekacademie te Oostende studeerde hij aan het Koninklijk Conservatorium Brussel waar hij een eerste prijs viool behaalde en de zilveren medaille (uitmuntendheid) voor notenleer. Ondanks zijn klassieke opleiding raakte hij in de ban van de grote jazzviolisten uit die tijd: Eddie South (die net als Roger klassiek geschoold was), Joe Venuti en Stéphane Grappelly.

In 1949 ontving hij felicitaties voor zijn vioolspel van de contrabassist Joe Brown. Deze spoorde hem tevens aan om zich op de contrabas toe te leggen. Van zijn werk als jazzviolist bestonden BRT-opnamen met Jean Fanis, bassist Nic Kletchkovsky en Al Jones maar deze zijn helaas verdwenen. Op 01.10.1950 speelde Roger Vanhaverbeke zijn eerste concert als contrabassist bij het Mickey Bunner Orchestra in de nachtclub Beaulieu (Liège). Hij bleef een jaar bij het orkest maar tegelijkertijd was hij ook actief op viool in het orkest van Emile Sulon. Daarna verving hij Benoit Quersin in het octet van Jack Sels (die hij heel hoog inschatte) tijdens een tournee langs Amerikaanse Officers Clubs in bezet Duitsland (1952-’53). Hij zou nog drie jaar toeren door Europa. Wanneer Jack Sels terug naar België kwam, vormde Roger Van Haverbeke zijn Belgian Bluebirds met Etienne Verschueren (as, acc), Willy Albimoor (p) en Cees See (d) (die later vervangen werd door Pierre Jowat).

In 1955 ging een zevenjarige samenwerking van start met het Groot Orkest van het Casino van Oostende o.l.v. Franz Lebrun. Hierdoor moest hij aanbiedingen van Aimé Barelli, Kurt Edelhagen en Kurt Weill naast zich neerleggen. In de herfst van 1957 nam hij op met Franz Lebrun and his Beachcumbers (Vy label). In mei 1960 is hij terug te vinden op een Philips opname van het nummer Nuages met gitarist Philip Catherine. Dit nummer zou in 2004 op een door het Muziekinstrumentenmuseum samengestelde compilatie ter nagedachtenis van Robert Pernet terug uitgebracht worden.

In 1962 droeg Henri Segers hem op om de toenmalige RTB Big Band terug nieuw leven in te blazen. Hij speelde er o.a. met Sadi, Etienne Verschueren, Nic Fissette en Johnny Renard. Ook maakte hij in september 1963 deel uit van het Sadi Quartet (o.m. lp “More Vibes”).

Na de ontbinding van de big band in 1965 besloot hij zijn eigen weg te gaan en formeerde hij zijn eigen trio met pianist Jean Fanis (later Bob Porter, Tony Bauwens, Pascal Michaux en Johan Clement) en drummer Al Jones (speelde ooit bij Dizzy Gillespie en in 1952 bij het Modern Jazz Quartet) die na zijn overlijden in 1976 vervangen werd door Freddy Rottier en Luc Vanden Bosch. Wat begon als het Al Jones Trio heette vanaf 1983 het New Look Trio. Met het Al Jones trio is Roger te horen op “The Complete Jack Sels vol. 1 & 2” (Vogel) en een plaat (waarvan er slechts enkele geperst werden) van gitarist Jean (Blaton) Beurlys waarop Etienne Verschueren orgel speelt (jaren ’70). In 1967 maakte hij deel uit van René Costy & the New String Sound Orchestra (“Free Time” Chappell Mood Music).

Toen in 1967, na het concert met zijn kwartet in Passage 44 (Brussel), Roland Kirk (° 07.08.1935) en medemusici afzakten naar Pol’s Jazz Club hoorden ze er Roger Vanhaverbeke in een kwartet met trompettist Carmell Jones, Jean Fanis en Al Jones. Het ontlokte Roland Kirk de in titel vermelde uitspraak. In de tweede set stelde hij voor om samen te spelen, weliswaar met zijn eigen drummer en pianist mààr met Roger Vanhaverbeke op contrabas. Een mooiere blijk van waardering kon hij zich moeilijk indenken.

In 1966, 1967 en 1971 zat Roger Vanhaverbeke in de studio met The Mertens Brothers Style met wie hij lp’s opnam voor diverse labels. Op een Poolse compilatieplaat uit 1968, “Jazz Jamboree 68” (Muza) horen we hem in een nummer met het Freddy Sunder Quintet (met Jacques Pelzer, Jean Fanis en Al Jones). Op 20.02.1969 maakte hij deel uit van het Willy Albimoor Combo met violist Fud Candrix (plaatopname voor Palette). In datzelfde jaar speelde ook hij op de lp “Super Stereo Brazen Brass – Sadi and his Big Band”. Een jaar later horen we hem op “Injacktion – Jack van Poll with the Orchestra of Etienne Verschueren” en “20th Anniversary Album Golden River City Jazz Festivals Kortrijk” met tenorsaxofonist Benny Waters. In 1971 is hij ook te beluisteren op Sadi’s “Les Grands Succes de Charles Trenet” (Polydor) en “Swing A Little” (Palette). Met het Stéphane Grappelli Quartet nam hij in oktober 1972 op in de Vieux Carré Jazz Club (hiervan bestaan alleen acetates) met o.a. drummer Robert Pernet. Uit dezelfde periode dateert “Belgian Big Band” (op Alpha) en “Le Sadi Show I” (Telecast) o.l.v. Sadi. In januari 1973 zat hij nog in de studio met pianist John Ouwerx en drummer Robert Pernet voor het album “The Talent of … John Ouwerx”.

In januari 1976 vinden we hem een laatste keer in de studio met het Sadi Quartet voor het Rush label. Op 16 juni van hetzelfde jaar nam hij op met het BRT Jazzorkest. Het nummer “Exe” uit deze sessie is terug te vinden op de compilatieplaat “Mr. Blue” van Etienne Verschueren.. Met zangeres Stella Marrs en zijn trio blikte hij in november van dat jaar de lp “Belgium Discovers Stella Marrs (Miss Soft Soul)” in. Met The West Coast Music Club Orchestra o.l.v. André Waignein nam hij de lp “Big Band vol. 3” op. Een jaar later vormde hij de legendarische Bop Friends met Etienne Verschueren, Freddy Rottier, Nic Fissette en Tony Bauwens. Ze brachten twee lp’s uit op het Vogel label: “Live at the Mozart” (1977) en “Live at the Brussels Jazz Club” (1979). In 1980 werd de zieke Etienne Verschueren vervangen door Steve Houben voor een optreden tijdens het North Sea Jazzfestival in Den Haag. In 1983 speelde Roger Vanhaverbeke mee op de albums “Early Spring - Etienne Verschueren” en “BRT-Jazzorkest o.l.v. Etienne Verschueren – Belgian Swing Jazz 1935-1945 Live Concert” (een BRT plaat). Het daaropvolgende jaar stond hij met saxofonist Tony Scott op diverse festivals (met o.a. drummer Ed Thigpen, pianist Kenny Drew en trombonist Richard Boone). In 1988 is hij ook terug te vinden in het Johnny Hot Trio met kompaan Freddy Rottier.

In de zomer van 1992 komt de plaat “Atmosphere” uit van het New Look Trio met als gasten gitarist Jean-François Prins en de Amerikaanse zangeres Judy Niemack. Met tenorsaxofonist George Mox en zijn New Look Trio nam hij in november van hetzelfde jaar de cd “Jazzy Tunes” op. Twee jaar later verschijnt “Remember Adolphe Sax – New Look Trio and Guests” met als gasten Gianni Basso (ts) en Bill Skeat (ts). In 1997 werd het concert in het Blue Note Café (Halle) van de Amerikaanse zangeres Deborah Brown en het New Look Trio (met Clement en Vanden Bosch) op cd uitgebracht: “Live at the Blue Note”. Ook nam Roger (zowel op contrabas als op viool) samen met Geert Verbeke (klankschalen) de cd “Nostradamus” op.

In de loop der jaren trad zijn trio op als begeleider van jazzgroten op doorreis in België: Clark Terry, Johnny Griffin, Roland Kirk, Art Farmer, George Coleman, Slide Hampton, Dexter Gordon, Sonny Stitt, Milt Jackson, Frank Rosolino, Kai Winding, Chris & Phil Woods, Don Byas, Cecil Payne, Jerome Richardson, Toots Thielemans, Scott Hamilton en Idrees Sulieman om er maar enkele te vermelden.

Roger Vanhaverbeke was ook belangrijk als impresario. Zo bracht hij verschillende internationale topmusici (de meest recente was pianist Don Friedman, ex-Clark Terry) en ook soms verrassende talenten zoals vocaliste Stephanie Nakasian (echtgenote van pianist Hod O'Brien) naar België. Tevens was hij er verantwoordelijk voor dat Toots Thielemans vanaf de jaren ’70 terug in België optrad. In de loop der jaren organiseerde hij verschillende concerten o.a. in het kader van Jeugd en Muziek. Hierdoor kwamen ook jonge mensen in contact met het onbekende (onbeminde) gegeven jazz. Ook ondergetekende werd mede door hem besmet door de jazzmicrobe.

Naast zijn indrukwekkende jazzcarrière was Vanhaverbeke ook actief in de populaire muziek. Hij begeleidde zijn goede vriend Fernand Contandin (alias Fernandel), Danielle Darieux, Dalida, Yves Montand, Dario Moreno, Nicole Croisille, Cathérina Valente, Nat King Cole, Paul Anka, The Real Platters en The Golden Gate Quartet, om er maar enkele te vermelden. Met het Golden Gate Quartet trad hij een eerste keer op in 1957 en werd bevriend met stichter/leider van de groep, Orlandus Wilson. Dertig jaar lang werkte hij met hen tijdens elk van hun concerten in de Benelux.

Roger Vanhaverbeke was, en is nog altijd, de solide basis in de vele ensembles waarvan hij deel uitmaakt(e). Zijn grote voorbeelden zijn Oscar Pettiford, Jimmy Blanton en Ray Brown. Zijn ronde, warme sound komt recht uit de buik. Van Idrees Sulieman (° 07.08.1923) (die pas getoerd had met contrabassist Niels Henning Ørsted-Pedersen) kreeg Roger na een concert tijdens Jazz Middelheim het volgende compliment: “You are playing fundamentals, that’s what it’s all about!”. Sim Simons noemt hem in “The Finest in Belgian Jazz”: a musician’s musician.

Donderdag 29 juli 2010 werd Roger t.g.v. zijn 80ste verjaardag gehuldigd in Hotel Andromeda in zijn geboortestad Oostende. Het hotel noemde ook een seminariezaal, met zicht op zee, naar deze illustere contrabassist.

Roger is op 5 maart 2011 in een ziekenhuis in Ukkel overleden. Hij werd 80 jaar.

Bronnen:

Met dank aan Roger Vanhaverbeke, Sim Simons in “The Finest in Belgian Jazz” (uitgave De Werf Brugge, 2002), Jos L. Knaepen, Robert Pernets “Belgian Jazzdiscography 1999” (uitgave in eigen beheer) en http://www.jazzinbelgium.org


Foto's © Jos L. Knaepen