Rosario Giuliani : Terug naar waar het allemaal begon…

"De 'Sounds' is het meest waardevolle dat me in mijn carrière is overkomen."

Voor Rosario Giuliani, de internationaal vermaarde Italiaanse saxofonist, begon het allemaal in België. Ter afsluiting van een lange carrière van bijna vijfentwintig jaar besloot hij zijn nieuwste album twee avonden achter elkaar live op te nemen in Sounds in Brussel. Een gesprek met de man.


Waarom was het zo belangrijk voor jullie om naar hier te komen, naar de Sounds in Brussel, om het nieuwe live-album op te nemen?

Rosario Giuliani : In ’96, kwam ik naar de Sounds voor mijn allereerste optreden buiten Italië. Mijn internationale carrière begon hier. Dat heeft me in staat gesteld om in Frankrijk en daarna elders te gaan spelen.

Het was ook hier in België dat mijn quartet en ikzelf het European Jazz Contest wonnen, georganiseerd in Hoeilaart in 1997! We wonnen alles dat jaar. Het quartet werd verkozen tot 'beste groep', ik won de prijs voor beste solist en we wonnen ook de prijs voor beste interpretatie van een werk geschreven door een Belgische muzikant, een verplicht evenement. We wonnen alles en dat stelde ons in staat om te gaan spelen op het Bilbao Jazz Festival, wat een van de prijzen was voor de winnaar van de wedstrijd.

Daarna toerden we natuurlijk door België. Hoe dan ook, het begon allemaal hier in de Sounds. Elke keer als ik hier terugkom, zijn er, naast de ongelooflijke vriendschap die ik heb gesloten met Sergio (Duvaloni) en Rosy (Merlini) die deze club hebben opgericht, zoveel herinneringen die terugkomen. Mijn carrière zou nooit hebben bestaan zonder hen. De Sounds is het meest dierbare wat er in mijn carrière is gebeurd. Hier een album opnemen is net alsof je het begin van je verhaal voor eens en altijd graveert en een eerbetoon brengt aan de mensen en de plek, zodat niemand het vergeet.

Ben je na die eerste optredens en tournees verhuisd naar Frankrijk of terug naar Italië?

Rosario Giuliani : Ik ben teruggekeerd naar Rome. Maar ik ben veel gaan toeren in Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk... Ik woon in Rome, ik ben onvoorwaardelijk Romein. Ik ga morgen terug naar Rome, met de band (het interview vond plaats op 16 december 2023, de laatste avond van de opname - nvdr). We zijn een paar dagen hier in Brussel gebleven om te repeteren en ons voor te bereiden op de opname. Maar we hadden al eerder een paar concerten in Italië gespeeld om de oude nummers door te nemen en vooral om de nieuwe nummers uit te proberen.

Tijdens deze vele tournees heb je de kans gehad om enkele zeer grote namen uit de jazz te ontmoeten en met hen te spelen. Ik denk aan o.m. Martial Solal, Charlie Haden, Phil Woods... Wie waren degenen die de grootste indruk op je hebben achtergelaten en die misschien je spel of de geest van je spel hebben beïnvloed?

Rosario Giuliani : Elk van hen heeft me iets bijgebracht. Er is niemand in het bijzonder. Het zijn altijd vruchtbare uitwisselingen en samenwerkingen geweest. Elk van hen stelt je in staat om te groeien en je spelniveau te verhogen. Het maakt je een betere muzikant, maar bovenal een beter mens. We hebben het geluk dat we muziek kunnen spelen en dat we daarmee onze emoties kunnen uitdrukken. We moeten spelen wat we zijn, we kunnen niet vals spelen.

Enrico Pieranunzi, Enrico Rava, André Ceccarelli, Mimi Verderame, Philip Catherine, Bert Joris, Joe La Barbera, ze hebben me allemaal dingen meegegeven. Mijn muziek bestaat uit deze dingen, uit deze ontmoetingen en het delen. Je werkt elke dag aan jezelf en je voedt je met alles, zoals alle mensen, muzikanten of niet. Ik kijk, ik hoor en ik luister niet alleen naar jazz. Ik luister naar alles, klassiek, folk, enz… Elke muziekvorm brengt me iets bij, soms veel, soms minder, maar geen enkele is belangrijker dan de andere. Een huis is opgebouwd uit duizend kleine dingen, die niet meteen opvallen, maar wel essentieel zijn.

Je hebt altijd veel hard bop, post bop, neo bop, hoe je het ook wilt noemen, gespeeld en je hebt het erg goed gespeeld, maar je laatste album is erg geïnspireerd door Italiaanse klassieke muziek. Was het een behoefte om van register te veranderen?

Rosario Giuliani : "Miserere" was in zekere zin een opdracht. Ik ontmoette het Mac Saxophone Quartet op het World Saxophone Congress in Zagreb in 2018. Ze speelden met de National Radio Big Band op een gala ter ere van Branford Marsalis. Ik speelde met hen als gast en toen vroegen ze me om samen een project te doen. Het is dus niet echt mijn eigen project. Ik werkte vooral als arrangeur met Mario Corvini, om zo cross-over mogelijk te zijn. Ik ben geen klassiek saxofonist en zij zijn geen jazzmannen. We moesten de ruimte vinden om samen te werken. Het repertoire was gebaseerd op de geschiedenis van de Italiaanse muziek, van Monteverdi tot Donizetti, van Vivaldi tot Rossini. Het omvat duizend jaar Italiaanse muziek.

Is het ingewikkeld om improvisatie en de geest van jazz in deze muziek te injecteren?

Rosario Giuliani : Het is ingewikkeld, maar het gaat om het samenvoegen van intenties. Je moet letten op de timing, die verschilt tussen klassieke musici en jazzmuzikanten. Je moet in je eigen stijl spelen met respect voor de anderen, die andere codes hebben. Maar het is interessant, want je moet een gemeenschappelijke taal vinden, een brug slaan tussen twee werelden. Het is ook cultureel verrijkend.

Elk van je albums heeft een concept, een thema, zoals “Images”, “Cinema Italia”, “Bird” of “Love In Translation”. Wat is het thema van je nieuwe album, “Live at Sounds”?

Rosario Giuliani : Het zal waarschijnlijk “Logbook” heten. Een soort reisdagboek dat je gebruikt om de prachtige plaatsen en ontmoetingen die je hebt gehad te onthouden. Het is een reis die meer dan vijfentwintig jaar geleden begon. En ik ben weer terug op de plaats waar alles begon.

Elke oude track die ik heb uitgekozen, komt overeen met een belangrijke periode in deze reis. Maar we hebben er ook een paar nieuwe aan toegevoegd, die fungeren als nabeschouwingen. Ik heb dit 'concept'-principe aangehouden, dat me destijds werd voorgesteld door Francis Dreyfus, voor wie ik opnam. Hij zei dat een album alleen kon bestaan als er een globaal idee was, een totale boodschap. Dit helpt om het moment te identificeren, maar ook om het publiek of de programmamakers iets te bieden dat duidelijk en herkenbaar is.

Dus de nieuwe nummers zijn geschreven en geïnspireerd door deze lange trip?

Rosario Giuliani : Bovenal zijn ze geschreven met de muzikanten waar ik nu mee speel in gedachten. Dario Deidda bespeelt de bas als niemand anders, en pianist Pietro Lussu, met wie ik al vanaf het begin samenspeel, ook niet. We kennen elkaar heel goed. Sasha Mashin, die uit Rusland komt en al twee of drie jaar in Rome is, heeft een heel speciale manier van drummen. Het zijn sterke persoonlijkheden.

Ik wist voor wie ik schreef en wat ze me konden brengen. Dit project is heel belangrijk voor me. Het wordt een speciale bladzijde, heel anders, denk ik, dan de vorige die soms een 'eerbetoon' waren aan muzikanten, films of muziek. Dit is ook heel sentimenteel. Het gaat over mijzelf, mijn verhaal, mijn reis. Het is belangrijk, maar niet gemakkelijk, want je moet ervoor zorgen dat mensen je eigen muziek accepteren, je eigen composities, waarvoor mensen niet altijd de referenties hebben. Ze moeten het waarderen en begrijpen. Toen Coltrane - ik vergelijk mezelf natuurlijk zeker niet met Coltrane - 'A Love Supreme' schreef, werd hij destijds door veel mensen verguisd en afgewezen. Je eigen muziek voorstellen gebeurt niet zo spontaan.

Blijf je je stijl, die al heel herkenbaar is, onderzoeken en verfijnen?

Rosario Giuliani : Natuurlijk is dat wat me voedt. Je moet honger hebben en jezelf voortdurend in vraag stellen, anders is het leven triest en zinloos. Water drinken en eten zijn fundamentele dingen, je moet er steeds naar terugkeren en het nut en de betekenis ervan begrijpen. Hetzelfde geldt voor muziek. En je moet je kennis en persoonlijkheid aanscherpen.

Waarom heb je besloten om met Hypnote Records te werken voor dit project? Klopt het dat je geen regulier label hebt ?

Rosario Giuliani : Toen Francis Dreyfus (1940-2010) overleed, werd het label uiteindelijk overgenomen door BMG die zich na verloop van tijd niet meer wilde inzetten voor nieuwe projecten. Dus verliet ik Dreyfus Jazz. Maar ik wilde daarna elders geen exclusieve contracten meer tekenen.

Het moet gezegd worden dat de markt ook veranderd was en, afhankelijk van het project, werkte ik liever met een label dat het beste bij me paste en mijn bedoelingen begreep.

Wat Hypnote betreft, vorig jaar ontmoette ik Giuseppe Millaci hier voor het 'Connexions' concert met Fabrizio Bosso. Giuseppe wilde het album produceren maar het was al opgenomen. We kwamen weer met elkaar in contact toen ik het idee kreeg voor dit live project. We kwamen een deal overeen met Joachim Caffonnette, de pianist die de Sounds overnam na het vertrek van Sergio, zodat we konden repeteren en vooral opnemen. Het was de ideale combinatie.

Zijn jullie van plan om na de release van dit album weer door Europa en België te toeren?

Rosario Giuliani : Natuurlijk doen we dat. Allereerst gaan we met het nieuwe album door Japan toeren. Dan doen we deze zomer een paar festivals in Europa en in het najaar bereiden we onze clubtour voor in Frankrijk, Italië, Spanje en natuurlijk België.

Interview © Jacques Prouvost (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Eric’s Groove
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

Hypnote Records

Lees de recensie van Georges Tonla Briquet