Margaux Vranken

pianiste pendelend tussen Brussel en Los Angeles

Margaux Vranken, geboren in Brussel, is een pianiste en componiste met een zeer brede opleiding: klassieke studies aan de academie, koor aan de Opéra Royal de La Monnaie, jazzpiano aan het Conservatorium van Brussel. Ze richtte een eerste kwartet op in 2012, PINTO. In 2016 kreeg ze een beurs van de Fondazione Siena Jazz om deel te nemen aan een workshop met Dave Binney, Ben Wendel, Stefano Battaglia, Jeff Ballard,... Het jaar daarop kreeg Margaux een beurs voor het Berklee College of Music. In 2021 bracht ze "Purpose" uit op het IGLOO-label en in november 2022 "Songbook", ook op IGLOO, waarop haar voorliefde voor stemmen werd bevestigd. Eind 2023 wordt een derde album verwacht met de Amerikaanse zangeres Farayi Malek. Margaux woont meestal in Los Angeles.


In ons eerste interview van twee jaar geleden, vroeg ik je of het belangrijk was om naar Berklee College in Boston te gaan. Nu vraag ik je : is het belangrijk om in de VS te blijven ?

Margaux Vranken : Voorlopig wel. Daarna staat niets vast: het zou een ervaring in mijn levensverhaal kunnen zijn, of het zou iets op middellange of lange termijn kunnen zijn. Momenteel heb ik een werkvisum tot de zomer van 2025, waardoor ik hier veel dingen kan verwezenlijken: ik heb al een album opgenomen en ik probeer de tijd die ik heb te optimaliseren. Dus, ja, het is belangrijk, maar ik weet niet tot wanneer.

Wat is je werk momenteel ?

Margaux Vranken : Duizend dingen om de rekeningen te betalen, Los Angeles is een erg dure stad. Ik werk deeltijds in een postproductiebedrijf voor films: administratieve taken, receptie, enz... Het is een geweldig team, heel flexibel. Ik ben bijvoorbeeld in december teruggegaan naar België voor de release van het album, en ik mocht terug komen wanneer ik maar wilde! Ik heb een paar studenten aan wie ik privéles geef, ik speel elke zaterdag- en zondagochtend in de kerk, ik geef een hele dag per week pianoles op een school in Hollywood en geef ook online lessen aan sommige studenten, en natuurlijk probeer ik zoveel mogelijk optredens te krijgen, ik heb opnamesessies.... Ik probeer rond te komen, het is veel reizen en vergt veel inspanning om hier fatsoenlijk te leven.

Is het gemakkelijk om concerten te vinden ?

Margaux Vranken : Langzaam maar zeker vinden we optredens. We speelden in Paso Robles, een stadje ten noorden van Los Angeles, in een geweldige club (Libretto - noot van de redactie) die een jaar geleden is geopend en gerund wordt door heel aardige mensen die al een behoorlijke reputatie hebben opgebouwd. Muzikanten komen uit heel Californië om daar te spelen. Ik speelde één avond solo en de tweede avond in een kwartet. Maar momenteel zit er niet echt regelmaat in.

Was in Los Angeles gaan wonen aanvankelijk bedoeld als levenservaring of was het de muziek die je motiveerde ?

Margaux Vranken : Het is duidelijk voor de muziek dat ik hier ben gekomen, er is een grote muziekscene en alles wat met film en televisie te maken heeft. In dat opzicht heb ik een partnerschap met een synchronisatiebedrijf, een bedrijf dat ervoor zorgt dat je muziek overal geplaatst wordt: televisie, film, reclame... Dat is het soort dingen waarvoor je naar hier komt: er zijn hier veel muzikanten, het grote LA heeft iets van 10 miljoen inwoners, dat schept natuurlijk meer mogelijkheden... maar het is daarom niet dat het gemakkelijk is.

Het Amerikaanse vakbondsstelsel is nogal gesloten. Ondervind je dit ?

Margaux Vranken : Ja, als je zonder visum door de Oostkust wilt toeren, wordt het verschrikkelijk! Teun Verbruggen bijvoorbeeld had een paar jaar geleden veel problemen met Flat Earth Society. Thuis zijn ze hyper gesloten en hyper beschermend, maar als ze bij ons komen, geen probleem... Dus het is niet erg eerlijk. Een werkvisum geeft me een legale status en maakt het leven gemakkelijker.

Is het moeilijk voor iemand uit Schaarbeek om zich aan te passen aan een stad van dit formaat ?

Margaux Vranken : Ja, alles heeft een gekke verhouding. Je moet het gevoel van een kleine mier weerstaan. Je woont in de vallei, een soort bekken, en als je van de zee naar Santa Monica komt, moet je de berg over om in de vallei te komen, en daar heb je een panorama met huizen zover het oog reikt. Het is iets dat me verrijkt, om me overweldigd te voelen door zoiets groots... Ik hou van dat gevoel.

Het album "Purpose" werd opgenomen met Amerikaanse muzikanten die je in Boston ontmoette, het tweede doe je met muzikanten uit België...

Margaux Vranken : Het is grappig om dat te zeggen, want ik ben de enige Belg op het album. Polen, Frankrijk, Israël, Nederland, Brazilië... Maar dit zijn muzikanten die al lang in Brussel wonen. Ik speel al heel lang met Tom Bourgeois, Fil Caporali en Daniel Jonkers. Ik schrijf al tien jaar samen met Aneta Nayan. Stacy Claire werd verliefd op mijn muziek tijdens een concert en ze ging mee naar het Gaume Jazz Festival in 2021. Het was logisch voor mij om al die mensen samen te brengen. En er is nog steeds een link met Berklee met Tamara Jokic en Erini die ik wilde in de spotlight plaatsen. Maar het is waar dat het album erg Brussels is, door de studio en door de geluidstechnicus.

"Purpose" en "Songbook" maken deel uit van een drieluik, waarvan we het laatste deel verwachten met Farayi Malek, die met jou een duet zong op de Gaume Jazz 2022, een concert dat zijn sporen heeft nagelaten...

Margaux Vranken : Het album met Farayi Malek werd afgelopen april al opgenomen in Los Angeles. Het is een formule met piano, contrabas, percussie en stem. Twee stukken van het album stonden op het Gaume Jazz repertoire. Het zijn allemaal originele stukken, maar ik overweeg om in de toekomst standards voor de Amerikaanse markt op te nemen, er is echter nog niets definitief. Maar sommige zijn al opgenomen.

Wie is die geweldige gitarist op het album ?

Margaux Vranken : Hij is Israëlisch en hij is mijn man! We hebben elkaar vijf jaar geleden op Berklee ontmoet. Hij kwam acht jaar geleden naar de VS.

Overweeg je een permanente terugkeer naar België ?

Margaux Vranken : Moeilijk te zeggen. Ik vind het goed zoals het nu is. Ik vind het geweldig om hier te creëren en mijn projecten naar Europa te brengen. Ik stel graag muzikanten voor die we in België niet kennen. Het is belangrijk om in Los Angeles te zijn, ik voel me hier goed. Vooral omdat het interview in het kader van de Internationale Vrouwendag plaatsvindt is er meer bewustzijn van de situatie hier in Californië. Men is hier ruimdenkender, en mensen zijn geneigd om heel open over deze kwestie te praten. Vanuit dit oogpunt bevinden we ons hier in een bevoorrechte luchtbel. Als ik terugkom in België, voel ik dat de mensen meer gesloten zijn over dit onderwerp.

Voelde je het toen je in België studeerde ?

Margaux Vranken : Ik had een geweldige ervaring toen ik op het KCB (Koninklijk Conservatorium van Brussel - noot van de redactie) zat, het Vlaamse conservatorium in Brussel. Ik had leraren als Diederik Wissels, Bart Denolf, ... allemaal mannelijke leraren, 98% van hen. Het waren mensen die iedereen evenveel ruimte gaven. Ik ben dankbaar dat ze de studenten gelijk behandelden. Ik heb nooit negatieve vibraties gevoeld.

Daarna wordt het in de muziekgemeenschap problematisch. Zo'n achttien, twintig jaar geleden, daar bleef het hangen... Het zijn bewuste of onbewuste mechanismen bij veel mannen in het jazzmilieu, er komt een soort "boys club", dat is althans mijn gevoel. Er zijn ongelijkheden vanwege mijn positie als vrouw in de samenleving. Sommige vrienden muzikanten gaan tot laat drinken met promotors of journalisten. Als vrouw voel ik me ongemakkelijk. Ik voel geen solidariteit in de breedste zin van het woord, dit zijn mechanismen waaraan nog jaren gewerkt moet worden. Als we de concertprogramma's van de meeste zalen bekijken zijn de cijfers hyper objectief... Wat zien we dan? Drie vrouwen op zestig muzikanten op een festival. Dit is niet normaal.

Moeten er quota worden gebruikt ?

Margaux Vranken : Gedwongen positieve discriminatie is een enigszins onvermijdelijke stap. Het is duidelijk dat de zaken op institutioneel niveau een beetje vastlopen. Als er quota zijn die een beetje geforceerd zijn en we daar doorheen moeten, ben ik ervoor. Uiteindelijk ben ik voor alle mogelijkheden om zich te uiten, of het nu met een quotum is of niet, doordacht of niet, vrouwen hebben zo weinig zichtbaarheid dat voor mij alles goed is, ik neem alles: "Ladies in Jazz", "Ladies Night"...

Is het anders in Los Angeles ?

Margaux Vranken : In Los Angeles is het niet 50/50, maar er zijn persoonlijkheden in de jazzwereld die opvallen, en ik voel me er meer thuis. Er zijn meer vrouwen die spelen, die projecten hebben, en er is wat meer zichtbaarheid. Het belangrijkste is om open te staan voor discussie, om samen na te denken.

Oplossingen ?

Margaux Vranken : De concrete oplossingen zijn een diepgaand werk. We zien dat er vrouwen aan het Conservatorium zijn, er is geen pariteit, maar er is een echte aanwezigheid. Het is in het beroepsleven dat de cijfers dalen. De grond en de omgeving zijn niet inclusief, zijn niet gastvrij. Je moet niet alleen je werk legitimeren, maar ook jezelf verantwoorden en seksistische opmerkingen aanhoren. Als ik me netjes kleed voor een optreden, hoor ik ongelooflijke dingen over mijn outfit... Het is ingewikkeld... Ik ga een beetje trashy zijn, maar een dikke man of een vormeloze man kan een carrière hebben. Ik heb een klein spel met twee vragen: noem eerst de vrouwen met wie je de afgelopen vijf jaar hebt gespeeld. Noem dan vijf vrouwelijke jazzmusici die niet voldoen aan enig schoonheids- of aantrekkelijkheidscriterium... Ik ben me er 100% van bewust dat het niet mogelijk is voor een vrouw om een carrière in de muziek te hebben zonder fysieke criteria.

Tekst © Jean-Pierre Goffin, JazzMania (vrije vertaling : Jos Demol) – foto’s © Robert Hansenne

Igloo Records




website Margaux Vranken

"Now's The Time" is een samenwerking van:

#Womentothefore
#IWD2023