Rehabilitatie voor Raymond!

Op 2 maart verschijnt van "Imagine Raymond" de gelijknamige cd. Voor dit project rond de Amerikaanse componist en elektronicapionier Raymond Scott, versterkte Michel Mast zijn groep WOFO met extra muzikale en visuele kunstenaars. Als de naam Scott voor de buitenwereld al iets oproept, is dat voornamelijk omdat muziek van hem werd gebruikt bij populaire cartoonfilms… Raymond Scott verdient ècht wel beter, beklemtoont Michel Mast.

Na het lezen van het persbericht stel ik vast: een bijzonder fascinerende figuur, die Raymond Scott, maar mij – en zonder twijfel ook het grote publiek – zo goed als onbekend.

Michel: ‘Nochtans verdient deze componist véél meer belangstelling dan hij nu krijgt, want hij heeft echt wel zijn plaats veroverd in het midden van de twintigste eeuw. Weliswaar heeft hij op een bepaald moment enige erkenning gekregen – hij heeft wat hits geschreven – maar daarna is hij in de vergetelheid geraakt. Ten onrechte, want niet alleen bekleedt hij een belangrijke plaats in de muziek, bovendien was hij ook een pionier op vlak van elektronica. Het meest bekend is hij nog voor zijn soundtracks bij cartoons, maar dat was onbedoeld: die muziek heeft hij daar namelijk nooit voor geschreven. Op een bepaald moment is alles verkocht aan Warner Bros. Carl Stalling besliste toen om materiaal van Scott als score onder tekenfilms te plakken. Nu is het inderdaad wel zo dat die muziek zelf heel beeldend is en tegelijkertijd veel beelden kan oproepen: vandaar onze piste om ook met een videokunstenaar aan de slag te gaan, zij het dan met totaal ander beeldmateriaal.’

Hoe ben jij zelf met deze componist en zijn muzikale erfenis in aanraking gekomen?

Michel: ‘Al geruime tijd – sinds pakweg 2012 - ben ik met mijn groep WOFO bezig het werk van Scott uit te spitten, zij het dan heel specifiek het jazzgedeelte ervan. En wel omdat WOFO dezelfde bezetting heeft als het sextet van Scott indertijd, sextet dat bij hem overigens ‘Quintette’ heette. En ook met FES zijn we, ik denk rond 1998, al in aanraking gekomen met Scott: we speelden toen één compositie van hem. Kortom: ik was reeds via diverse kanalen met het oeuvre van die man in contact geraakt. En ook Xavier Verhelst bleek door die muziek bijzonder geïntrigeerd: hij heeft voor ons een aantal door Scott geïnspireerde stukken geschreven. Veel professionele muzikanten trouwens hebben naar Scott geluisterd, o.a. ook Zappa duidelijk, zoals je terecht zelf aangeeft na beluisteren van ons album. Maar bij het grote publiek is Raymond Scott totaal onbekend en Imagine Raymond ziet het als zijn missie om daar wat aan doen.’

Om deze muziek te kunnen brengen, heb je WOFO omgevormd tot Imagine Raymond en Dijf Sanders binnen de gelederen gehaald.

Michel: ‘We wilden met een uitgebreidere bezetting aan de slag gaan met het elektronisch gedeelte uit dat oeuvre, de output die zich in de jaren ’60 situeert. Scott, moet je weten, was verwant met Robert Moog, de uitvinder van de gelijknamige synthesizer, en is zelf onlosmakelijk verbonden met de ontwikkelingen op het vlak van elektronische muziek. Nadat we Jon Birdsong al eerder aan ons kwintet hadden toegevoegd, hebben we nu ook Dijf Sanders en Victor Van Rossem in onze bezetting. Dijf, die momenteel heel erg in the picture staat, had zich voorheen ook al verdiept in het werk van Scott en was dus meteen geïnteresseerd om deel uit te maken van dit project. Dat is een vruchtbare samenwerking geworden: zo heeft hij zich, naast een aantal andere zaken, ook gekweten van de postproductie van onze cd. Victor dan weer is het groepslid dat zorgt voor het visuele aspect tijdens onze concerten.’

Dat visueel element dat jullie in de liveoptredens integreren, wat moet ik mij daar concreet bij voorstellen?

Michel: ‘Scott had een fascinatie om het menselijke mechanisch voor te stellen en het mechanische, menselijk. Dit verklaart enerzijds zijn reputatie als control freak en “drill sergeant” voor zijn muzikanten, en anderzijds zijn pionierswerk in de elektronische muziek. Machines waren tenslotte gewilliger dan menselijke uitvoerders. Videomaker Victor Van Rossem extrapoleert deze “schizofrenie” in de beeldmontages die het live programma begeleiden: ook in het beeld ontstaat de ontmoeting tussen analoog en digitaal; van analoge filmopnames die digitaal gemanipuleerd worden naar een onderzoek van de eerste digitaal gecreëerde beelden - die toen nog enkel via analoge middelen vastgelegd werden.’

De cd is zeer gevarieerd: in welke mate is dit de originele muziek zoals Scott ze heeft neergeschreven, werd met zijn composities vrij omgesprongen?

Michel: ‘De composities van Scott zijn herkenbaar, al zijn ze grondig gearrangeerd door de band. Het is immers de eerste keer dat de elektronische composities (akoestisch) aangepakt worden. In de cd herken je 3 luiken: uit wat Scott in de categorie jazz heeft gecomponeerd, werd één sextet-stuk geselecteerd, maar tijdens concerten spelen we meer van dat specifieke repertoire; van zijn elektronische muziek hebben we vier à vijf stukken aangepakt; en we hebben één originele compositie van Xavier Verhelst op de cd gezet terwijl we tijdens concerten meerdere van zijn stukken uitvoeren. Wat Xavier schrijft, vertoont veel gelijkenissen met hoe Scott componeerde. Je zou hem een verwante ziel kunnen noemen, hij heeft zijn eigen schrijfstijl niet moeten aanpassen: er was al een natuurlijke verwantschap.’

Dit lijkt mij muziek waar je live volop mee kunt ravotten waardoor geen twee concerten op elkaar lijken!

Michel: ‘Live gaan we met deze muziek inderdaad uitgebreid tekeer! En valt van alles te beleven: improvisatie, elektronische klanktapijten, intermezzo’s, plaatsen waar het beeld primeert, … Tracks als ‘Baltimore Gas & Electric Co’ en ‘Lightworks’ zijn gebaseerd op commercials. In de set gooien we nog meer van dat materiaal.’

Interview © Paul Godderis, 17 februari 2018  -  foto's © Thomas Geuens

‘Imagine Raymond’ verschijnt op W.E.R.F. Records (W.E.R.F. 154).

De tournee georganiseerd door JazzLab Series:
start op 20 maart en loopt tot 10 mei 2018: http://www.jazzlabseries.be/concertkalender/

Informatie:

https://en.wikipedia.org/wiki/Raymond_Scott