Rob van Bavel Trio: We got Rhythm

The music of George Gershwin...




Pianist Rob van Bavel heeft onlangs in eigen beheer een nieuw album uitgebracht. Een album ter ere van het derde lustrum van ‘The Ghost, The King and I’, de naam van zijn trio met gitarist Vincent Koning en contrabassist Frans van Geest. De live registratie van een set klinkende Gershwin tunes, waaronder Gershwins eigen piano-arrangementen op “’S Wonderful” en “I got Rhythm” en het door pianist Bill Evans uitvoering geïnspireerde “I Loves You Porgy”.

Een mooie gelegenheid om met Van Bavel in gesprek te gaan. De journalist spreekt met hem af in de Plaza van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam dat gevestigd is in het pand naast het Conservatorium van Amsterdam, waar Van Bavel een deel van de week doceert.

 
© Mihan Hong

Wat doe je nog meer, behalve prachtige albums opnemen?

Rob van Bavel : Ik ben behoorlijk druk met 4 dagen lesgeven. En ik studeer in het weekend. En optreden natuurlijk!

Het kan gelukkig allemaal weer. Een paar jaar geleden werd je door de beperkingen gedwongen om je muziek op een andere manier te etaleren, zoals de livestream die je organiseerde met bassist Joris Teepe.

Rob van Bavel : Ja, zonder live publiek, dat was dan aanwezig op een klein schermpje. Je hoorde ze niet, maar je zag ze goedkeurend knikken en kon daaruit afleiden dat ze het waardeerden. Daarnaast heb ik concerten voor Cinetone WhatchLiveJazz gedaan. Dan zat ik wel voor de camera’s, maar daar had ik geen contact met het publiek en vooraf dacht ik: zal ik nou spelen of ga ik beter maar meteen naar huis? Dat vond ik echt verschrikkelijk.

Dat is dan wel weer ten goede gekeerd. De aanleiding van ons interview is je Gershwin album met je trio The Ghost, The King and I. Je bent Inmiddels 15 jaar actief met dit trio. Dan kom je onvermijdelijk een keer uit bij George Gershwin, maar jullie zijn begonnen met het werk van Oscar Peterson.

Rob van Bavel : Klopt, we hadden net onze eerste cd opgenomen, een tribute aan Oscar Peterson, met een blues opgedragen aan Oscar en arrangementen in zijn stijl en nog voor dat de cd uitkwam overleed hij. De cd is ook wel echt in zijn stijl, en in die van Ray Brown en Herb Ellis.

Het is dezelfde combinatie als jullie eigen trio. Mis je die slagwerker niet?

Rob van Bavel : Nou in het begin was het echt wel even schrikken, want ik speelde altijd met drums. Als je met een pianotrio speelt, dan bestaat de standaardbezetting uit piano, bas en drums. We wilden dit wel graag uitproberen zonder drums. In het begin moesten we echt wennen. Het is vooral lastig met de timing. Als je niet goed oplet loopt het gelijk helemaal in het honderd. Het leuke van de ontwikkeling in ons trio is dat de gitaar aanvankelijk vooral de rol van de drums overnam, maar gaandeweg ook meer tegenmelodieën ging spelen, polyfoon spel. We zijn steeds meer die kant uitgegaan. We gebruiken de gitaar niet alleen als ritme-instrument, maar ook als een melodie-instrument.

In Studio2 van het MCO Hilversum © Frans de Rond

Je hebt ineens een instrument naast je, in plaats van erachter. En dan heb je aan Vincent wel een goede volgens mij. En naast dit trio heb je / had je 30 jaar geleden een ander eigen pianotrio met drums.

Rob van Bavel : Ja, het oude trio was eigenlijk al een beetje gestopt rond 2010. Marc van Rooij, de bassist ging toen dus eigenlijk al verder voor de theaters. Hij ging bij Toon Hermans spelen, Robert Long, Mini en Maxi,... Hij was eigenlijk het hele jaar op theatertournee en drummer Hans van Oosterhout trad het hele jaar op met Dee Dee Bridgewater en Toots Thielemans en op die manier hield het vanzelf op. In 2015 hebben we nog een reünie gehad en hebben we ook nog enkele concerten gespeeld, maar daarna hield het weer op. De laatste vijftien jaar ben ik vooral met mijn huidige trio bezig geweest.

Op je nieuwste album kies je voor George Gershwin en dat is niet zo vreemd. Je hebt een klassieke achtergrond. En bij Gershwin wordt klassiek mooi gecombineerd met jazz. Hoe heb je dit repertoire geïntroduceerd bij Vincent en Frans?

Rob van Bavel : De inbreng van de stukken, die komt inderdaad van mij. We hadden ons al eerder gewaagd aan de "Preludes" van Gershwin in 2010. Dat was tijdens een vakantie dat ik dacht: "laat ik weer eens wat klassiek studeren". En na het studeren van Bach, Ravel en Debussy, mijn grote helden, vond ik het boek van Gershwin, met werk dat ik vroeger al eens gespeeld heb. 

Vervolgens heb ik arrangementen gemaakt voor trio, met extra gedeeltes voor improvisatie. In het verleden ben ik als duo met een klassieke pianist aan de slag gegaan met "Rhapsody in Blue". Daarna kreeg ik een cd van Joanna MacGregor te horen. Een klassieke pianiste die zich bezighield met het werk van Gershwin. Ze speelde de piano-arrangementen van hem. Ze zijn een beetje afgeleid van de pianorollen. Deze ben ik gaan bestuderen. Daar ben ik erg door gefascineerd geraakt. Ik kon ze mooi combineren met de "Preludes" en de "Rhapsody in Blue". Ik heb later ook nog wat filmpjes gevonden waarin Gershwin zijn eigen stukken speelt en dan doet hij ze toch elke keer weer net anders. Hij improviseerde dus ook. Van "I Got Rhythm" heeft hij volgens mij zo'n twintig variaties gemaakt. Elke week had hij een radioprogramma en dan speelde hij het net weer iets anders.

Was het echt anders? Merk je grotere verschillen?

Rob van Bavel : Zeker. Hij speelde elke keer met orkest. De ene keer voerde hij een Chinese variatie uit, dus helemaal pentatonisch. De andere keer deed hij een Ravelvariatie? Ja, Dat was bij hem een combinatie van improviseren en variëren. Het was een waar genie.

Laten we terugkeren naar het trio. Hoe is dat begonnen?

Rob van Bavel : Met Frans speelde ik al zo nu en dan, onder andere tijdens de lunchconcerten in de Stoep te Spijkenisse. En Vincent kende ik vanuit een combo dat ik leidde in Den Haag. En vervolgens heb ik hem uitgenodigd om "Porgy and Bess" mee te spelen op Amersfoort Jazz met strijkkwartet en 3 blazers en gitaar. Daar zijn nooit opnamen van gemaakt. Vervolgens tipte Frans mij om Vincent te benaderen.

In Studio2 van het MCO Hilversum © Frans de Rond

Jullie hebben eigenlijk die ontwikkeling gaandeweg in die 15 jaar meegemaakt, hè? Dus dat je ook meer gelijkwaardig in de melodie samen optrekt.

Rob van Bavel : Het is gewoon zo ontstaan. Een paar keer het stuk en nagesprek van het Oscar Petrerson trio waarbij al die meerstemmige elementen al aanwezig waren. Er is een heel bekende plaat van hem, genaamd: 'Live at Stratford Shakespearean Festival'. Daar hebben we een heel stuk van nagespeeld. Daar nam de bas ook een steeds gelijkwaardiger positie in. Sindsdien zijn we ook steeds meer de bas gaan gebruiken in de melodie. Op "’S Wonderful" spelen we alle drie tegelijkertijd een andere melodie, namelijk "I Got Rhythm" en "Moose the Mooche" van Charlie Parker.

Dan ben je in het trio dus drie gelijkwaardige partners.

Rob van Bavel : Op dit Gershwin album is de connectie tussen klassiek en jazz vrij duidelijk. We gebruiken alleen de akkoorden eigenlijk. Ik vond het echter ook belangrijk om wat geschreven is gedeeltelijk te laten horen, vanuit die tijd en vanuit die stijl.

Hoe heb je uiteindelijk de selectie gemaakt uit al dat Gershwin materiaal?

Rob van Bavel : Al die ideetjes die ik afgelopen 15 jaar heb opgebouwd en die in mijn hoofd zijn blijven hangen zoals die plaat met Joanna MacGregor heb ik uiteindelijk gebruikt op dit album. "Rhapsody in Blue" heb ik lange tijd geleden uitgevoerd, samen met de Haarlemse klassieke pianist, Jaap Stork, op twee vleugels (en daar heb ik flink op zitten studeren!)

Naast al die prachtige projecten treed je ook regelmatig op met je zoon Sebastiaan toch?

Rob van Bavel : Klopt, we zijn begonnen als het Edison duo. Ik heb er ooit een ontvangen in 1990 en Sebastiaan met zijn trio in 2014. Aanvankelijk speelden we alleen maar jazzstukken van John Coltrane en Sonny Rollins, maar het laatste project met hem was Sebastiaans idee, namelijk klassiek werk van Ravel en Fauré. Daar moest ik ook weer enorm op studeren uiteraard. Maar ook dat was in de coronatijd, dus toen had ik voldoende tijd om te oefenen.

© Bas Koning

En wat zijn je plannen voor aankomende tijd?

Rob van Bavel : Er komen sowieso nog cd’s uit waar ik als begeleider op meespeel, zoals eentje van Floriaan Wempe, een jonge saxofonist. Het kwartetalbum, met bassist Steve Zwanink en drummer Willie Jones III, komt aankomend jaar uit. En we gaan binnenkort de studio in met het trio, en met een paar gasten zoals Rik Mol, Tom Beek en Deborah Carter. En onlangs is 'Sketchbook of Dreams' van saxofonist Tom van der Zaal uitgekomen waaraan ik heb meegewerkt. Een prachtig album, uitgevoerd door kwartet en strijkorkest, maar het is helaas alleen online te beluisteren.

Wie de muziek van Rob van Bavel wil leren kennen is gelukkig niet alleen aangewezen op cd’s en streamingdiensten als Spotify en Bandcamp. Hij verschijnt ook regelmatig op het podium. Zie zijn website voor een concertoverzicht: Rob van Bavel, pianist, educator, composer, arranger.

Lees de uitgebreide biografie over Rob van Bavel op zijn website.

Interview © Robin Arends (december 2023)  -  foto’s © Mihan Hong / Frans de Rond / Bas Koning

digital artwork © Victor de Boo - lay-out © Tom Beek

BANDCAMP