Waking World: de nachtmerries van Youn Sun Nah

Youn Sun Nah’s “Waking World” is een album van tijdens de lockdown waar de angsten van de zangeres domineren. Met dit interview proberen we te begrijpen hoe dit album zo anders moet worden benaderd dan de vorige.

Dag Youn, dit is je eerste plaat met enkel eigen composities…

Ik componeerde en arrangeerde in Korea en nam op in Frankrijk. Toen het terug mogelijk werd om te vliegen, kwam ik terug om de studio in te duiken.

Gaat het hier om een wel doordachte keuze ?

Ik denk dat het door de lockdown komt. Ik heb niet al te veel zelfvertrouwen. Ik stel mezelf veel vragen en beschouwde mezelf altijd alleen maar als zangeres. Ik realiseerde me nooit om ooit zelf te componeren.

Tijdens covid was ik alleen in Korea en kon ik mijn muzikanten niet zien. Ik probeerde gewoon te schrijven zonder te denken dat ik een album ging maken. Door de lockdown kon ik meer tijd besteden aan composities, met behulp van computerprogramma's. Ik heb veel tijd op internet doorgebracht. Ik deed alles alleen, de muziek, het arrangement, het waren de omstandigheden die het wilden.

Er zijn inderdaad veel Electro-effecten die de stem vervormen…

Ik nam alles op, de nagesynchroniseerde stem, de geharmoniseerde stem, dat deed ik met mijn computer. Voor de andere albums bracht ik de partituren naar de studio en de muzikanten speelden meteen, het was erg "live" met de jazzmuzikanten. Hier kon ik mij op de stem concentreren. Ik was in staat om de orkestratie op mijn stem te doen, die ik eigenlijk produceerde.

Hoe verliepen de opnames nadien in de studio ?

In Parijs programmeerde ik. ik deed de stemmen in de studio, maar ik verving de effecten op het album door effecten die ik opzocht met de computer. Ik wist niet zeker of het goed zou klinken, dus liet ik de muzikanten ernaar luisteren en zij vonden dat het goed klonk. Ik gaf de musici toen de vrijheid om te spelen wat ze erbij voelden, maar ze wilden de partituren respecteren.

Ook Airelle Besson verleende haar medewerking…

Haar bijdragen werden later toegevoegd. Ik schreef eerst voor de saxofoon, maar ik vroeg Airelle of ze alle partijen van de koperblazers kon verzorgen. Ze speelde alles zelf.

Al van bij de eerste noten op het eerste stuk van het album is er een verwijzing naar je geboorteland…

Op de pianopartij van het eerste stuk hoor je dat ik Koreaanse ben. Maar ik zocht dit niet op, het kwam vanzelf.

Het feit dat alle composities van jou zijn geven het album een zeker evenwicht, een eigen sfeer…

Dat was niet de bedoeling.  Omdat het de eerste keer was dat ik op deze manier een album maakte, wist ik niet goed waartoe dit mij ging leiden. Dit is mijn elfde album, maar voor mij voelde het eerder aan als mijn eerste. Voor de teksten kon ik bijvoorbeeld gewoon mezelf zijn, omdat ik alleen was, en zonder inmenging van buitenaf mijn gevoelens erin kon stoppen. Dat is wat het een evenwichtige plaat maakt waar je het over hebt, maar ik weet niet of ik er blij mee moet zijn... Natuurlijk is er meer eenheid, maar ik weet niet of de volgende in dezelfde geest zal zijn, dit is een beetje als een persoonlijk dagboek.

Er is ook een compositie voor je moeder bij…

Ik voel het een privilege om altijd onderweg te zijn, de wereld te ontdekken. Tegelijkertijd is het moeilijk om lang op één plek te blijven. Door covid kon ik lang thuis blijven, ik had tijd om bij mijn moeder te verblijven, met haar te praten, haar te begrijpen. Ik schreef dit nummer met de gedachte dat zij aan mijn zijde stond.

In ‘It’s OK’, zeg je « We zijn wie we zijn”, ben je optimistisch of fatalistisch ?

Beiden. Toen ik in Korea verbleef, wist ik niet wanneer we terug gingen kunnen werken. Ik had een gitaar, maar had er nooit echt op leren spelen. Via YouTube volgde ik een cursus voor beginners. Dit nummer is het eerste dat ik met de gitaar schreef. Alleen een paar akkoorden, en ik zegde tot mezelf ‘It’s OK’. We dachten dat we ons in een droom of liever een nachtmerrie bevonden, maar het was de realiteit, vandaar 'It's OK'.

‘Waking World’ is de titel van het album:  zit je eerder in de droom of ben je aan het ontwaken ?

Ik ben eerder een dromer. Een droom is iets aangenaams waar je niet wakker van wilt worden. Als kind had ik vaak nachtmerries en ik heb de indruk dat dat in deze periode weer het geval is. Er zijn altijd de beperkingen, het uitstellen van concerten, sommige al voor de vierde keer.

Hoe werd de lockdown in Korea ervaren ?

We hadden niet per se een lockdown, zoals hier. We konden ons niet gemakkelijk verplaatsen, maar tegelijkertijd was er geen avondklok. We hebben applicaties waarmee de overheid ons overal kon volgen. Toen ik bijvoorbeeld naar buiten ging, vertelde de app me dat er vijf gevallen waren in de volgende straat, een straat die ik passeerde in een gebied waar de dag ervoor veertig gevallen waren geweest. Het was griezelig. Ook buiten zijn wij verplicht het masker altijd te dragen. En kinderen zijn soms in paniek als ze zonder mondkapje naar buiten gaan.

‘Lost Vegas’, dat lijkt te verwijzen naar een slechte herinnering…

Ik ben nog maar een keer in Las Vegas geweest, in januari 2021, voor enkele dagen. Ik kende de stad alleen uit films, de menigte, de lichten, … Toen ik er aankwam was er niemand op straat, alleen enkele daklozen, ik voelde me als een zombie in een film. Het was niet het Vegas dat ik verwachtte. Ik beschreef alleen wat ik gezien had.

‘Endless Déjà Vue’, waar komt deze associatie vandaan ?

Het is een beetje zoals wanneer de wereld uit elkaar valt en er geen einde in zicht is. Ik stelde mezelf vragen: is dit het einde van de wereld? De teksten kwamen zo bij mij binnen. In het leven zijn er soms momenten dat ik me wanhopig voelde, ik wilde de muziek stoppen, vandaar de "Déjà vu" in de titel. Gaan we nog meer van dit soort evenementen meemaken…

Je hebt al vrolijkere albums gehad...

Het is waar, ik was echt bang in deze periode. Ik keek naar het nieuws op tv: toen ik zag dat er niemand op straat was in Parijs, in Italië... Dit alles maakte me bang. Ik was thuis in Korea, maar ik vroeg me af of ik terug kon naar mijn huis in Frankrijk. Er is ook het feit dat Korea in twee is verdeeld, we hebben al meer dan 70 jaar altijd een gevoel van frustratie gevoeld. En de pandemie heeft me ook een helft afgenomen - Frankrijk - ik had de indruk dat het zo lang zou duren als de scheiding van Noord- en Zuid-Korea.

Tekst © Jean-Pierre Goffin (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Sung Yull Nah
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

recensie Jean-Pierre Goffin (F)