#IWD2024 - Marjan Van Rompay

“Ik zoek een blend van stemmen met mijn altsaxofoon”

In het kader van internationale vrouwendag richten we de schijnwerpers op een leading lady in jazzsaxofoon: Marjan Van Rompay (35). Ze leidt haar eigen MVR Quartet en Wolf-trio, ook in XL-formatie met drie stemmen (Soulflyer). Ze is betrokken in diverse projecten met singer-songwriter Niels Boutsen/Stoomboot (Zandland), Q-some Band en een hommage aan Aznavour (‘Merci Charles’). Ze geeft muziekles aan de Podiumacademie Lier. Ze staat in voor een gezin met drie jonge kinderen en ook haar muzikale echtgenoot Janos Bruneel is creatief betrokken bij haar kwartet. Hij is een veel gevraagd en gelauwerd contrabassist (Hamster Axis Of The One-Click Panther, Gwen Cresens, Don Marsh V, Bert Joris ft. Sam Joris Octet, Casimir Liberski ReTRio, EMILE, …).

© Hugo Van Beveren

Haar jongste Wolf-trioplaat ‘Circles’ met pianist Wout Gooris en zangeres Fien Desmet kreeg lovende recensies. Een fan sprak van een fluwelen klankkleur. “De sferische en dromerige zang onderlijnt de intimistische piano en contrastrijk gekleurde melodische saxlijnen… Wolf trio fascineert door zijn schijnbare eenvoud, diepe gelaagdheid en verfrissend hedendaagse muzikaliteit”, vonden we zelf van het album in Jazz'halo.

De keuze voor saxofoon kwam er al meteen op 10-jarige leeftijd toen Marjan Van Rompay (MVR) naar de muziekschool trok...

Marjan Van Rompay : Saxofoon vond ik zo cool, gaf me een wauw-gevoel. Het instrument heeft me geleid naar de jazzmuziek en improvisatie. Jazz heb ik ontdekt door ernaar te luisteren. Een van de eerste platen die ik ontleende bij de bibliotheek was ‘Worlds’ van Erwin Vann met Kenny Wheeler en Norma Winstone. Ik was toen 13 jaar.

Op mijn achttiende wou ik mijn horizon verruimen. Ik volgde jazzstages Halewijnstichting in Dworp en kwam in contact met buitenlandse muzikanten. Dat deed me besluiten om naar het conservatorium van Den Haag te trekken. Daar was John Ruocco docent, wat voor mij doorslaggevend was in mijn keuze. En verder naast bassist Hein van de Geyn, natuurlijk saxofoondocent Rolf Delfos en op het gebied van arrangementen trombonist Henk Huizinga en pianist Eric Gieben, niet alleen een zeer goede pianoleraar maar ook een heel goede pedagoog in het algemeen. We waren met vijf saxofoonstudenten, naast mezelf nog een Canadese vrouw die wel haar studies opgaf.

Ik moest natuurlijk wel opboksen tegen de mannenwereld. Jazzmuziek of saxofoon spelen is ook heel persoonlijk. Iedereen voegt zijn eigen stem toe. Of je vrouw of man bent, dat is zo al anders. Het is een verlengde van je persoonlijkheid. Daar zit heel veel eigenheid in. Ik vind wel dat je dat kan horen.

  
© Hugo Van Beveren

Wat is bepalend voor je sound?

Marjan Van Rompay : Er zijn drie pijlers die dat bepaald hebben. De eerste pijler was John Ruocco, die me echt liet zwemmen in informatie en me zoveel meegaf. Ik moest op mijn 18de alle stukjes kennis aangrijpen en proberen te begrijpen. Ik heb met wat ik absorbeerde mijn eigen weg gezocht. Dat bevordert een eigen inzicht en vermindert de kans een kopie te worden.

De tweede pijler is compositie. Ik voel componeren als een sterk middel om me uit te drukken, mijn identiteit als muzikant vorm te geven.

De derde pijler is een gezonde portie koppigheid (😊)

Hoe heb je je verder vervolmaakt in compositie?

Marjan Van Rompay : Naast Eric Gieben en Henk Huizinga heb ik op het einde van mijn studies in Den Haag les gehad van de Amerikaanse saxofonist David Binney, misschien een wat onderschatte persoonlijkheid, zijn muziek spreekt me erg aan. Ook nog de muziek van Erwin Vann op ‘Worlds’ en de muziek van Kenny Wheeler, diens plaat ‘Angel Song’, daar heb ik veel van opgestoken.

Hoe heb je de stap gezet naar je eerste album ‘Silhouette’?

Marjan Van Rompay : Dat was mijn afstudeerproject in Antwerpen, waar ik na Den Haag ging studeren. Ik wou liever in mijn eigen land afstuderen als master aan het conservatorium in Antwerpen en ben hier komen wonen. Zo vormde ik op mijn 25ste het MVR Quartet met als debuut ‘Silhouette’ samen met Toon Van Dionant, Janos Bruneel en Bram Weijters. Een tweede plaat ‘Comfort, Solace, Peace’ volgde in 2015 met Thomas Decock op gitaar en Wout Gooris op piano. Wout ken ik al van zijn 16de toen we samen het allereerste groepje Acoustic Illusion met Toni Vitacolonna en Dries Laheye vormden. Met Wout creëerde ik ook het trio Wolf met zang van Fien Desmet.

Je hebt ook een fascinatie voor stemmen?

Marjan Van Rompay : Ik heb ooit een plaat gemaakt met singer-songwriter Niels Boutsen (Stoomboot), ‘Zandland’, die draait rond zang en tekst en waarvoor ik de muziek schreef, dat vond ik heel leuk. Een vrouwelijke altstem inspireert me. Op mijn tweede plaat was dat Anke Verlinden, met Wolf is dat Fien Desmet. Die alt zangstem probeer ik ook te imiteren op mijn altsax. Als ik naar muziek luister, ben ik vooral gefascineerd door stemmen. Zangers en zangeressen kunnen me echt naar de keel grijpen, iets dat ik probeer te imiteren met mijn sax/instrument. Dat blenden zoek ik ook met Fien in Wolf.

Tijdens corona heb ik een virtueel concert (zie link onderaan het artikel - nvdr) gelanceerd in een grotere bezetting, Soulflyer, wat een samenstelling is van mijn kwartet en Wolf tot een kwintet met dan wel Ewout Pierreux op piano, Tim Finoulst op gitaar, en vaste leden Janos Bruneel op bas en Toon Dionant op drums en daar bovenop drie vocalisten: Merijn Bruneel, broer van Janos, Sara Raes en Fien Desmet. Ik vind dat het samenspel van de koortjes van de zangers met sax tot de verbeelding spreken… Die uitgebreide bezetting kan ik momenteel moeilijk rond krijgen qua budget en omkadering voor een verdere ontwikkeling maar staat nog zeker op mijn lijst om ooit te verwezenlijken.

Met Ewout heb ik al wel af en toe gespeeld, recent met het MVR-Quartet in november rond Jazz in het Atomium, maar we hebben nog niet samen opgenomen. Bij Wolf blijft de bezetting: Wout, Fien en ik. Bij mijn kwartet wordt de bezetting in de toekomst: Ewout op piano in de plaats van Tim Finoulst en zoals altijd Janos en Toon. De inspiratie van het Wolf-trio neem ik mee in het kwartet. Allebei heel leerrijk. Wolf heeft een ander klankpalet, zonder bas of drums, met ruimte voor individuele interactie, evengoed solo als in duo of trio. Een tweede plaat komt er zeker aan.

  
© Hugo Van Beveren

Je bent altijd zoekend…

Marjan Van Rompay : Ja, ik ben altijd aan het creëren, componeren. Ik probeer mezelf niet te veel te herhalen. Met mijn authentieke stem tracht ik toch telkens nieuwe accenten te leggen, verder te geraken, mezelf te verrijken. Tegenover mijn afstuderen klinkt het heel anders, heb ik een hele ontwikkeling doorgemaakt. Mijn werk is heel persoonlijk: als je me hoort spelen herken je direct dat ik het ben.

Het leven is wat het is, ik heb hier een gezin, drie jonge kinderen en werk als muziekdocent, ik zou het niet anders willen, maar dat zijn veel dingen op mijn bord. Waar ik nu slecht op scoor is de promotie van mijn muziek, het naar buiten brengen, de omkadering. Ik doe alles in eigen beheer, ben nog niet actief bezig geweest met management, label,… Al die muziek die ik aan het schrijven ben, daar zou ik werk moeten van maken om het op te nemen en uit te brengen. Anderzijds is de connectie met het instrument belangrijk, het geeft voldoening als ik merk dat ik in vorm blijf. Als je niet oefent op een blaasinstrument is de sound gauw weg.

Ik kocht mijn huidige sax in het eerste jaar conservatorium, een Selmer Mark VI, daar speel ik nog altijd op. Ik test wel met mondstukken. Mocht ik die sax kwijtspelen, dan zou ik dat heel erg vinden. Je weet waar je intonatie moet aanpassen, moet daar niet meer over nadenken, dat zou met een ander instrument opnieuw wennen zijn.

Zijn er bepaalde technieken waar je aan werkt?

Marjan Van Rompay : Ik ben me met klassieke saxofoon op kwarttonen gaan toeleggen, samen met Bart Van Beneden, multiphonics en zo. Ik ben ook samen met Matthias Van den Brande nog saxofonist Mark Turner gaan checken, leading voices. Ik blijf altijd input zoeken.

Wie volg je in muziek en vormen inspiratie?

Marjan Van Rompay : Heel veel songwriters, waar ik nu naar luister, zijn o.a. Nick Drake, Cold Specks. En in jazz David Binney, Lee Konitz, maar ook Sonny Stitt, en natuurlijk Charlie Parker, en van de jongere generatie Ben van Gelder. En hier bij ons, waar ik ook les van kreeg, Ben Sluijs.

Je bent ook betrokken bij verschillende projecten, onder meer rond Charles Aznavour?

Marjan Van Rompay : Dat betreft een nostalgisch eerbetoon bij de honderdste verjaardag van Aznavour in het Fakkeltheater (Antwerpen januari 2024 – dit interview gebeurde januari 2024-nvdr) onder regie van Herman Van Hove met zangeres Lissa Meyvis en zanger Hans Peter Janssens begeleid door het orkest Les Bohémiens met Lester Van Loock op piano, Tom Willems op gitaar, Janos Bruneel contrabas, Peter Ploegaerts drums en ikzelf op saxofoon. Het is een apart gebeuren, niet echt jazz, de arrangementen lagen vast, maar ik kon er als enige blazer mijn eigen stem in kwijt en dat vond ik ook leuk om te doen.

Andere bijzondere projecten zijn Zandland met Stoomboot, waarvoor ik nieuwe nummers schreef en Zulema’s Mamboo Queens. In april speel ik als gast mee met No Wasabi, Rebekka Van Bockstael en Machiel Heremans op All You Can Jazz in Lier. Nog in april treed ik op met de Q-Some Bigband en Daniel Migliosi in LeBaixu in Brussel en in Schunfabriek in Luxemburg. In oktober volgt het project Crossing Borders met Q-Some Bigband en een 20-koppig koor erbij.

Welke klinkende namen van vrouwelijke saxofonisten zou je nog kunnen noemen, wie spreekt je internationaal aan?

Marjan Van Rompay : In mijn eigen netwerk denk ik bij vrouwelijke saxofonisten nog aan Stephanie Francke, Choko Igarashi en Elly Brouckmans.

Wie me wereldwijd op saxofoon aanspreken zijn Melissa Aldana, Tia Fuller, Tineke Postma terwijl ik in brede zin nog als inspirerende vrouwelijke jazzmuzikanten graag luister naar Elena Pinderhughes op fluit en zang, Ingrid Jenssen op trompet en de Pakistaanse zangeres Arooj Aftab.

Welke artiest/saxofonist liet een sterke indruk na bij concerten die je hebt beleefd?

Marjan Van Rompay : Het meest recente concert dat bij blijft was vorig jaar in Bozar van jazzpianist Gerald Clayton met een hommage aan de schilder Charles White, White Cities. Dat was samen met Marquis Hill op trompet, Joel Ross op vibrafoon, Jeff Parker op gitaar en Logan Richardsson op altsax, iemand die ik bijzonder waardeer. Hij speelde straight alto en dat klonk prachtig. Ook de samenstelling van de band zonder drums en zonder bas gaf een heel toffe textuur en iedereen kleurde op zijn moment en zijn eigen manier mooi in… Leuk als iedereen zo zijn plek krijgt op een heel organische wijze.

Verder hou ik herinneringen over aan het optreden in 2008 in het Bimhuis van altsax Miguel Zenon met Joe Lovano op tenor met SF Jazz Collective en in 2009 Wayne Shorter in Lantaarnvenster, Rotterdam. Op het North Sea Jazz maakte Klaus Gesing Trio met Norma Winstone en Glauco Venier indruk. Op Jazz Middelheim vond ik Charles Lloyd schitteren.

Welke droom koester je nog?

Marjan Van Rompay : Voor mij is het spelen van mijn muziek en/of optreden voor publiek al echt zalig. En natuurlijk droom ik van een mooie tournee met de uitgebreide groep, het kwartet en de vocalisten, Merijn, Fien en Sara en mezelf als blendend saxofonist. Ik vind het vooral belangrijk om mijn tijd te spenderen aan het uitwerken van projecten met eigen vrienden-muzikanten. Maar als ik toch mag dromen van een samenwerking op internationaal niveau dan denk ik aan de in Berlijn gevestigde Britse singer-songwriter Fink (Fin Greenall-nvdr) die ik graag zou vragen als producer.

Alleszins wil ik me hoofdzakelijk toeleggen op het componeren en uitbrengen van eigen werk. Het neemt niet weg dat ik nog altijd standards bestudeer, op de komende kwartetplaat komt zelfs een bewerking van ‘Blue in Green’ door Janos Bruneel. Ik blijf me ruim oriënteren. Zoals het project inkleuren van ‘Merci Charles’ al vertrekt dat niet vanuit mezelf, toch kan ik daar een persoonlijke toets aan geven.

Interview © Bernard Lefèvre (januari 2024)  -  foto's © Hugo Van Beveren / Jassepoes

Link naar virtueel concert van Marjan Van Rompay Soulflyer

Dit artikel wordt gelijktijdig gepubliceerd in de volgende Europese magazines, als onderdeel van " Giant Steps " een actie om jonge vrouwelijke jazz en blues muzikanten in de kijker te zetten : Citizen Jazz (Fr), JazzMania (Be), Jazz'halo (Be), LondonJazz News (UK), Jazz-Fun (DE), Giornale della musica (IT), In&Out Jazz (ES) en Donos Kulturalny (PL).

#Womentothefore #IWD2024