Vitja Pauwels : oorspronkelijke vormen…

De Brusselse gitarist, die alomtegenwoordig is in verschillende formaties, in de jazzscene in België en binnenkort ook elders, sprak met ons over zijn carrière, die hem leidde naar “Early Life Forms” in het gezelschap van Marc Ribot. We ontmoetten elkaar in een oude brasserie in de hoofdstad.


We zullen het specifieker hebben over wat er in je leven gebeurt. Maar vertel ons eerst eens over je eerste stappen in de muziek. Ben je afkomstig uit Antwerpen?

Vitja Pauwels : Nee, ik kom uit Vilvoorde. Ik heb eerst architectuur gestudeerd in Brussel, daarna muziek aan het conservatorium van Antwerpen. Het laatste jaar van mijn studies bracht ik door in Noorwegen, in Trondheim.

Kwam je toen in aanraking met elektronische muziek? Kortom met elektronica…

Vitja Pauwels : Ja, ik heb samengewerkt met Stian Westerhus van Jaga Jazzist. Hij was degene die me de weg wees bij de eerste stappen van mijn soloproject.

Dat jaar moet bijzonder belangrijk zijn geweest voor je carrière!

Vitja Pauwels : Ja, heel belangrijk. Ik had veel vrije tijd en was gefascineerd door de nieuwe mogelijkheden van computers en alles wat ermee te maken had.

Was dit een hoofdzakelijk op elektronica gericht jaar in het curriculum?

Vitja Pauwels : Nee, niet echt. Tijdens de master in Trondheim kun je zelf kiezen welke vakken je volgt. Er was er één gewijd aan elektronische muziek. Het was minder strikt dan in Antwerpen, minder gekaderd. Daar keken we naar de toekomst, de toekomst van de muziek...

Heb je jazz of klassieke muziek gestudeerd aan het Conservatorium van Antwerpen?

Vitja Pauwels : Jazz, maar eigenlijk kom ik uit de klassieke muziek. Het heeft lang geduurd voordat ik mijn weg vond, of in ieder geval een pad. Toen ik aan het conservatorium begon, luisterde ik naar Radiohead, popmuziek zoals The Beatles of bands uit de jaren negentig (Nirvana, etc.). Maar ik beluisterde amper jazz…

Pas in het derde jaar ontdekte ik gitaristen die me inspireerden: Bill Frisell, Marc Ribot. Ik voelde meteen een band met hen, in tegenstelling tot de gitaristen die ik tot dan toe bestudeerd had, zoals Wes Montgomery.

Je past niet echt in de niche van oude-stijl gitaristen...

Vitja Pauwels : Nee, ik denk het niet. Ik bevind me tussen de nieuwe lichting…

Na een tijdje in Noorwegen te hebben doorgebracht, sprak de Nu-jazz richting je niet aan?

Vitja Pauwels : Ik ben vooral met sound bezig. Met Bombataz zou je kunnen spreken van Nu-jazz, al weet ik niet precies wat deze term inhoudt. Al mijn groepen zijn door jazz beïnvloed maar ik beoefen denk ik geen pure vorm.

Je hebt ook twee soloalbums op je naam staan. Hierop ben je vrij om te spelen zonder beperkingen. Is het dit waar je het meest van geniet?

Vitja Pauwels : Ja, waarschijnlijk wel. Maar het geluid wordt steeds belangrijker voor me. Ik hou ook van het idee om terug te gaan naar een natuurlijk gitaargeluid. Naar de roots. Ik vind Ry Cooder in dat opzicht erg goed.

Maar ik speel ook graag in Early Life Forms en Bombataz... Dan is er Naima Joris, met wie ik veel affiniteiten deel.

In 2023 speelde je veel... Het was ook een druk jaar als sideman: An Pierlé, Lara Rosseel, ... Word je in dit geval gevraagd omwille van de Vitja Pauwels stijl, met zeer uitgebreide geluiden en effecten, of word je gevraagd om minder te experimenteren?

Vitja Pauwels : Over het algemeen word ik gevraagd om "Vitja Pauwels" te spelen, om met de klanken van mijn gitaar te werken. Natuurlijk zonder de melodie uit het oog te verliezen... Ik ben nog nooit gevraagd om een sessie popmuziek te spelen...… 

Vertel ons wat meer over Bombataz…

Vitja Pauwels : We spelen nu al 7 jaar samen. We kennen elkaar goed. Het is een belangrijke groep voor mij en we evolueren gestaag, ook al is het niet altijd gemakkelijk om tijd samen te vinden (de groep bestaat ook uit Casper Van De Velde en Hendrik Lasure - nvdr). Ik ben ervan overtuigd dat mensen over een paar maanden over ons zullen praten.

Je maakt deel uit van de nieuwe Belgische electro-jazz scene, waar ook Stuff. en Echt! bij horen…

Vitja Pauwels : In het begin misschien wel. Maar daar zijn we nogal van afgestapt. We zijn geëvolueerd naar een soort free-rock muziek met talloze invloeden. Niet zozeer club- of dansmuziek. We zijn ook beïnvloed door de alternatieve rockbands uit de jaren negentig. Zoals The Pixies, bijvoorbeeld.

Laten we naar Early Life Forms gaan, waar jij de leider van bent...

Vitja Pauwels : Ja, ik schrijf het repertoire.

Is de muziek hier meer geïmproviseerd dan wanneer je solo speelt? Of wanneer je met Bombataz speelt?

Vitja Pauwels : Ja, het is veel meer geïmproviseerd. Maar eigenlijk weet ik niet of het echt jazz is. De thema's zijn eenvoudig en effectief. Dat is het doel. Marc Ribot (gastgitarist op het project – nvdr) en ik hebben afgesproken om niet te repeteren voor het concert, enkel tijdens de soundcheck. Ik stuurde iedereen eenvoudige, duidelijke instructies. Ik probeerde me te beperken tot de essentie.

Hoe heb je Marc Ribot leren kennen?

Vitja Pauwels : Ik deed het voorprogramma voor hem tijdens een concert in Strombeek. We hebben wat gekletst. Toen ik de kans kreeg om het Early Life Forms project op te zetten, vroeg ik hem om samen te werken. Ik stuurde hem wat lo-fi demo's en uiteindelijk stemde hij toe om met ons te spelen. We hielden een paar maanden geen contact. Het was pas de dag voor ons concert (het album werd live opgenomen op het BRAND! Festival in Mechelen in december 2022 - nvdr) dat we erover konden praten.

Net als jij staat Marc Ribot open voor verschillende soorten muziek: jazz, avant-garde, punkrock, ...

Vitja Pauwels : Ja, het is een enorme bron van inspiratie voor mij. Ik vond het een geweldige ervaring!

Toen ik de cover van dit album zag, dacht ik aan baby's die geboren worden en vormen en objecten nog niet goed kunnen visualiseren... Maar je hebt een andere verklaring…

Vitja Pauwels : (lacht) Het kan in feite op veel manieren uitgelegd worden!

En mijn verklaring past niet...

Vitja Pauwels : Neen ! (lacht) Het idee achter Early Life Forms is letterlijk vroege levensvormen. Zo slaat het op de allereerste keer dat deze muziek werd gespeeld. Voor mij heeft de muziek iets primair, iets wat ik associeer met de vroege kindertijd. Kosmisch: zoals de muziek van Sonny Sharrock op het album 'Ask the Ages', een grote inspiratiebron voor Early Life Forms.

Komt er een vervolg op Early Life Forms? In welke vorm? Nog steeds met Marc Ribot?

Vitja Pauwels : Dat weet ik nog niet…

Stel je voor: je krijgt voor één avond carte blanche... Je kunt Marc Ribot vervangen door wie je maar wilt!

Vitja Pauwels : (lange aarzeling) Eigenlijk moet ik er echt over nadenken... Maar ik kan nog niet zeggen welke namen ik in gedachten heb. Het is nog een beetje vroeg…

Ik begrijp het... Dus laten we Marc Ribot vervangen door een dode muzikant!

Vitja Pauwels : (onmiddellijk) In dit geval, Jimi Hendrix !

Terug een gitarist dus ?

Vitja Pauwels : Of Miles Davis... (glimlacht) Er zijn natuurlijk nog anderen. Ik denk ook aan Harry Partch, een Amerikaanse visionair die zijn eigen muziekinstrumenten bouwde.

Interview © Yves Tassin (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © France Paquay
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

Vitja Pauwels - Early Life Forms
W.E.R.F. / N.E.W.S.

Recensie Georges Tonla Briquet

Concerten 2024:
24.05 : Lotto Brussels Jazz Weekend
20.07 : Gent Jazz Festival