#IWD2024 - Alejandra Borzyk

Alhoewel ze amper 27 is, vertelt Alejandra Borzyk op een indrukwekkend volwassen en heldere manier over haar leven als muzikante. Verdeeld tussen haar individuele zoektocht naar een geluid dat zin heeft en haar werk met het collectief ‘Bodies’, spaart ze kosten noch moeite in haar voortdurend alerte nieuwsgierigheid. Zowel haar muziek als haar aanpak leken ons meer dan voldoende om haar te nomineren als de I.W.D. kandidaat van dit jaar.

Voor de gelegenheid ging JazzMania naar... Beer Mania, een soort grot van Ali Baba met speciale bieren in Elsene, voor een praatje rondom een alcoholvrije IPA.

© Roger Vantilt

Kun je je carrière samenvatten?

Alejandra Borzyk : Ik ben geboren in Leuven, België, als dochter van een Belgische vader en een Spaanse moeder. Toen ik zes was, verhuisden mijn ouders naar Spanje, waar ik mijn jeugd heb doorgebracht. In Spanje volgde ik pianolessen tot mijn 15e, daarna nam ik een pauze tot mijn 18e of 19e. Ik bleef daar tot mijn 21e. Op die leeftijd besloot ik dat ik muziek wilde maken. In Spanje zijn de conservatoria voor jazz allemaal privé. Dus ging ik op zoek naar een openbaar conservatorium en deed toelatingsexamens. Uiteindelijk werd ik aangenomen op het conservatorium van Brussel. Kortom, ik heb de helft van mijn leven in Spanje doorgebracht en de andere helft in België. Ik heb een dubbele identiteit, want ik voel me geen buitenlander als ik in Spanje ben en omgekeerd voel ik me niet alleen Spaans als ik in België ben.

Wanneer besloot je muzikant te worden?

Alejandra Borzyk : Diep van binnen wist ik het altijd al, zelfs als kind, dat ik muziek wilde maken. Ik speelde piano vanaf mijn zesde. Er waren een aantal gebeurtenissen die ertoe leidden dat ik als tiener stopte. Na de middelbare school wilde ik journaliste worden en ik heb er een jaar voor gestudeerd. Toen ontdekte ik jazz en maakte ik een keuze. Ik keerde terug naar de muziek en besliste dat ik alles zou geven en er al mijn energie aan zou besteden.

Hoe kwam je met de jazz in aanraking?

Alejandra Borzyk : Luisteren naar klassiekers als Joe Henderson en Sonny Rollins waren de eerste twee die me naar deze muziek trokken. Dan waren er John Coltrane, Miles Davis en Billie Holiday, die bijna elke dag bij me was toen ik in Madrid woonde.

Als je naar je eigen muziek luistert, is het duidelijk dat die niet alleen door jazz is beïnvloed...

Alejandra Borzyk : Toen ik opgroeide, luisterde ik naar Queen, Bob Marley, reggae en de grote klassiekers. Aan het begin van mijn muzikale leertijd hield ik me bijna uitsluitend bezig met jazz, meer bepaald met klassieke jazz, de traditie. Ik wilde naar niets anders luisteren.

Toen ik naar Brussel kwam, naar het K.C.B. (Koninklijk Conservatorium Brussel - nvdr), werd ik ondergedompeld in andere bronnen, mijn geest ging open voor andere muziek. Ik realiseerde me dat jazz veel verder ging dan de traditie waar de Spaanse cultuur zich op richt. Als ik componeer, grijp ik bijna instinctief terug naar klassieke muziek, maar tegelijkertijd zoek ik naar ideeën uit poprock, probeer ik te mengen, experimenteer ik met combinaties. Met 'Bodies' zit ik in een groovier, meer gestructureerde vorm. Als ik alleen speel, ben ik meer bezig met vrije improvisatie, experiment en het ontdekken.

© Monday Jr

Is 'Bodies' een tijdelijk project of is het voorbestemd om te blijven bestaan?

Alejandra Borzyk : Aanvankelijk was 'Bodies' een middel om mijn composities te presenteren en het was verbonden aan mijn verhuis naar Brussel. Met uitzondering van een optreden in de Salon de Silly, waren onze enige concerten in Brussel.

Tot op heden hebben we slechts één album uitgebracht. En zelfs dan, gezien de relatief korte speeltijd, is het meer een e.p. dan een album (nvdr: alleen beschikbaar als digitale download op Bandcamp). We namen het op in december 2022 en brachten het uit in maart 2023. We presenteerden het in Jazz Station waar het zeer goed werd onthaald.

Ik kon rekenen op de onschatbare hulp van Lynn Dewitte, die verantwoordelijk is voor de programmering van het Brussels Jazz Weekend. 'Bodies' is net opgenomen in 'Propulsion', een ondersteuningsprogramma dat ons in staat stelde om een residentie te krijgen, die net is afgelopen. We gaan deze week de studio in om een tweede e.p. op te nemen, die het tweede deel van ons live werk zal bevatten. 'Bodies' ligt dus nog wel even op schema.

Hoe is 'Bodies' tot stand gekomen?

Alejandra Borzyk : Elie Gouleme, de drummer, heb ik leren kennen op het conservatorium. Mateusz Malcharek, de bassist, is een vriend van een vriend. Hij komt uit een gemeenschap van muzikanten in Maastricht die naar Brussel is gemigreerd. Op keyboards is Camille-Alban Spreng, een andere kennis van op het conservatorium, sinds januari bij ons gekomen en hij verving Chae Yeon Lee.

© Monday Jr

Is de naam ‘Bodies' bewust gekozen in relatie tot het thema gender, waarvan we weten dat het je na aan het hart ligt?

Alejandra Borzyk : De naam kwam later! In eerste instantie dacht ik meer aan een woordspeling tussen de termen 'buddies' en 'bodies', omdat ik de menselijke kant van mijn aanpak wilde benadrukken, om duidelijk te maken dat de mensen met wie ik speel dicht bij me staan. Ik heb de woordspeling, die eigenlijk een beetje onzin was, laten vallen! De naam ‘Bodies’ bleef hangen, omdat hij verbonden is met de fysieke dimensie, die alomtegenwoordig is in mijn werk, en nog meer met de saxofoon en de microsensaties die hij oproept: hoe de keel interageert met het instrument, hoe je jezelf vasthoudt als je erop speelt, de positie van je schouders, die je spel beïnvloedt... Hoe meer ik mijn relatie met het lichaam onderzocht, hoe meer ik besefte dat het zinvol was om deze naam te gebruiken.

Ben je als jazzmuzikante betrokken bij een feministische strijd?

Alejandra Borzyk : Per definitie, wel. Ik denk dat het belangrijk is om over gender te praten. Maar ik denk niet dat het nodig is om er expliciet over te praten. Vanuit mijn standpunt is muzikant zijn op zich al een feministische daad. Het is nu aan de samenstellers van programma's en degenen die betrokken zijn bij de muziekindustrie om dingen te veranderen waar dat nodig is...

Kun je ons iets vertellen over je solowerk?

Alejandra Borzyk : Ik heb maar twee soloconcerten gespeeld, een als onderdeel van mijn laatstejaars masteropleiding aan het Conservatorium afgelopen juni. Het andere was in een huis, op uitnodiging van een groep muzikanten. Mijn solowerk is meer experimenteel, meer een performance. Het is een verkenningstocht. Tijdens het concert op het Conservatorium stelde ik seksueel geweld aan de orde en meer specifiek verkrachting. Ik gebruikte een protestlied van een demonstratie in Chili waarbij de demonstranten zichzelf blinddoekten. In de toekomst zou ik graag een aantal ensceneringen willen uitproberen, en meer gebruik willen maken van technische middelen die verder gaan dan de strikt muzikale sfeer.

© Roger Vantilt

Ademhaling is fundamenteel voor de manier waarop je speelt. Met welke saxofonisten identificeer jij je?

Alejandra Borzyk : Ik hou echt van Colin Stetson, wiens werk ik volg. Ik hou ook van Anthony Braxton en Bendik Giske.

Ik heb de kans gehad om een workshop te volgen bij de Amerikaanse operazangeres Maribeth Diggle. Daar ontdekte ik een soort minimalisme: hoe gebruik je heel weinig lucht om de noot zo lang mogelijk aan te houden? Het gaat allemaal om het beheersen van het diagram, een beetje zoals vocalisten dat doen.

Wat was je laatste sonische openbaring?

Alejandra Borzyk : Peter Evans, zonder twijfel! Ik zag en hoorde hem onlangs met zijn “Being and Becoming” project in een klein dorpje in de buurt van Antwerpen. De manier waarop hij de organische dimensie benadert met alleen akoestische instrumenten: trompet, vibrafoon, kornet, contrabas, drums, terwijl hij improviseert, was echt indrukwekkend. Ze bereiken een toestand van sonische trance, heel tribaal, die lijkt op techno maar dan zonder machines, het is verbazingwekkend...

Interview © Eric Therer (vrije vertaling: Jos Demol)  -  foto’s © Monday Jr / Roger Vantilt

Bodies – "Bodies"

Dit artikel wordt gelijktijdig gepubliceerd in de volgende Europese magazines, als onderdeel van " Giant Steps " een actie om jonge vrouwelijke jazz en blues muzikanten in de kijker te zetten : Citizen Jazz (Fr), JazzMania (Be), Jazz'halo (Be), LondonJazz News (UK), Jazz-Fun (DE), Giornale della musica (IT), In&Out Jazz (ES) en Donos Kulturalny (PL).

#Womentothefore #IWD2024