Kris Defoort

“Ik ben geëvolueerd van uitvoerder naar componist”

© Stefaan Temmerman

Dertig jaar geleden verscheen ‘K.D.’s Basement Party - Sketches Of Belgium’, het debuut van Kris Defoort bij W.E.R.F. Records. Anno 2023 stelt de componist/pianist/improvisator ‘Pieces Of Peace’ voor, een liedcyclus waarin barok, vrije improvisatie, poëzie, grooves, “graphic score” en stilte versmelten tot een organisch geheel. “Ik ben geëvolueerd van uitvoerder naar componist”.


Hoe gaat het tegenwoordig met Kris Defoort ?

Heel goed, dank u. Ik blijf bezig op verschillende fronten. Zo heb ik net een klassiek solo pianostuk af waar ik twee jaar aan werkte. Het betreft een suite van drie kwartier, ‘Dedicatio Book II’. De analogie met Debussy zijn ‘Images - Livre I & II’ ga ik niet verbergen (de première heeft plaats in Flagey op 11 februari 2024 door Cédric Tiberghien, nvdr). Momenteel is het even uitblazen want ik probeer het toch wat rustiger aan te doen. Niet voor lang echter want op 27 oktober 2023 is er een duo-concert in zaal Baixu samen met Fabrizio Cassol die mij dit voorstelde. Vervolgens begin ik te schrijven aan een pianoconcert voor piano en orkest gepland voor 2025. En natuurlijk is er nu de release van de cd ‘Pieces Of Peace’ met Veronika Harcsa.

Is er voor u een duidelijk onderscheid tussen pre en post covid ?

Bij mij is het een samenloop van omstandigheden mede door gezondheidsproblemen (Kris had hartproblemen net voor de pandemie, nvdr). Ik was toen volop mijn vierde opera aan het componeren. Laten we zeggen dat er geen groot verschil is op gebied van opdrachten krijgen voor composities maar ik treed bewust minder op, zeker in het buitenland. In het landschap van muziektheater ondervond ik wel een teruggang. Wat eveneens opvalt in het algemeen is dat projecten die niet veel aan bod kwamen, niet opnieuw opgepikt worden. Nieuwe creaties krijgen absolute voorrang.


K.D.’s Basement Party en het vervolg

Dertig jaar geleden verscheen bij W.E.R.F. records ‘K.D.’s Basement Party - Sketches Of Belgium’. Had je een plan op lange termijn of was het eerder van we zien wel waar dit eindigt ?

Het tweede dus. Ik heb nooit aan carrièreplanning gedaan. Wel bestond steeds die drang om te componeren. Ik kom uit de klassieke barokmuziek en schreef al muziek vanaf mijn zestiende. De droom om voor grote ensembles iets te pennen sluimerde altijd. Het idee van een opera was weliswaar nog totaal afwezig. Dat is natuurlijk gegroeid, zij het met veel discipline, werkkracht en talent. Toen mijn eerste opera ‘The Woman Who Walked Into Doors’ een succes werd, begon ik weloverwogen nieuwe muzikale wegen te kiezen. Idem op gebied van jazz. Vanaf K.D.’s Basement Party en nadien met Octurn (2 cd’s) en DREAMTIME werden de ensembles groter met een breder kleurenpalet waarbij ik steeds meer de grenzen opzocht tussen improvisatie en compositie.

In 2003 verscheen een live versie van ‘Sketches Of Belgium’. Hoe zou dit klinken anno 2023 ?

Misschien zotter. Als je de foto bekijkt waarop we allemaal nog onze lange haren hadden (lacht). Die versie van tien jaar later klonk wilder. Dit opnieuw herhalen lijkt mij niet opportuun. Het duo binnenkort met Fabrizio Cassol, die deel uitmaakte van de groep, zal trouwens totaal iets anders zijn, vooral intiemer. Hij heeft een extra sleutel op zijn saxofoon laten plaatsen zodat hij kwarttonen kan spelen. Automatisch experimenteer ik eveneens in die richting.

Fabrizio Cassol © Danny Willems

Artiest in residentie

U kreeg de functie van “season’s composer 2022-2023” voor het Concertgebouw in Brugge. Welke waren daar de concrete resultaten van ?

Dat was in elk geval een deugddoende ervaring. Ik had net mijn opera ‘The Time Of Our Singing’ afgewerkt en stelde voor om een creatie te brengen maar eentje die minder zwaar op de hand lag en dat is dan het project geworden met Veronika Harcsa. Mooi meegenomen was dat gedurende het seizoen mijn hele repertoire op het programma stond wat in totaal toch een zeven concerten betekende waaronder een strijkkwartet, een piano solo werk en mijn volledig klassiek oeuvre. Een gegeven dat ik tegenwoordig meer en meer apprecieer in plaats van telkens te moeten opdraven met gloednieuwe ideeën. ‘The Time Of Our Singing’ wordt trouwens hernomen door de Munt in oktober 2024.

© Stefaan Temmerman

Mogen we stellen dat ‘Pieces Of Peace’ de voortzetting is van ‘Diving Poet Society’ en het duo-programma ‘Duet’ met Veronika Harcsa ? Hoe heb je Veronika trouwens leren kennen ?

Veronika zat in mijn klas “free improvisation” aan het Koninklijk Conservatorium Brussel. Ik leg in die lessen altijd het accent op het vinden van de eigen persoonlijkheid. Sommige leerlingen hebben dat van meet af aan, anderen begeleid ik in die richting. Veronika muntte uit van in het begin door de wendbaarheid van haar stem die reikt van Björk-pop tot de meest waanzinnige free improvisaties.

Zij nodigde mij aanvankelijk uit in Hongarije voor een concert met mijn trio en zij als gastzangeres. Het klikte zo goed dat een vervolg evident leek ook al ging er enige tijd overheen door de drukke agenda’s. ‘Diving Poet Society’ kwam op die manier tot stand. En toen dook Covid op. Stilzitten was uitgesloten en zo ontstond het project ‘Duet’ met gedichten van onder meer William Blake en Theodore Roethke. Dat mondde uit in het idee voor een liedcyclus met gedichten maar vooral ook vrije improvisatie en een soort orkestgeluid zij het met weinig instrumenten. Cellist Lode Vercampt, gitarist Benjamin Sauzereau en klarinettist Jean-Philippe Poncin bleken de ideale partners. Op een bepaald moment vond ik dat er in een passage ook een groove mocht zitten en daarvoor contacteerde ik mijn zoon UMI, producer en beatmaker (‘Pieces Of Peace II: Silence & Joy’, nvdr).

Werkte je voor ‘Pieces Of Peace’ opnieuw rond de teksten of kwam de muziek eerst ?

Ik ben gewoon vanuit tekst te vertrekken, voor opera’s in elk geval. Alles begint bij het libretto. Deze keer was het net iets moeilijker. Ik bleef maar muziek schrijven maar vond niet de gepaste teksten. Tot we de gedichten uit elkaar rafelden en Veronika begon te improviseren met flarden woorden en zinnen op mijn melodieën. Zo werd het uiteindelijk een mengvorm van beide.

© Stefaan Temmerman

Een rustpunt

De titel klinkt als een statement terwijl het geëngageerde aspect van jazz tegenwoordig op de achtergrond verzeilt...

Het is vooral een persoonlijk gegeven door wat ik meemaakte op gebied van gezondheid. Normaal gezien had ik hier niet meer gezeten. Vandaar dat ik streef naar een “peaceful mind” en stilte opzoek. Dat werkt niet wanneer je continu overdonderd wordt door nieuwsberichten via de diverse mediakanalen. Met mijn muziek wil ik rust aanbieden, al was het maar voor de duur van een concert of een cd.

Met uitzondering van de instrumentale versie van ‘Hope’ zijn het allemaal langere nummers...

De cd is opgevat als een songcyclus, een invloed door het componeren van opera’s. Ook de visuele en dramatische dimensie komt uit die hoek. In een bepaalde passage zocht ik extra kleuren, de geknipte rol voor Benjamin Sauzereau bleek. De gitaarpartijen waren helemaal uitgeschreven maar toch heeft hij binnen die beperking nog zijn ding kunnen doen.

Kwam de bijdrage van uw zoon in ‘Pieces Of Peace II: Silence & Joy’ ook zo tot stand ?

Toch wel. Op een welbepaalde baslijn wilde ik een loop. Niet zo eentje van twee maten zoals je overal in rap hoort maar echt iets inventief. Bij mij duurt die loop veertig maten met herhalingen zij het steeds variërend. In zijn studio heb ik baslijn, melodie en akkoorden voorgespeeld en hem daarna carte blanche gegeven voor een groove. Het was mooi om vast te stellen hoe er toch parallellen waren tussen onze beide werelden die uiteindelijk enorm verschillen. Wederzijds respect primeerde.

De cd eindigt met een heel apart kort stukje, ‘Graphic Score N° One’...

Dat is bedoeld als bruggetje tussen ‘Pieces Of Peace’ en het programma van ‘Duet’. In Hongarije willen ze een cd met beide setlists. Als stijloefening om ze te verbinden schreef ik dit kort intermezzo naar het voorbeeld van John Cage en zijn voorgangers. Een “graphic score” is geen traditioneel uitgeschreven partituur met notenbalken, eerder kanttekeningen (zie foto). Het is een manier om zowel de spanningsboog tussen partituur en improvisatie te behouden als de interactie tussen muzikanten te garanderen. Noem het gerust een kwestie van vol imaginatie omspringen met standaardnormen.

Het zoveelste bewijs van Kris Defoort zijn gedrevenheid maar bovenal dat hij een componist is die blijft zoeken.

Tekst © Georges Tonla Briquet  -  foto's © Stefaan Temmerman / Le Baixu / Danny Willems

© Stefaan Temmerman

WEBSITE KRIS DEFOORT


Live 2023:

 
Fabrizio Casso en Kris Defoort @ Le Baixu

27.10, Kris Defoort en Fabrizio Cassol, Le Baixu (Brussel)

16.11, Kris Defoort & Veronika Harcsa – Pieces Of Peace, 30CC Schouwburg (Leuven)
14.12, Kris Defoort & Veronika Harcsa – Pieces Of Peace, HA Concerts (Gent)

recensie Kris Defoort & Veronika Harcsa – Pieces Of Peace