Majid Bekkas: Het 'ik' zonder grenzen

Majid Bekkas, auteur van een prachtig album uitgegeven door Igloo, vertelt ons over de fundamenten van deze "Joudour", deze wortels die er alleen maar om vragen verweven te worden met die van andere culturen.


« Joudour » wat vertaald zou kunnen worden als "wortels" zou ook kunnen betekenen "een terugkeer naar de wortels". Vind je dat de cirkel rond is ? Jij die je ontmoetingen en ervaringen met andere culturen hebt verveelvoudigd…

Majid Bekkas : Nee, dit is niet het einde van het verhaal. Integendeel, het is een terugkeer naar de wortels. Tijdens de pandemie zat ik alleen thuis opgesloten. Op dat moment wilde ik deze plaat maken, ik wilde deze ervaring van uitwisselingen beleven om te komen tot dit gemeenschappelijke project dat zou draaien om mijn cultuur, met bijdragen van buitenaf.

Een terugkeer ook naar het Igloo label dat je twintig jaar geleden aan ons voorstelde...

Majid Bekkas : Absoluut. "Joudour" vertegenwoordigt de evolutie van mijn muziek sinds "African Gnaoua Blues", mijn eerste album van twintig jaar geleden. Het is een herdenking.

Hoe is deze ontmoeting tot stand gekomen ?

Majid Bekkas : Ik heb Daniel Sotiaux ontmoet in Rabat, toen hij afgevaardigde was van la Fédération Wallonie Bruxelles. Ik was uitgenodigd om met andere artiesten op te treden op een feest waar hij ook aanwezig was. Aan het eind van het concert kwam hij me feliciteren en vroeg me of het mogelijk was een plaat van me te kopen... Maar ik had nog nooit een plaat opgenomen. Mijn muziek interesseerde de lokale producenten niet. Het werd vooral gespeeld op feesten, vooral bruiloften. Daniel vertelde me dat hij me wilde opnemen... Ik moet toegeven dat ik zijn voorstel toen niet serieus nam, ik dacht dat hij me snel zou vergeten... Een paar dagen later belde Daniel me op en inderdaad, dankzij hem kon ik mijn allereerste plaat opnemen.

Staan deze wortels die je vermeld ook symbool voor een bepaalde vorm van nostalgie ?

Majid Bekkas : Ja, een nostalgie naar de stad Zagora, in het zuiden van Marokko, waar ik mijn banden heb, ook al ben ik opgegroeid en woon ik nog steeds in het noorden, in Salé. Ik ben maar zelden in Zagora geweest, waar de Marokkaanse woestijn ligt. Maar deze regio is belangrijk voor mij. Daar en nog verder richting West-Afrika, meer bepaald Mali, waar ik mijn muzikale inspiratie vandaan haal.

Zoals je zegt: "de Afrikaanse blues leeft in mijn gedachten"…

Majid Bekkas : Ja, de Afrikaanse blues was Ali Farka Touré, Habib Koité... Ik behoor tot die familie.

Marokko is een scharnierland tussen dit Afrika waarover u spreekt en het Westen...

Majid Bekkas : Ja, dat klopt: Alcantara... De brug!

Berlijn 2022

Je werk toont duidelijk een verlangen om het Noorden met het Zuiden te mengen...

Majid Bekkas : Ja, via Marokko, dat is de brug...

Dit is duidelijk bij je vorige album, "Magic Spirit Quartet", dat je opnam met Scandinavische muzikanten...

Majid Bekkas : Ik maak deel uit van de organisatie van een festival in Rabat: Jazz au Chellah, waar ook Europese groepen welkom zijn. Tijdens een jamsessie in het hotel ontmoette ik de muzikanten met wie ik het Magic Spirit Quartet vormde. We gingen op tournee en namen dit album op...

En op "Joudour" vinden we muzikanten uit de hele wereld, uit het Afrikaanse en Europese continent...

Majid Bekkas : Mijn muziek draait om deze ontmoetingen. Het is een traditionele Afrikaanse muziek die open blijft staan voor de rest van de wereld. Daar gaat "Joudour" over. Het is ook jazz van Afrikaanse oorsprong.

"Joudour" werd op afstand opgenomen vanwege de gezondheidscrisis. Was dat niet frustrerend voor iemand als jij, die graag mensen ontmoet ?

Majid Bekkas : Het is de eerste keer dat ik die ervaring heb. Meestal ontmoeten we elkaar een paar dagen in de studio. Maar hier moest ik alle opnames verzamelen in mijn eigen studio thuis. Ik geef toe dat ik er huiverig voor was... En ik ben verrast door het resultaat (glimlach). Door deze ervaring heb ik veel geleerd over studiotechnieken. Maar ik had geen andere keuze.

Natuurlijk heb ik de muzikanten gekozen op basis van de perceptie die zij van mijn muziek hebben. Toeval bestaat niet. Er zijn oude vrienden, zoals Manu Hermia of de percussionist Khalid Kouhen. Er zijn ook muzikanten die een kleur brengen die ik waardeer, die van Weather Report. Michael Hornek, de toetsenist, wordt voorgesteld als de nieuwe Joe Zawinul... wiens drummer Karim Ziad was.

Anderzijds zijn er geen grenzen, wat veel uitwisselingen vergemakkelijkt…

Majid Bekkas : Al deze muzikanten waren beschikbaar. Ze namen op en stuurden me hun bestanden. Soms maakten we wat correcties nadat we het besproken hadden. Ik ben zeer tevreden met het resultaat.

Vertel ons iets over je jeugd. Wat werd er van Majid verwacht als kind? Waar droomde hij van ?

Majid Bekkas : Zoals alle kinderen... ging ik naar school. Maar ik had ook een oom en een grote neef die opvoeringen voorbereidden: muziek, maar ook theater. Ik ging altijd naar de repetities. Er waren instrumenten: de oud, de gitaar... Al heel vroeg was er muziek om me heen. Dankzij hen volgde ik klassieke gitaarlessen aan het conservatorium.

Wanneer besefte je dat muziek een deel van je lot zou uitmaken ?

Majid Bekkas : Er was muziek, maar ook studie. Muziek kwam op de tweede plaats omdat het je niet toelaat te overleven, vooral in Marokko.
(hij denkt na) Ah, het lot! Ik heb mijn studies afgerond met een graad in informatie. Ik werd aangeworven door het ministerie van cultuur als bibliothecaris en vroeg vervolgens om overplaatsing naar het conservatorium, waar ik een muziekdocumentatiecentrum opzette. Tegelijkertijd gaf ik les in klassieke gitaar. Uiteindelijk trok ik me uit dit alles terug om me volledig aan de muziek te wijden.

met Hamid Drake (Berlijn 2022)

Je hebt met veel grote namen in de jazz gespeeld. Wie had je nog meer willen ontmoeten ?

Majid Bekkas : (Hij kijkt ernstig) Ik heb van één iets echt spijt, dat ik niet met Don Cherry heb kunnen spelen. Ik weet zeker dat we dat hadden gedaan als hij niet zo snel was overleden. We hadden een gemeenschappelijke vriend, Hamid Drake, die zijn drummer was. Hij zei me vaak dat we moesten samenwerken, dat we ervoor gemaakt waren.

Verder heb ik gespeeld met Archie Shepp, Joachim Kühn, Pharoah Sanders... We hebben trouwens een live-album opgenomen in de Berliner Philharmoniker. Ik heb de bestanden nog bij me (hij laat zijn telefoon zien), maar helaas kan het niet meer geconcretiseerd worden. Het was geweldig!

"Joudour" eindigt met een heel mooi nummer dat je alleen op gitaar speelt. Het doet me een beetje denken aan Bob Marley's "Redemption Song". Ik zie er veel spiritualiteit in...

Majid Bekkas : Het is een lied dat perfect past in het Gnaoua-repertoire. Ik werkte eraan in de Mandingo stijl. Het is verbazingwekkend: zodra ik dit soort repertoire speel met een klassieke gitaar, krijgt het onmiddellijk de kleur en de smaak van Mali. Dit is minder het geval als ik op de guembri speel.

Afgezien van het concert van morgen in Parijs (we hebben elkaar op 16 november 2022 in Brussel ontmoet), ben je van plan te gaan toeren en zullen we je binnenkort in België kunnen zien ?

Majid Bekkas : Ja, we zullen dit project tot leven brengen. We zijn de zaken nog aan het regelen.

In welke bezetting ?

Majid Bekkas : Deze van de plaat, een quintet.

Tekst © Yves Tassin (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © Serge Heimlich / Geert Vandepoele
Een samenwerking JazzMania / Jazz'halo

Igloo Records

chronique de JazzMania