Teun Verbruggen – Het rantsoen van de ziel

Als percussieve en impactvolle figuur van een open, onbegrensde, voortdurend evoluerende jazzscene, die de codes en praktijken in twijfel trekt, belichaamt Teun Verbruggen een generatie jonge muzikanten wiens talent op verschillende fronten wordt ingezet. Sinds het begin van het jaar bracht hij verschillende platen uit: “Cram Ration” in een voorheen ongeziene trioformule, “Live at Bimhuis” in een kwartet op het Gentse label Consouling Sound terwijl hij als vaste drummer van de Flat Earth Society te horen is op “Boggamasta III” die deze week verschijnt. Een korte inventarisatie was dus zeker op zijn plaats.


Je nieuwe album “Cram Ration” is net uit. Je speelt in een triobezetting die we tot op heden nog niet kenden. Kan je er wat meer over vertellen ?

Teun Verbruggen : Het is al lang dat ik een groep wilde creëren die alleen uit gitaren en drums bestond. Aanvankelijk wilde ik een groep vormen met zes gitaristen! Maar tenslotte besliste ik om de formule eerst als duo of als trio uit te testen. Ik wendde me eerst tot Vitja Pauwels, een gitarist die ik al heel lang kende. Daarna klopte ik aan bij Cesar De Sutter-Pinoy. Ik leerde hem kennen toen ik de drummer verving in de groep die hij met zijn broer vormde. Het gaf mij een ideale kans om zijn speelwijze te ontdekken. Hij heeft een zeer inspirerende manier van spelen. Met Vitja en Cesar gaven we een concertje in Brussel, een soort test in de vorm van improvisatie, wat heel goed ging. Kort daarna, toen de eerste covid lockdown arriveerde, merkten we dat we niet konden gokken. Na een paar maanden, terwijl ik thuis aan verschillende opnames werkte, deed ik weer een beroep op hen. We kwamen samen voor een sessie, een dag van improvisatie die plaatsvond in mijn oefenruimte in Brussel. Het was Simon Plancke, met wie ik meestal werk, die de opname deed met mijn eigen mengpaneel. We eindigden met drie à vier uur muziek. Het was een erg leuke sessie.

Er prijken slechts vier stukken op de plaat. Hoe maakte je de keuze ?

Teun Verbruggen : Het was inderdaad nodig om een keuze te maken. Ik werk vaak samen met de drummer Joe Talia, die ik blind vertrouw om muzikale keuzes te maken. Hij heeft al mixes gemaakt op mijn verzoek, de verstandhouding is zeer goed tussen ons. Ik heb hem alles opgestuurd en gaf hem carte blanche om een selectie te maken die op een plaat zouden komen. Hij was degene die besliste wat we zouden behouden. Hij woonde vroeger in Tokio, nu woont hij in Berlijn. Hij is een geweldige muzikant, hij werkt heel goed met de muzikale avant-garde en hij heeft een goede flair!

Hoe zie je de evolutie van dit project ?

Teun Verbruggen : Afgelopen zomer hadden we de gelegenheid om een concert te geven toen er een versoepeling was van de coronamaatregelen. Op het podium stelden we vast dat de muziek nog vrijer was dan wat we hadden voor de opname. We bewandelden verschillende paden en kozen diverse mogelijke richtingen. We moeten deze zomer snel weer samen spelen, dat staat op de planning.

“Cram Ration” is zowel de naam van het trio als de titel van het album. Waarnaar refereert die naam ?

Teun Verbruggen : Je hoeft het niet te ver te zoeken. Er is geen precieze betekenis te vinden… Ik ben meer gewonnen door de fonetiek van een naam, hoe het klinkt, dan door de betekenis ervan. Het rantsoen waar het hier om gaat, is gewoon het rantsoen dat aan de spelers van een internetspel wordt gegeven.

Is het geen uitdaging om vandaag fysieke platen uit te brengen, en vooral om ze te verkopen, als je geen professioneel label bent... ?

Teun Verbruggen : Tot op zekere hoogte heb je een punt. De afgelopen vijf jaar hebben we de impact van de omzetdaling zeer sterk gevoeld. Zelfs het vinyl waarvan werd gedacht dat het de opvolger van de cd was, heeft niet meer het effect dat het een paar jaar geleden had. De productiekosten zijn hoger dan die van de cd en je moet er veel van verkopen voordat je uit de kosten komt. Daarnaast moet je rekening houden met de verzendkosten, die soms duurder zijn dan de fabricagekosten! Een van mijn laatste platen, die met Ben Sluijs en Serge Lazarevitch (n.v.d.r.: “Still Three Still Free”, die vorig jaar ook op Rat Records werd uitgebracht) heeft relatief goed verkocht in vergelijking met de andere. Maar als ik zeg "relatief goed verkocht", bedoel ik daarmee dat ik er ongeveer 30 verkocht terwijl er driehonderd van geperst werden ...! Dat geeft je een idee...

Ik was zopas met Jeroen Van Herzeele aan het telefoneren omdat we van plan zijn om binnenkort samen een plaat uit te brengen. Na overleg kwamen we overeen om het alleen via digitale media te doen. Als het goed verkoopt, gebruiken we de winst om een vinylrelease te proberen. Om eerlijk te zijn, mijn oefenruimte staat vol met koffers onverkochte cd's en vinyls, ze blijven zich opstapelen ... Als ik ernaar kijk, stel ik mezelf onvermijdelijk de vraag: waarom zou ik nog persen? Mijn muziek is niet bijzonder toegankelijk en de luisteraars die erom geven zijn geen uitdeinende massa omdat de markt langzaam aan het verdwijnen is. Het is jammer, maar het is een feit.

In het verleden speelde je met zeer avontuurlijke musici die niet echt in de jazz thuishoren zoals Keiji Haino, of er niet helemaal in thuishoren als Phil Minton of Arve Henriksen. Denk je eraan om in de nabije toekomst verder te gaan met die projecten ?

Teun Verbruggen : Met Arve Henriksen, Stian Westerhus en Jozef Dumoulin binnen onze band “Warped Dreamer” hebben we nog niet zo lang geleden de cd “Live at Bimhuis”, opgenomen in Amsterdam, uitgebracht. Onze tournee, die gepland stond voor maart in België en Nederland, is uitgesteld tot oktober 2022 vanwege de inperkingsmaatregelen. Een andere vinyluitgave staat later gepland.

Met Keiji Haino heb ik veel opgenomen materiaal. Misschien beginnen we ooit een kleine tournee met hem en Jozef en, wie weet, brengen we een plaat uit. Aangezien we geen band zijn, is het een heel incidenteel project. Wat Phil Minton betreft, hij toert niet echt meer. Het was Audrey Chen (n.v.d.r.: Chinese zanger en cellist) die me uitnodigde om met hem op te nemen (n.v.d.r.: het album "Quintet" uitgebracht op het Sub Rosa-label in 2013). Er zijn momenteel geen plannen om weer samen het podium op te gaan.

Je stond geregeld op Luikse podia. Welke speciale herinnering heb je aan deze stad ?

Teun Verbruggen : Ik hou enorm van l’An Vert. Het is een magische plek met een uitstekende akoestiek. Het team is zeer sympathiek en volledig toegewijd aan de muziek. Het is het soort club die mijn voorkeur geniet. Er is een beperkt publiek van vijftig à zeventig mensen maximum, maar zeer aandachtige luisteraars. Dit maakt het mogelijk om er akoestisch te spelen.

Mocht je een of andere dag de kans krijgen om met een musicus te spelen die je bewondert, maar met wie je nog nooit speelde, wie zou dat zijn ?

Teun Verbruggen : Dit zou Mike Patton worden. Zonder enige twijfel !

Probeerde je hem nooit te benaderen ?

Teun Verbruggen : Toch wel. Er waren al een aantal pogingen, maar er kwam nog niets concreets uit. Met Flat Earth Society kregen we de opportuniteit om het voorprogramma te spelen van Fantômas ten tijde van hun album “Delirium Còrdia”. Ik mocht met hun bassist Trevor Dunn spelen en zo kwam ik in contact met Mike Patton. Het verliep uitstekend, het is een aangenaam persoon. Maar ik vermoed dat hij geen vragende partij is om zijn samenwerkingen tot in het oneindige uit te breiden. Hij schermt zich wat af want hij wordt enorm veel gevraagd. Maar ik geef niet op ! Een of andere dag, wie weet…

Tijdens de lockdown namen veel muzikanten en bands hun toevlucht tot streaming als vervanging voor face-to-face concerten die nu niet konden doorgaan. Wat vind je van dit fenomeen?

Teun Verbruggen : Streamen is erg abstract. Persoonlijk, als ik speel, hou ik van de aanwezigheid van een publiek en alle betrokkenheid die daarbij hoort. De confrontatie met een publiek maakt deel uit van de psychologie. Nu, als we het niet kunnen doen, moeten we alternatieven vinden. Dit is een tijdelijk compromis. Ook al is het geen echt concert, het biedt toch enkele perspectieven en het liet ons toe om als groep te blijven spelen, te repeteren. De laatste tijd hebben verschillende muzikanten die ik ken gemerkt dat het aantal views is afgenomen, alsof streaming zijn limiet heeft bereikt, alsof mensen er genoeg van beginnen te krijgen. Ik kan niet wachten tot het leven zijn normale gang hervat!

Interview © Eric Therer (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © Annie Boedt
Een samenwerking JazzMania / Jazz'halo

Je vindt Teun Verbruggen terug op volgende recente uitgaven :

Cram Ration - Cram Ration verscheen bij Rat Records/Werkplaats Walter
Flat Earth Society - Boggamasta III is uit bij Igloo.