Youn Sun Nah, een gouden stem….

"Elles" is het nieuwe album van zangeres Youn Sun Nah, een duo-album waarvan ze het ontstaan en de keuze van de nummers toelichtte.

"Elles" is een nieuw album met een sterk thema. Vanwaar komt het idee?

In tegenstelling tot het vorige album, dat volledig uit eigen composities bestond, wilde ik dit keer een plaat met standards opnemen. Toen ik de nummers selecteerde, realiseerde ik me dat het niet alleen jazz was, maar ook meer hedendaagse songs.

De lijst werd heel erg lang en het viel niet mee om een selectie van ongeveer vijftien nummers te maken voor een album. Toen viel het me op dat een grote meerderheid van de nummers door vrouwen werden gezongen. Dat werd mijn uitgangspunt en we kozen tien nummers.

Het werd dus een album opgedragen aan de zangeressen die me inspireerden. In feite kan de titel 'Elles' verwijzen naar de zangeressen, de liedjes en de stemmen die me tijdens mijn carrière hebben beïnvloed.

En de inspiratiebronnen zijn heel gevarieerd: jazz, gospel, pop, rock, Frans chanson, folk... Was dit een bewuste keuze?

Niet echt. Ik begon als jazzzangeres. Toen ik me inschreef op de jazzschool in Parijs, was ik een beetje in paniek omdat je op school alleen maar jazz standards leert, gezongen door Sarah Vaughan, Billie Holiday, Ella Fitzgerald... en ik dacht dat mijn stem helemaal niet geschikt was voor jazz.

Toen ik er met mijn leraren over sprak, vertelden ze me dat jazz niet alleen een kleur is, je kunt het ook met je eigen stem brengen. Ik luisterde naar veel Europese jazzzangeressen en besefte dat ze niet bang waren om beoordeeld te worden of zo. En toen dacht ik bij mezelf: OK, jazz, als het zo is, dan kan ik jazz op mijn eigen manier zingen.

Toen kreeg ik de moed om de nummers te kiezen die ik leuk vond. In feite weet ik niet of je dit album een jazzalbum kunt noemen, maar voor mij is het dat wel. Door ervoor te kiezen om de nummers met slechts één pianist uit te voeren, wordt er geïmproviseerd, is er niet echt iets uitgeschreven en ben je vrij en spontaan.

Het album opent met een nummer van Nina Simone, "Feeling Good", dat je speelt op de kalimba, een instrument dat je niet meer hebt gebruikt sinds "My Favorite Things"...

Op mijn plaat ‘She Moves On’ (ACT) heb ik eigenlijk alleen een intro op kalimba gespeeld, maar ik gebruik het niet voor het gehele nummer. Het is waar dat ik sinds 'My Favorite Things' geen volledige track meer met de kalimba heb opgenomen.

Is het een instrument waarmee je jezelf beter kunt uitdrukken dan met enig ander instrument?

Ik hou van het geluid. Het is een instrument dat uit Afrika komt, maar veel mensen dachten dat het een Aziatisch instrument was. Omdat het weinig noten heeft, voel ik me vrijer om met de melodie te doen wat ik wil.

"I've Seen That Face Before" werd populair gemaakt door Grace Jones, maar het is vooral een van de favoriete nummers van Astor Piazzola. Sprak de mix van tango en jazz je aan in de keuze van dit nummer?

Absoluut. Ik denk niet dat er enige gelijkenis is tussen tango en Koreaanse populaire muziek, maar tegelijkertijd heb ik het gevoel dat er iets is dat deze muziekgenres met elkaar verbindt. Toen ik als kind naar tango luisterde, wist ik niet waar het vandaan kwam, maar het klonk vertrouwd. Ik hou van deze mix van tango en jazz en Grace Jones heeft er een prachtige interpretatie van gemaakt. Het is een nummer dat al heel lang in mijn hoofd zit.

Het is ook een nummer waarin je kunt jongleren met je stem, een beetje zoals "Coisas Da Terra" later op het album, waarin je je techniek demonstreert, zoals op eerdere albums met "Momento Magico". We hadden een nummer nodig dat explodeerde…

Toen we de studio in gingen, waren er een aantal nummers waarvoor we de arrangementen hadden bedacht, en andere die "open" waren, waar je mee kon doen wat je wilde. En ik dacht aan Yma Sumac. Ik vroeg me af hoe zij dit nummer had kunnen interpreteren, en zo heb ik het gedaan, met de gedachte dat we het misschien niet zouden houden voor het album, maar uiteindelijk kwam het er toch op terecht. Ik vind het leuk om mezelf op die manier uit te drukken.

Mijn iconische versie van "My Funny Valentine" is van Chet Baker, maar welke vrouwelijke stem heeft jou geïnspireerd?

Voor mij is dat Sarah Vaughan. Toen ik naar haar plaat 'Live in Japan' luisterde, vond ik haar versie mooi, omdat die lang uitgesponnen is. Voor mij is Sarah Vaughan meer een lyrische zangeres: elke noot is heel precies en heel expressief. Ze is een jazzzangeres, maar tegelijkertijd doet haar techniek denken aan die van operazangeressen. Haar versie klonk als een klassiek stuk.

Met 'White Rabbit' is het iets heel anders: 'Jefferson Airplane'. Doet het denken aan het 'She Moves On' album?

Het is een nummer dat ik ontdekte door de versie van George Benson waar hij begint met zijn stemmetje en de blazers erbij komen, en ik vond het geweldig. Veel later hoorde ik de Jefferson Airplane versie en daar werd ik nog meer verrast door de schoonheid van Grace Slick's stem. Het nummer is vrij kort en het einde is behoorlijk bruut. Ik heb het wel dertig keer na elkaar beluisterd, het was bijna hypnotiserend.

We gaan verder met een geweldige gospelklassieker, "Sometimes I Feel Like a Motherless Child": is dat Billie Holiday?

Ja, Billie Holiday, maar ook Odetta Holmes, en Jeanne Lee op de plaat met Ran Blake, maar hier zingt ze het a capella. Het is een liedje dat ik ontdekte toen ik nog heel klein was. Mijn vader, die koordirigent was, arrangeerde het voor het mannenkoor. Ik heb toen naar verschillende versies geluisterd, maar het was de versie van Jeanne Lee waardoor ik het wilde zingen.

Jeanne Lee en Ran Blake: lag het voor jullie ook voor de hand om dit album als duo met een pianist te maken?

Neen. Toen ik besloot om het album als duo met een pianist te doen, was dat al veel eerder. Ik ben meer geïnteresseerd in albums met één of twee muzikanten.

"Baltimore Oriole" komt uit een film met Lauren Bacall in de hoofdrol…

Het was een ander album dat deze titel inspireerde. Het is Sheila Jordan op een album dat ‘Portrait of Sheila’ heet. Haar stem is zo licht, zo zoet als een lepel honing.

"Coisas Da Terra", dit is Maria João?

Toen ik Maria João voor het eerst hoorde, dacht ik dat ze een klein meisje was. Toen ik haar biografie las, merkte ik dat ze al een lange carrière had. Ze speelde met iedereen. Ze heeft geen grenzen als ze zingt: ze kan een kinderstem hebben, maar ze kan ook zingen als een leeuw, ze kan alles met haar stem. Dat inspireerde me om haar repertoire te verkennen.

Voor mij is "La Foule" het middelpunt van het album. Het is niet iets dat je meteen kunt zingen, het moest heel erg gearrangeerd worden…

Precies! Ik had dit nummer al opgenomen voor 'She Moves On' met Amerikaanse muzikanten, maar ik heb het er niet op geplaatst omdat ik er niet zo blij mee was. Ik wilde het opnieuw brengen, maar hoe? Het mocht niet te veel als het origineel zou klinken - het is tenslotte Edith Piaf! Ik denk dat het Tomek Miernowski was, de producer...

Toen kwam het idee: omdat John Cowherd uit New Orleans komt, dachten we "waarom doen we niet een andere versie?” John begon op de buffetpiano te spelen, het was een geweldige match en we gingen die kant op.

Met "Killing Me Softly Wth His Song" wordt het album voorzichtig afgesloten: de Fugees?

Nee, het is Roberta Flack! Later ontdekte ik de versie van de Fugees. Dit nummer is overal bekend, overal waar ik het breng, zingen de mensen het met me mee. Ik zag Roberta Flack het als zang met piano uitvoeren in Wenen, en het was fantastisch.

En dan is er nog het mannelijke element van het album, de pianist: kiezen voor een vrouwelijke pianist zou pas echt de kers op de taart zijn geweest, nietwaar?

(lacht) Nu ben je de eerste persoon die dat tegen me zegt, en echt, ik had er niet aan gedacht! Het oorspronkelijke idee was niet om een 'vrouw vrouw' album te maken, er zijn veel van deze nummers die ook door mannen zijn uitgevoerd, maar het waren de stemmen van vrouwen die me inspireerden. John Cowherd is een levende jukebox; hij heeft gespeeld met John Scofield, Brian Blade... Hij heeft ook een plaat van Joni Mitchell geproduceerd. Tomek heeft me aan hem voorgesteld.

Nog een laatste detail: wat is de 'Prophet' die Tomek op twee tracks gebruikt?

Tomek gebruikt het om heel lange, krachtige noten te produceren of om tremolo's te maken.

Interview © Jean-Pierre Goffin (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Jeanschoubs
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

CONCERT:
Youn Sun Nah (begeleid door de Franse pianist Benjamin Moussay)
op vrijdag 9 augustus 2024 op Gaume Jazz

WARNER BROTHERS