Patrycja Wybrańczyk

drummer

Zij is afgestudeerd aan de jazzafdeling van de Fryderyk Chopin Muziekschool in Warschau, en volgt les aan de Muziekacademie in Krakau en de Norges Musikkhøgskole in Oslo. Zij is een van de onbetwiste rijzende sterren van de Poolse jazzmuziek.


Een vrouw die drums bespeelt is niet meer zo'n verrassing als vroeger en jazz is daar altijd al opener in geweest. Hoe is jouw avontuur met drums en muziek in het algemeen begonnen ?

Zolang ik me kan herinneren, ben ik omringd door muziek, omdat mijn ouders muzikanten waren. Ze speelden in het Sinfonia Varsovia en ik ging als klein meisje naar hun concerten. Ik werd meegenomen naar de lobby en backstage, waar ik uitkeek om nieuwe artiesten te ontmoeten, ook al is het moeilijk om me te herinneren wie ik daar ontmoette !

De beslissing om aan een lagere muziekschool te gaan studeren was tot op zekere hoogte evident, het enige wat nog niet ingevuld was, was de keuze van het instrument. Het lijkt me dat het buitengewoon aardig karakter van professor Małgorzata Zebura, die toen een slagwerkklas leidde in de Muziekschool in Warschau, de beslissende factor was in de keuze. Evenals mijn nieuwe vriendin, Kaja Włostowska (nu een grote klassieke marimba speelster), die ook voor een soortgelijke keuze stond en wilde drummen, en de beslissing van mijn ouders, die onder geen beding wilden dat ik dezelfde instrumenten leerde spelen als zijzelf bespeelden, namelijk viool en klarinet.

Ik ging naar klassieke concerten, maar thuis of in de auto van mijn ouders werd ik jarenlang begeleid door de klanken van rockmuziek. Mijn fascinatie voor het drumstel begon uit liefde voor beide genres. Later motiveerde dit de keuze voor muziekscholen met een jazz en entertainment profiel, en jazz lijkt nu het resultaat van mijn vroege interesses.

© Jan Drabek

Een belangrijke rol in de kunst wordt gespeeld door autoriteiten en meesters. Naar wie keek je op ?

Ongetwijfeld zijn het voor mij mensen die ik op mijn weg heb ontmoet of die mij altijd "bereikbaar" leken, dus op een bepaalde manier voelde ik dat het mogelijk was hen te ontmoeten, met hen te praten, of lessen van hen te krijgen. En zo is het. Ik voel dat deze nabijheid, de realiteit van contact en uitwisseling van gedachten, mij het meest motiveert. Een uiterst belangrijke figuur op mijn weg zal altijd Krzysztof Gradziuk zijn, die ik ontmoette als professor aan de jazzfaculteit van de Fryderyk Chopin muziekschool. Hij ontwikkelde mijn kijk op het drumstel en de rol van de drums in de band. Hij liet me een massa muziek beluisteren waarvan ik soms het bestaan niet vermoedde.

In de afgelopen jaren hebben vooral Noorse drummers, zoals Gard Nilssen en Thomas Strønen, mij sterk geïnspireerd. Die kon ik ontmoeten dankzij het International Jazz Platform. En momenteel is Thomas Strønen één van mijn professoren aan de Noorse Academie voor Muziek in Oslo, waar ik studeer.

Natuurlijk, de namen van meesters als Jon Christensen, Jakob Bro, Marc Ducret, Christian Lillinger, Joey Baron, Jacob Anderskov, Anders Jormin en Peter Eldh, wiens werk mij als muzikant heeft gevormd, zullen mij altijd bijblijven.

Je noemde het International Jazz Platform, waaraan je deelnam. Waarom is participeren aan dit programma zo belangrijk en aantrekkelijk voor jonge artiesten ?

Ik nam drie keer deel aan die workshop en heb elk jaar gezien hoe dit evenement zich ontwikkelt en steeds meer geweldige muzikanten uit de hele de wereld aantrekt. Het is een initiatief van Karolina Juzwa, die met de hulp van haar vrienden muzikanten, promotors en culturele animatoren, een programma heeft gecreëerd voor jonge artiesten met uitgebreide creatieve muziekworkshops, improvisatie, en ook met aandacht voor de zakelijke kant van muziek.

Elke editie was een kans om veel inspirerende artiesten te ontmoeten en te werken onder het toezicht van jazzmuzikanten van wereldklasse. We namen deel aan discussiepanels over onderwerpen die onze industrie bezighouden. We wisselden ervaringen uit met promotors, managers en booking agents. In één woord, we hebben een handvol inspiraties opgedaan en bouwden een gezonde en stimulerende, muzikale omgeving uit. Men kan niet om het enorme aantal concerten heen die altijd plaatsvinden tijdens het Platform. Het is een ervaring die heeft geleid tot de oprichting van verschillende bloeiende teams en collectieven in mijn leven.

Onder uw vele artistieke activiteiten, moet de band O.N.E. eruit pikken. Deze veroverde de Poolse jazzscene met twee albums en talrijke concerten. Hoe kwam deze band tot stand ?

O.N.E.'s eerste concert werd georganiseerd ter gelegenheid van Boyfriend's Day. Ik kwam na enige tijd bij het team. Na een paar gezamenlijke repetities en de eerste concerten, voelden we dat er een unieke energie in ons zat en dat dit zich vertaalde in het maken van muziek. We vullen elkaar aan in onze gevoeligheden en inspiraties. We verkennen samen ideeën en praten over alles.

We slaagden erin het eerste album uit te brengen en er veel concerten mee te spelen. In die periode ontmoetten we Kate Werner, die zich bij onze crew voegde, en zo begon ons avontuur met de manager, later namen we het tweede album op en begonnen we meer en meer te spelen in Polen en in het buitenland. Ons team is het meest verenigd door de onvervangbare vrouwelijke energie die tussen ons wervelt. Ik voel de grote kracht en vitaliteit in ons, en onze muziek bevat kenmerken variërend van lyriek en gevoeligheid tot wildheid, vrijheid en free jazz expressie. Deze dualiteit heeft ons gevormd, en ik denk dat samen met Monia Muc, Kamila Drabek en Pola Atmańska, we onszelf uitstekend vinden in deze combinatie op en naast het podium.

© Kasia Idzkowska

Klopt het dat de tournee na de première van je debuutalbum samenviel met het laatste jaar van je school ?

Dat is waar. Ik denk graag terug aan die tijd, toen ik onderweg was in mijn auto met de band, luisterde ik naar opgenomen materiaal, bijvoorbeeld over de geschiedenis van de literatuur, waaraan ik studeerde voor mijn eindexamen. Ergens tot op de dag van vandaag, hebben we een voorliefde voor educatie terwijl we op tournee zijn. Naast nieuwe muziek luisteren we ook naar podcasts, voornamelijk over psychologie, filosofie, actuele wereldgebeurtenissen of economie.

De unieke verstandhouding en harmonie in O.N.E. hebben verschillende gezichten: samen met Kamila Drabek runnen jullie ook een radioshow voor Krakau's Jazzkultura. Waar kwam het idee voor deze activiteit vandaan ?

Ik herinner me dat na één van de interviews die we gaven met de band O.N.E. op Radio Jazzkultura, we het aanbod kregen om onze eigen uitzending te maken. Omdat we ons altijd op ons gemak hebben gevoeld om met journalisten te praten en we van de kunst van het geschreven en gesproken woord (d.w.z. we appreciëren een goed boek en een goede podcast of interview) houden, besloten we het te proberen. Dankzij dit kunnen we nu de enorme hoeveelheid muziek delen die we voortdurend ontdekken. Ik vind het hele proces van voorbereiding van de uitzending erg spannend. Ik ben blij dat we ook een kans hebben om ons op dit gebied te ontwikkelen.

Je speelt ook in het Jakub Żołubak Trio, een trio dat geweldige recensies krijgt. Bij hen speelt de gitaar de hoofdrol...

Ja, een van de bands waarmee ik ook optreed is het trio van Jakub Żołubak, een gitarist en componist. In deze band speelt Radosław Łukaszewicz contrabas. Samen brachten we in 2021 ons debuutalbum "Live at JazzState" uit, dat zeer goed werd ontvangen. Vervolgens werd in 2022 de EP "Live at Działka" uitgegeven, waarmee mijn droom in vervulling ging om muziek op te nemen in mijn geliefde houten huisje op het platteland, dat altijd dient als een oase van rust.

Met dit trio richten we ons op live ervaringen, contact met het publiek en de plaats waar we optreden. Onze muziek is uiterst absorberend en geeft veel mee. Meestal resulteert de uitwisseling van deze energie na onze concerten in een sfeer van opluchting, stilstaan bij het moment en overdenken wat ons omringt. Het is een reis naar een kalme en kleurrijke wereld van klanken, geïnspireerd door de muziek van Bill Frisell, Jakob Bro en Julian Lage.

Vergeten we ook niet het internationale PESH quartet…

PESH is een Pools-Noors kwartet met Emil Miszk (trompet), Sondre Moshagen (piano) en Håkon Huldt-Nystrøm (contrabas). We ontmoetten elkaar een jaar geleden op het International Jazz Platform in Oslo. Toen we hoorden hoe iedereen nauwgezet de creatie van het geluid benadert en hoe muzikaal ze zijn, besloten we om samen iets te creëren. Een paar maanden later, gingen Emil en ik naar Oslo voor repetities. We brachten onze muziek en ideeën mee, en zo namen we een demo op. Een half jaar later kwamen Sondre en Håkon naar Polen, en we speelden ons eerste concert en namen een album op in de studio van de Poolse Radio in Warschau. Na deze gebeurtenissen en de magische tijd die we samen doorbrachten, raakten we ervan overtuigd dat er iets heel bijzonders tussen ons was ontstaan. We werken geweldig samen en zijn verenigd door onze liefde voor klassieke muziek, improvisatie en de melodie van traditionele muziek uit onze landen.

PESH is een nieuw hoofdstuk in mijn muzikale leven. We kijken uit naar maart 2023, wanneer ons debuutalbum uitkomt. Ook komt er een concerttournee door Noorwegen en Polen.

© Kasia Idzkowska

Vergeet tenslotte ook niet de Ninja Episkopat groep, waarmee je ook optreedt…

Op de muziekacademie in Krakau, waar ik studeerde voordat ik naar de Norges Musikkhøgskole ging, ontmoette ik gitarist Mojżesz Tworzydło en saxofonist Alex Clov. Beiden zijn ook goed thuis in de wereld van de elektronische muziek, wat ik altijd bewonder. In 2021 begonnen we tijd met elkaar door te brengen en samen te spelen. Zo werd het Ninja Episkopat team geboren. We namen samen de EP "God Save the Queer" op. Hierop staat een energieke combinatie van rock, jazz en elektronische muziek die we behandelen als het vierde instrument in de band. We hadden de kans om op te treden op verschillende podia in Polen, waaronder het Soundrive Festival in Gdańsk.

Voor mij is deze line-up stilistisch heel anders dan met wie ik gewoonlijk speel, maar bij elk concert wordt mijn kinderdroom om een rockdrummer te worden steeds wat meer werkelijkheid. Ik ben ontzettend blij met Mojżesz en Alex.

Een zeer interessant en intrigerend project is "Requiem voor niet-bestaande begraafplaatsen" gerealiseerd met de medewerking van muzikanten uit de Tri-City, waar je ook deel van uit maakt...

De serie "Requiem voor niet-bestaande begraafplaatsen" kwam tot stand op initiatief van Emil Miszk, een trompettist en componist uit de Tri-City. Aan het eind zomer 2022, op vier verschillende vergeten begraafplaatsen, namen we ongeveer tien minuten durende composities op, grotendeels gebaseerd op improvisatie met enkele formele assumpties. Het doel van dit project was de aandacht te vestigen op deze ongelooflijke plaatsen die verborgen liggen op de kaart van Gdańsk en het eren en herdenken van degenen die in deze gebieden begraven liggen. De sfeer van de opnames was uniek.

We namen meestal op in bossen en parken waar, als je aandachtig bent zou merken dat er fragmenten van oude grafstenen uit de grond en het gras steken. Het was een verbazingwekkende ervaring. De band bestond uit blaasinstrumenten, voornamelijk koper, evenals een grote trom en een snaredrum. Het geluid werd opgenomen door Marcin Dymiter, die experimenteerde met verschillende technieken van veldopname om het omgevingskarakter van deze plaatsen en het hele project zo getrouw mogelijk weer te geven. Zoals ik al zei, werd het geheel vereeuwigd op opnames die beschikbaar zijn op YouTube, op Emil Miszk's kanaal.

En hoe zit het met je passies buiten de muziek ?  Het geven van een "adempauze" binnen een artistieke carrière ?

Veel passie ! Ik leef zo dat ik gepassioneerd ben door veel dingen rondom mij. Zeker, de natuur is een sterk bindmiddel van mijn interesses. Wandelen in de bergen, die meerdaagse tochten met een tent of uitstappen die gericht zijn op het bereiken van de top, reizen, paddenstoelen en kruiden plukken, vogels spotten, tuinieren en tijd doorbrengen op het platteland zijn ongetwijfeld uitingen van mijn liefde voor de natuur.

Brieven schrijven is ook goed voor mij. Ik hou ervan mijn gedachten op papier te zetten en een parallel, epistolair gesprek te voeren met mijn vrienden.

Ergens in mijn hart wordt ook een plekje verwarmd door de liefde voor de wetenschap. Op de een of andere manier wilde ik nooit aan één kant staan en het lezen van populair wetenschappelijke boeken over kwantumfysica opgeven. Het bewijs hiervan is zelfs te merken in de keuze van mijn onderwijstraject; op de middelbare school veranderde ik mijn profiel van wiskunde en natuurkunde naar humanitaire wetenschappen en aardrijkskunde, waarbij ik de hele tijd las over zwarte gaten, kaarten bestudeerde en op een andere manier de literatuur beleefde dan ik in de klas hoorde.

Hartelijk dank voor dit gesprek !

Tekst © Krzysiek Komorek, Donos Kulturalny (vrije vertaling: Jos Demol) – foto’s © Kasia Idzkowska/Jan Drabek

Recensie van O.N.E. „Entoloma”

Patrycja Wybranczyk op Facebook
Patrycja Wybranczyk op Instagram

Op YouTube:

O.N.E.
Jakub Żołubak Trio
Ninja Episkopat

O.N.E. op Spotify
Jakub Żołubak Trio op Spotify
Ninja Episkopat op Spotify

"Now's The Time" is een samenwerking van:

#Womentothefore
#IWD2023