#IWD2024 - Matylda Gerber

Matylda Gerber – saxofoniste, componiste, lid van de bands Ślina en sneaky jesus, medeorganisator van het Wrocław Improvised Orchestra. Winnaar van prijzen van het tijdschrift Jazz Forum en de Jazz Association Melomani. Wetenschapster en practicus gespecialiseerd in intuïtie en de rol ervan bij het nemen van beslissingen.


Als je de naam van Matylda Gerber ingeeft in een zoekmachine, zul je verrast zijn door de nogal uiteenlopende resultaten. De verrassing wordt nog groter als blijkt dat ze allemaal over dezelfde persoon gaan.

We beginnen daarom met het voorstellen van haar niet-muzikale bezigheden. Matylda Gerber studeerde af met een master in financiën en psychologie en promoveerde vervolgens in sociale wetenschappen aan de Warsaw School of Economics, een van de meest prestigieuze universiteiten van Polen. Haar interessegebied is intuïtie en de rol ervan in besluitvorming. Dit is een weinig voor de hand liggend onderwerp voor wetenschappelijk onderzoek, maar wel een dat op veel gebieden over de hele wereld wordt gebruikt. In de loop van haar carrière heeft Matylda Gerber onder andere meegewerkt aan onderzoek naar het werk van misdaadanalisten van de politie, artsen, ondernemers en beursbeleggers. Een samenvatting van haar activiteiten op dit gebied tot nu toe lees je in het boek 'Intuition. Guide for Those Who Love to Ponder’.

© Bastek Łąkas

En dan is het natuurlijk de vraag: waarom muziek, voor iemand die zo succesvol is op een ander gebied?

"Ik ben nooit naar de muziekschool geweest, maar ik heb van jongs af aan pianoles gehad. Ik heb zelfs compositielessen gevolgd. De saxofoon daarentegen kwam pas toen ik 18 was."

Maar ondanks dat ze na verloop van tijd betrokken raakte bij ensembles, bleef muziek lange tijd op de achtergrond. De doorbraak kwam tijdens een studieverblijf in Londen, dat op artistiek vlak zorgde voor een verkenning van de rijke muziekscene daar, deelname aan jamsessies en een contact- en podiumsamenwerking met Sarathy Korwar.

"Op een gegeven moment merkte ik dat ik zoveel positieve feedback kreeg op mijn spel dat ik er niet meer omheen kon. Na terugkomst in Polen besloot ik dit verder te ontwikkelen, ik werd me meer bewust van de muzikale honger die in me zat."

Een belangrijke stimulans kwam toen ze werd uitgenodigd om op te treden tijdens het openingsconcert van het Jazztopad festival in Wrocław.

© OBRAZOWO

Tegenwoordig is ze vooral actief in twee bands: Ślina (eng: Saliva) en sneaky jesus. Het vrij improviserende kwartet Ślina neemt, naast hun eigen activiteiten, ook op en treedt op met Mikołaj Trzaska, een iconische figuur uit de Poolse en Europese improvisatiescene. Het hele verhaal van deze samenwerking begon met Matylda's zoektocht naar een baritonsaxofoon. Een gebruikte, want die heeft een beter geluid.

Dit is geen simpele opdracht want er zijn meestal meerdere gegadigden die ook interesse hebben om ze te kopen. Bij de verkoop van het instrument door Mikołaj Trzaska in 2018 ging het niet anders, maar een persoonlijk gesprek en een soort 'auditie' zorgden ervoor dat de bariton naar Matylda ging.

"Ik had eerder andere saxofoons getest, maar hun geluid beviel me niet. Hier voelde ik meteen dat dit was wat ik zocht. En ik geniet de hele tijd van het geluid." 

Trzaska was benieuwd hoe het instrument zou klinken. Hij vond de muziek van Ślina zo goed dat hij voorstelde om de band te helpen om een album uit te brengen. De mogelijkheid van gezamenlijke concerten en een voorstel voor gezamenlijke opnames volgden al snel. In 2024 kunnen we op zijn minst één release verwachten onder de naam Ślina Trzaska, want er wachten nog enkele uren van al opgenomen materiaal om verder ontwikkeld te worden.

Mikołaj Trzaska aan het woord: 

“Toen ik Matylda voor het eerst ontmoette, was ik verbaasd dat ze het instrument oppakte en meteen heel hard begon te spelen, met een open, sterk geluid. We hebben wat gemeen: in de zin dat Matylda - net als ik - op vrij volwassen leeftijd saxofoon is gaan spelen en het met een al volwassen geest is gaan verkennen. En ik ben blij met hoe ze zich ontwikkelt, hoe ze steeds interessanter en steeds beter gaat spelen. Natuurlijk is ze nog steeds op zoek naar haar taal en ontwikkelt ze die voortdurend.  Maar ze heeft een bewustzijn van hoe het werkt. 

Zij is in staat om nieuwe dingen te ontdekken tijdens het concert, tijdens het creatieve proces. Zij is niet bang voor de saxofoon. Zij speelt zowel tenor als alt en bariton.  Ze weet waar ze het over heeft in haar muziek en waarom ze het op deze manier vertelt. En in haar geval heb je het gevoel dat ze een verhaal over zichzelf vertelt door middel van muziek. Ze kan spelen, maar ze kan ook luisteren naar wat er om haar heen gebeurt op het podium. Ze gebruikt haar manier van uitdrukken in elke band op een andere manier.

Ze heeft een gave om eenvoudige melodieën te vinden en die uit te bouwen. Maar aan de andere kant heeft ze ook geduld, het vermogen om bij dat eerste geluid te blijven dat voorbij komt. In haar vinden we zowel gretigheid als tederheid, die steeds dieper lijken. En hun kracht is de oprechtheid van deze boodschap.”

Ślina op INSTAGRAM
Ślina op FACEBOOK
Ślina op BANDCAMP

Ślina zet haar zinnen op improvisatie. Maar Matylda had ook andere uitdagingen nodig. Vandaar de toetreding bij sneaky jezus. Het splitsen van de activiteit in twee bands is een bewuste en weloverwogen beslissing.

"Ik dacht altijd dat het cool zou zijn om met een band te werken waarin ik kon componeren. We hebben samen jamsessies gespeeld en het bleek dat we elkaar goed begrepen." 

De activiteiten van de twee groepen vullen elkaar dus perfect aan. "De twee bands zijn complementair voor mij."

De discografie van Sneaky jesus bevat al twee albums, beide uitgebracht op het in Londen gevestigde Shapes of Rhythm label. De band verbaast en verrukt door de lichtheid en vrijheid waarmee de musici zich tussen conventies en stijlen bewegen. Dit is muziek die frisheid ademt. De diversiteit van het muzikale verhaal is boeiend, de vloeiende overgang van delicatesse naar razernij, van melodieus naar zware en lawaaierige ritmes.

Volledige albumrecensie van 'For Chaching Taphed'

sneaky jesus op INSTAGRAM
sneaky jesus op FACEBOOK
sneaky jesus op BANDCAMP

sneaky jesus - live in Zak, Gdansk © OBRAZOWO

De muzikale activiteiten van Matylda Gerber spelen zich verder af bij het Wrocław Improvised Orchestra - een platform dat artiesten uit verschillende muzikale genres samenbrengt, die een interesse in geïmproviseerde muziek delen.  Het orkest komt regelmatig bijeen voor repetities en organiseert cyclische concerten waarbij bands optreden in willekeurig samengestelde bezettingen. Het orkest geeft ook concerten onder eigen naam met een volledige bezetting van een tiental muzikanten. Tijdens het Jazztopad festival in 2023 leidde Matylda ook een jeugdjazzband en bereidde ze hen voor op het optreden. Een andere belangrijke ervaring van de artieste was haar deelname aan twee sessies van het International Jazz Platform - workshops in Łódź en Oslo.

Dit alles werd door de jazzgemeenschap bekroond met twee belangrijke, prestigieuze prijzen die in 2023 aan Matylda Gerber zijn toegekend. In de poll van het tijdschrift Jazz Forum won ze de categorie Rising Star en ze werd met dezelfde titel geëerd op het Gala van de Jazz Melomani Association.

Tekst © Krzysztof Komorek, Donos kulturalny (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Bastek Łąkas / OBRAZOWO

Dit artikel wordt gelijktijdig gepubliceerd in de volgende Europese magazines, als onderdeel van " Giant Steps " een actie om jonge vrouwelijke jazz en blues muzikanten in de kijker te zetten : Citizen Jazz (Fr), JazzMania (Be), Jazz'halo (Be), LondonJazz News (UK), Jazz-Fun (DE), Giornale della musica (IT), In&Out Jazz (ES) en Donos Kulturalny (PL).

#Womentothefore #IWD2024