Interview Jacopo Guidi

Siena Jazz International Summer Workshop viert dit jaar zijn 54e editie. Alles vindt plaats van 24 juli tot 6 augustus 224 op het terrein van Siena Jazz in het Fortezza Medicea.

De 54e editie is opgedragen aan Franco Caroni, de oprichter van de Academie, die afgelopen januari onverwacht overleed. In de weken van het festival bieden 28 internationaal gerenommeerde docenten alles wat ze in muzikaal opzicht te bieden hebben aan 90 studenten, eveneens uit heel de wereld. Jazz'halo spreekt met de huidige organisator Jacopo Guidi.


Je doet dit nu enkele jaren, de Siena Workshops worden sinds 1977 georganiseerd. Hoe is dit zo ontstaan?

Jacopo Guidi: Franco heeft dit in 1977 opgezet. Je kunt zeggen dat hij iets vanuit het niets heeft gecreëerd. In het oprichtingsjaar bestonden er nog geen jazzclinics in Italië. Franco nam het idee over de workshops mee vanuit de muziekscene uit Praag, waar van alles gaande was. Hij startte een onderzoek naar geïmproviseerde muziek  en benaderde zijn contacten in de Italiaanse jazzscene. Gaandeweg heeft hij musici zover gekregen deze geïmproviseerde muziek uit te voeren en te onderwijzen. En dat was het begin van een scene die in de daaropvolgende dertig jaar enorm is gegroeid. In 2008 heeft Franco mij gevraagd om het festival op een hoger, internationaal plan te tillen. Toen ben ik begonnen met het organiseren van de zomerworkshops zoals we ze nu kennen.

En wat voor musici meldden zich daarvoor?

Jacopo Guidi: Het waren in die tijd nog onbekende, maar wel veelbelovende musici. Om een voetbalparallel aan te halen: als je een team wil opbouwen begin je niet meteen met een team met de kwaliteiten van Ajax. Je begint met de veelbelovende jeugd. En zo hebben we dat in Siena ook gedaan. Als je veel geld hebt ga je voor de grote jongens. Als je kleiner bent is het heel lastig om een kampioenschap te winnen. Je hebt onvoldoende middelen om dat te bereiken. Voor mij is het belangrijker om te investeren in mensen die er nog niet zijn, en te investeren in de middelen die er toe kunnen leiden dat deze mensen uiteindelijk iets bereiken. Ik begon dus met het ondersteunen van musici die de potentie hadden om op termijn een grote ster te worden, zoals Avishai Cohen en Omer Avital. Ze zijn inmiddels uitgegroeid tot grote namen in de jazzscene.

Wat ik belangrijk vind is het brengen van de muziek van de volgende generatie, oftewel een brug te bouwen tussen de huidige generatie bestaande uit moderne en orthodoxe muziek en de musici die een nieuw idee etaleren, zoals avant-garde muziek, een mix tussen oude en nieuwe stijlen etc. Ik wil dus graag een brug slaan tussen de verschillende generaties en stijlen en dat heeft ertoe geleid dat ik zowel studenten als docenten uit verschillende delen van de wereld kon aantrekken om naar Siena te komen.

Het gaat dus niet om de namen, maar om het concept. Vertel over de Nederlandse deelname deze editie. Hoe is dat zo ontstaan?

Jacopo Guidi: We hebben een goede relatie met de Nederlandse jazzscene. Een reden is dat Nederland het eerste land in Europa was dat het academische systeem heeft ontwikkeld met betrekking tot jazzconservatoria. In de jaren zeventig, ik denk dat het zo rond 1976 is geweest, was er een strijd tussen Amsterdam en Rotterdam rondom de opening van conservatoria waaraan jazzmuziek werd gedoceerd. Hiermee werden we ook in Italië bekend met de jazzscene en op deze manier zijn we hier verder gaan denken over de ontwikkeling ervan. Enkele mensen uit Siena hebben destijds in Nederland gestudeerd en werden op deze wijze onderdeel van de jazzscene. Zo hebben we relaties opgebouwd, zoals het Erasmusprogramma.

We hebben in Italië veel connecties met Nederland. Zo heb ik afgelopen jaren de Nederlandse jazzscene nauwgezet gevolgd en ik heb ontdekt dat, ondanks dat Nederland klein is, er een grote hoeveelheid kwalitatief goede musici zijn. Ik ken de scene en de musici. Ik ken gitarist Reinier Baas al vele jaren, omdat een van onze studenten naar Rotterdam ging in het kader van een Erasmusbeurs. Hij vertelde me over Reinier en hij zond me opnames van zijn geweldige solo’s en ik was meteen verkocht. Reinier is dit jaar in Siena aanwezig, o.a. samen met saxofonist Ben van Gelder. Om dezelfde reden heb ik Harmen Fraanje naar Siena gehaald. Deze drie, Reinier, Ben en Harmen zijn erg verschillend van elkaar. Ze benaderen de muziek op geheel eigen wijze. Harmen is zo anders dan de gemiddelde pianist vanwege zijn spel en zijn touch. Enkele jaren geleden ging hij naar Siena en ontmoette daar Theo Bleckmann. Vanaf dat moment gingen ze met elkaar samenwerken en nu hebben ze samen een band. Daarom heb ik ze nu samengebracht in Siena.

Hier in Siena kunnen dus studenten samenwerken met Amerikanen en Europeanen. Zoals Simone Graziano, die o.a. met Reinier Baas zal samenwerken, Simone is een belangrijke nieuwe Italiaanse pianist. En in de afgelopen jaren heeft hij de samenwerking met Reinier opgezocht. Hij heeft een nieuwe band, genaamd de Frontal. En vervolgens heb ik Ben van Gelder hieraan toegevoegd en zo werd het Frontal + 1.

Misschien zou je nog iets kunnen vertellen over het programma van de workshops. Het bestaat nu uit 28 docenten en 90 leerlingen...

Jacopo Guidi: We hanteren een limiet van 12 studenten per instrument. De workshop van ieder instrument, te weten: stem, trompet, saxofoon, piano, gitaar, bas en drums wordt door twee docenten begeleid. Elke week hebben we hiervoor twee docenten, dus 28 docenten in twee weken.

Vanaf 2008 verschoof de focus van nationaal naar internationaal, en dan met name de VS. Vanaf 2022 werd ik directeur en toen kreeg ik de volledige vrijheid. Ik wilde graag verder ontwikkelen. Studenten lieten me weten dat ze meer behoefte hadden aan een minder eenzijdige VS-focus. Franco beperkte zich tot de Amerikanen. Ik behield het didactische systeem intact, maar ik schrapte het theoretische gedeelte, wel behield ik de instrumentale en de combo-lessen. Studenten willen spelen, ze willen hun instrument ontdekken en zoveel spelen als ze kunnen. En dat maakt de workshops erg intens. De studenten spelen twee weken aanhoudend. Daarna zijn ze helemaal kapot.

Mijn focus is tegenwoordig gericht op drie hoofdstromingen: de founding fathers van de Amerikaanse scene, de Europeaanse en de Italiaanse scene. De mensen die ik nu bij elkaar heb gekregen vertolken de muziek uit de hierboven genoemde verschillende stromingen. Aanwezig zijn de drie hierboven genoemde Nederlanders, en onder vele anderen gitaristen Francesco Diodati, Dan Weiss en Lage Lund, bassisten Thomas Morgan en Joe Sanders, pianist Ethan Iverson en saxofonist Miguel Zenón.

Een uitgelezen keuze.

Jacopo Guidi: Ik ben een grote fan van dit festival vanaf het moment dat ik dit evenement als student bijwoonde, sinds mijn negentiende jaar.

Ik heb me bij de programmering altijd in de studenten verplaatst. Je moet ze zoveel mogelijk diversiteit bieden zodat ze zelf hun keuze kunnen bepalen. Alleen zo kunnen ze  iets betekenen in hun eigen muziek. Deze formule (het samenbrengen van masterclassdocent en student, JH) werkt goed en laat ik benadrukken: er is geen sprake van een commerciële doelstelling. Als dat het geval zou zijn, zouden we de deuren ook na de 90e aanmelding open laten staan, maar dat doen we niet.

Tekst © Robin Arends

WEBSITE