Michał Barański, een gesprek

© Kuba Amadeusz Majerczyk

Michał Barański heeft onlangs zijn debuutalbum uitgebracht. Een paar weken geleden nodigde ik hem uit voor een kort gesprek over zichzelf en de nieuwe plaat.


Je bent een van de meest ervaren Poolse jazzbassisten van de nieuwe generatie. Vertel ons hoe het allemaal begon. Wanneer pakte je voor het eerst een bas op?

Mijn eerste contact met de bas was in een orkest op een muziekschool in Żory. Toen de dirigent me vroeg wat ik wilde spelen, antwoordde ik spontaan "de bas". Ik was toen 12 jaar oud.

Je "jazz" leerschool begon in de VS, daarna studeerde je klassieke bas in Polen. Waarom bleef je bij de jazz?

Ik hou van klassieke muziek, maar fenomenen als vrije improvisatie, feeling en groove maakten dat ik niet zonder jazz kon.

Welke artiesten en muzikanten hebben je het meest geïnspireerd? Wie heeft je opleiding en muzikale ontwikkeling het meest beïnvloed?

Miles Davis, John Coltrane, Charlie Parker, Joe Zawinul, Wayne Shorter, Brad Mehldau. Qua opleiding was Brad Terry mijn mentor. Wij leerden elkaar kennen tijdens een jazzworkshop in Chorzów. Wat er daarna gebeurde is een prachtig verhaal, en vanuit het perspectief van nu waardeer ik het nog meer. Op dat moment was ik me er niet zo van bewust - ik was tenslotte pas 13 jaar oud. Brad nodigde mij, Tomasz Torres en Mateusz Kolakowski uit om naar de VS te komen. In de jaren 90 was het een geweldige ervaring om drie maanden naar de VS te gaan en met geweldige muzikanten te spelen. Gedurende 7 jaar waren we Terry's trio en we speelden tijdens de vakanties praktisch over het hele land. Hij had collega's in elke staat. Ik herinner me dat we door Montana reden en op een gegeven moment zei hij: "Oh, hier woont Buddy DeFranco. We gaan naar zijn huis en kunnen samenspelen, en ik zal met hem praten zodat je iets kan bijleren." En dat is wat er gebeurde - we verspreidden ons in zijn garage, toen kwam Buddy naar ons toe en we begonnen samen te spelen. Toen gaf hij ons een echte les - hij liet ons zien waar we sneller en langzamer moesten spelen, en nog veel meer, gewoon concreet, no-nonsense advies. Onbetaalbaar. Voor een kind uit Silezië was het een geweldige ervaring - in zekere zin vormend voor de rest van mijn leven.

Naast contrabas en basgitaar beoefen je ook een speciaal soort zang, de ‘konnakol’. Wat is het en waar komt het vandaan?

Het hield verband met de stille revolutie in de jazzmuziek sinds het begin van de 21e eeuw, toen men jazz standards begon te spelen in oneven maatsoorten en polyritmiek. Ik zocht een manier om sneller wiskundig-ritmische structuren uit te werken. Het Indiase systeem is wat dat betreft het duidelijkst. Het is mijn passie geworden, en ik beoefen het elke dag en ervaar verbluffende resultaten in het omgaan met ritme in de muziek.

Waar ben je momenteel bij betrokken naast je eigen project?

Momenteel speel ik hoofdzakelijk samen met Adam Bałdych, Piotr Wojtasik, Kuba Więcek, Artur Dutkiewicz, Piotr Wyleżoł, Aga Zaryan, Kuba Badach en ook met pianist Dan Tepfer.

© Maria Jarzyna

Na samengewerkt te hebben met een hele reeks Poolse en internationale muzieksterren, kregen we eindelijk je eigen album "Masovian Mantra" te horen. Heb je er eindelijk de tijd voor gevonden, of is de tijd gewoon gekomen?

Tijdens de pandemie had ik eindelijk tijd om te componeren. Daarvoor toerde ik met verschillende projecten. Ik zei tegen mezelf: "Als je het nu niet doet, gebeurt het nooit." Het hielp me ook om deze moeilijke tijd psychologisch beter door te komen. Ik had een doel dat ik consequent nastreefde.

Hoe componeer je? Zijn het spontane ideeën of goed doordachte, uitgewerkte en gedetailleerde partituren? Hoeveel ruimte laat je voor improvisatie?

Meestal is het alsof een idee voor een compositie ontstaat tijdens een lange wandeling, en dan ga ik 's avonds mijn studio in en werk ik langzaam de contouren van het hele stuk uit met behulp van Logic Pro composition & production software. Ik probeer altijd een evenwicht te bewaren tussen gecomponeerde delen en open improvisaties.

Wat heeft je geïnspireerd om deze muziek te schrijven, wat zijn de leitmotiven erin?

Het leitmotiv was de wens om elementen van de Poolse volksmuziek uit de regio Mazowsze te combineren met Indiase ritmeconcepten. Het was een soort risico, maar wel een dat de moeite van het nemen waard was. Een grote inspiratiebron was Tigran Hamasyan, die Armeense etnische muziek combineert met moderne ritmes. Aangezien ik Pool ben, vond ik dat ik iets uit mijn land moest laten horen. Ik heb de Poolse mazurka's intensief geanalyseerd vanuit ritmisch en melodisch oogpunt en kwam tot een aantal interessante conclusies, die op het album te horen zijn.

Welke muzikanten heb je uitgenodigd om mee te werken aan dit project en vanwaar die keuze?

Op het album hoor je: Shachar Elnatan (gitaar, zang), Michał Tokaj (piano, Fender-Rhodes), Łukasz Żyta (drums), Bodek Janke (tabla), Kuba Więcek (OP-1 synth, alto saxofoon), Kacper Malisz (viool), Joachim Mencel (hurdy-gurdy), Olga Stopińska (zang), Jan Smoczyński (accordeon), Dziadek Tadek (verteller). Deze musici zijn mijn droombezetting, omdat ze verschillende concepten die ik in mijn hoofd had, kunnen combineren. Tegelijkertijd zijn ze in staat om zowel complexe jazzritmes als etnische muziek uit verschillende delen van de wereld te spelen.

Waar kunnen we de muziek live meemaken?

We hebben dit jaar nog 4 concerten  in Polen, o.a. op het Sopot Jazz Festival, waar we voor Shai Maestro  spelen. We plannen nog concerten in diverse landen.

Naar wat voor soort muziek luister je privé?

Ik luister naar veel jazz en "wereldmuziek", maar ook naar R&B, hiphop en klassieke muziek.

Pizza of pasta?

Pasta!

Wat is voor jou het mooiste uitzicht?

Het uitzicht op hoge bergtoppen - Tatra, Alpen...

Wat doe je op zondag als je geen muziek speelt?

Ik lees boeken over geopolitiek en breng tijd door met mijn vrouw en onze drie kinderen.

Je favoriete drank?

Bedoel je alcohol? Meestal bier. Mijn favoriet is Pilsner, vooral Tsjechisch en Duits.

Tekst © Jacek Brun (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Kuba Amadeusz Majerczyk/Maria Jarzyna
Een samenwerking jazz-fun.de / Jazz‘halo

Warner Music Poland