Manuel Hermia regisseert de golven...

Als de gelukkige die op Gaume Jazz (editie 2023) een 'carte blanche' kreeg, nodigde Manuel Hermia de Straatsburgse ondiste (*) Christine Ott uit voor een concert in de kerk van Tintigny...

Het werd een gelukkig huwelijk en ze kregen een kind met de naam 'The Lotus Path'. Manuel vertelt er meer over...

Jij en Christine Ott zijn wat ik noem projectvermenigvuldigers. Hoe kom je aan het verlangen, of zelfs de behoefte, om andere kunstenaars te ontmoeten?

Manuel Hermia : Deze uitwisselingen met andere artiesten zijn erg voedend. In de muziekwereld ontmoet je zoveel mensen. Er zijn er met wie deze ontmoetingen vanzelfsprekend lijken. In feite heeft elke muzikant zijn eigen gevoeligheid, zijn eigen universum. We zijn soms bang om in herhaling te vallen. Om dat te vermijden, proberen we nieuwe dingen uit. Dat is de basis van dit soort ontmoetingen: nieuwe dingen ontdekken door het contact met nieuwe mensen. En dan dat wat je al hebt op een andere manier laten resoneren.

Het is heel vruchtbaar! Ik ben heel goed in het luisteren naar flashes. Uiteindelijk is het net als liefde. Als ik denk dat het kan werken, waarom zou ik het dan niet doen?

Wie zit er achter dit project? Hoe kwam de ontmoeting tot stand?

Manuel Hermia : Aanvankelijk nodigde Benjamin Schoos me uit om de muziek voor een film te spelen. Deze heet “Sans soleil”. Banu Akseki, de regisseur, wilde dat de muziek voor haar film uitsluitend op de fluit zou worden gespeeld... Na een paar opnames realiseerden we ons dat dit misschien geen goed idee was. In ieder geval dachten we dat we een tweede instrument moesten toevoegen.

Benjamin dacht meteen aan de ‘ondes Martenot’. Hij kende Christine Ott; zo hebben we elkaar ontmoet. Dus toen ik carte blanche kreeg op het Gaume Jazz Festival, dacht ik terug aan onze eerste ontmoeting... Ik kreeg de kans om in de kerk van Tintigny te spelen, een locatie die perfect geschikt was voor de muziek die Christine en ik samen wilden spelen. Het is ook geen eenmalige deal... We zijn een beetje aan het toeren...

Werd alles uitgeschreven ?

Manuel Hermia : Ja, dat klopt. Ik ging ongeveer twee maanden voor het concert naar haar huis in Straatsburg. We hebben twee dagen samengewerkt. Ik wist dat het Igloo label van plan was om dit soort ontmoetingen op te nemen, en vertelde hen over ons project. Het leidde tot de release op vinyl... Een geluidsdrager die weer in de mode komt.

We hebben op een gegeven moment de cassette geprobeerd...

Manuel Hermia : (hij lacht) De geluidskwaliteit was niet goed...

Ben je niet bang dat je muziek iets van zijn 'ziel' verliest als het buiten een kerk wordt gespeeld?

Manuel Hermia : Uiteindelijk is dit niet het geval. Een locatie is altijd bevorderlijk. In een kerk profiteer je van de akoestiek, de galm... Dat is niet altijd het geval als we elders spelen. Het belangrijkste is om voor een ontvankelijk publiek te spelen, zelfs als onze muziek, zoals hier, erg naar binnen gericht is.

En je hebt ook een cello toegevoegd, in dit geval die van Sigrid Vandenbogaerde…

Manuel Hermia : Ja, ik had een paar suites voor cello geschreven die Sigrid Vandenbogaerde moest spelen (de suites staan op het album 'Fluid Suites for Cello', Jackal Productions 2020 - nvdr). Aangezien ons repertoire voor 'The Lotus Path' beperkt was tot ongeveer veertig minuten muziek, dacht ik het concert te openen met Sigrid. Dit veranderde niets aan de aard van het project, omdat de twee repertoires elkaar aanvulden. Toen kwamen we in de stemming, zozeer zelfs dat Sigrid zich bij ons voegde op het podium voor het laatste stuk.

Wat niet wil zeggen dat deze track volledig geïmproviseerd is...

Manuel Hermia : Sterker nog, ik stuurde de opnames naar Sigrid die kon kiezen op welk nummer ze ons het liefst wilde begeleiden. We improviseerden een beetje rond dat nummer.

Christine Ott begeleidt haar concerten heel vaak met beelden, filmfragmenten of zelfs complete films. Heb je hieraan gedacht toen je dit project opzette? Je muziek spreekt duidelijk tot de verbeelding van de luisteraar...

Manuel Hermia : Dat had gekund. Het was zelfs tijdens een filmmuziekproject dat Christine en ik elkaar ontmoetten. Van mijn kant wilde ik de innerlijke dimensie behouden. Ik was bang dat het beeld dit proces juist enigszins zou verstoren. Luisteraars moeten hun eigen beeld kunnen creëren. Er wordt hen niets opgelegd. Het is aan hen om het beeld te kiezen dat het beste past bij hun eigen perceptie van de muziek. De feedback die we in dit opzicht hebben ontvangen is erg interessant.

De sfeer is hier bijna ambient. Muziek die Christine Ott perfect beheerst in een of ander project (The Cry, Snowdrops, enz.). Kun je me vertellen of dit de deur heeft geopend naar nieuwe perspectieven? In feite, wat heeft elk van jullie naar de ander gebracht met 'The Lotus Path'?

Manuel Hermia : We brachten elkaar zeker iets bij. We beseften al snel dat deze ontmoeting vruchtbaar zou zijn voor beiden. Deze muziek leidde haar naar gebieden waar ze alleen waarschijnlijk niet zou zijn toe gekomen. Ik schreef deze Rajazz voor haar, die in bepaalde modi worden gespeeld. Het houdt het midden tussen modale muziek en het tonale systeem. Het paste goed bij haar, omdat de Ondes Martenot monofone instrumenten zijn. Je speelt maar één noot tegelijk, maar het instrument gebruikt ook een speciale techniek waarbij je van de ene noot naar de andere glijdt. De ruimtes tussen twee noten kunnen worden bespeeld... Ik componeerde met dit in gedachten.

De noten vibreren ook...

Manuel Hermia : Ja, dat klopt. En om je vraag te beantwoorden: ja, “The Lotus Path” heeft ons beiden op paden gebracht die we niet gewend zijn. Hier bevinden we ons op het kruispunt van verschillende invloeden: wereldmuziek, ambient, hedendaagse muziek...

Je kunt wel zeggen dat je een zeer eclectische muzikant bent, die in staat is om projecten aan te nemen die zo divers zijn als Orchestra Nazionale della Luna, Slang, The Love Songs en Lotus Path, om er maar een paar te noemen, en dat allemaal in dezelfde carrière...

Manuel Hermia : Ik zie mezelf in de eerste plaats als een muzikant die improviseert. Ik ben geïnteresseerd in alle soorten muziek die ruimte laat voor improvisatie. Ik vergelijk muziek graag met boetseerklei: je kunt verschillende vormen bedenken, verschillende texturen... Ik wil me echt niet vastpinnen op één stijl, maar juist allerlei dingen verkennen met de mensen die ik leuk vind. Dit is allemaal opgebouwd in de loop der jaren, door een zekere flexibiliteit aan de dag te leggen en ervoor te zorgen dat het ene project het andere niet verstikt. Ik haat labels, dus ik creëer een nieuw project wanneer ik daar zin in heb.

Zo veel dat je nooit stopt! Je hebt elke week concerten!

Manuel Hermia : Het houdt me actief en levend. Ik heb geen zin om te moeten kiezen, om beperkt te worden in mijn vrijheid om te spelen. Het is een beetje als politiek: moet je veranderen of blijven? Persoonlijk beleef ik evenveel plezier aan het spelen van standards met Sam Gerstmans en Pascal Mohy als aan het verkennen van wereldmuziek en hedendaagse muziek.

Veronderstel dat Jean-Pierre Bissot je een nieuwe carte blanche aanbiedt op Gaume Jazz... zonder budgetbeperking. Je kunt zelfs een muzikant terug tot leven wekken! Wie kies jij?

Manuel Hermia : Het is nog moeilijker voor te stellen om het te doen met een muzikant die er niet meer is (lacht)! Er zijn er zoveel! Ik zou dolgraag een keer met Dhafer Youssef willen spelen! 

Voor de stem of voor de ud?

Manuel Hermia : (lacht) Nee, voor zijn muzikale universum. Dan is er Joachim Kühn, de Engelse bassist Barry Guy... Ik denk dat ik er honderden zou kunnen noemen!

Laten we teruggaan naar “Lotus Path”. Moet je de subtiliteiten van het boeddhisme beheersen om volledig van deze muziek te kunnen genieten?

Manuel Hermia : Helemaal niet! Er is geen echt verband. Ik heb de lotus als symbool gebruikt. De filosoof Boris Cyrulnik uit Bordeaux heeft uitgebreid gewerkt aan een concept dat me na aan het hart ligt: veerkracht. Hij stelt terecht dat er veel mensen zijn die zeer pijnlijke dingen in hun leven hebben meegemaakt, en die er toch beter uitkomen dan mensen die geen donkere periodes in hun leven hebben hoeven door te maken. Deze strijd roept vragen op die ons helpen om daarna weer op te krabbelen.

De lotus is het symbool van deze veerkracht. Deze prachtige bloem groeit in modder. We leven in een tijd vol dramatische gebeurtenissen... En toch zijn er nog zoveel prachtige dingen om te weten. Om daar te komen, denk ik dat we moeten accepteren dat we ook minder gelukkige dingen moeten meemaken. Het mooie en het lelijke bestaan naast elkaar. Je kunt niet tevreden zijn met het mooie alleen. Aan de andere kant kunnen we proberen om wat donker is te transformeren in iets lichtgevend. Dit is het concept van het Lotus pad. Een concept dat beter bekend is in Azië dan hier, waar we de neiging hebben om alles te definiëren in zwart of wit, goed of slecht.

Heb je moeilijke momenten gekend die je hebben aangezet tot het schrijven van “The Lotus Path”?

Manuel Hermia : Ik heb het net als iedereen meegemaakt. Maar dit soort muziek moet je meer zien als functionele muziek. Net zoals er muziek is om op te dansen, te ontspannen en zelfs om op te huilen. En dan is er dit, muziek die je uitnodigt om diep in jezelf te graven. “The Lotus Path” is muziek voor introspectie, voor ontsnapping...

Interview © Yves Tassin (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © Robert Hansenne
In samenwerking met JazzMania


(*) bespeelster van een "ondes Martenot" een klavierinstrument genoemd naar zijn uitvinder Maurice Martenot (1898-1980). Het is een soort theremin.

Igloo Records
la chronique de JazzMania