Géraud Portal, een « Berruyer * » werd « Zinneke »

« 50% van de tijd vertoef ik in Brussel, de rest ben ik onderweg of in Frankrijk. Morgen vlieg ik samen met Jacky Terrasson naar Zuid-Korea. »

De Franse contrabassist nam zopas een prachtig, dynamisch, sprankelend en vrolijk album op in onze hoofdstad. Ontdekking van een vriendelijke muzikant en... een liefhebber van Brussel.

Alleen al door naar de hoes te kijken, kunnen we jullie inspiratiebronnen raden: Mingus voor het vorige album, en voor je eerste plaat doet de hoesfoto onvermijdelijk denken aan de foto van Art Kane uit 1958 waarop tientallen jazzmuzikanten staan afgebeeld. Een knipoog ?

Het moet onbewust zijn. Ik kende deze deze foto natuurlijk, met een serie muzikanten in New York, maar de foto voor het album is genomen voor de deur van het huis waar ik met andere muzikanten woonde, wat een beetje bijzonder is omdat dit het huis is van de vader van Spike Lee, Bill Lee. Eerst dacht ik het voor het boekje te gebruiken, maar ik vond het zo cool dat we het voor de omslag hebben gebruikt. Het is in Brooklyn, maar er zijn enkele van dezelfde huizen in Harlem en het doet je misschien denken aan Art Kane's huis.

Dan volgt een eerbetoon aan Mingus: wat intrigeert je bij hem: de contrabassist, de componist, het workshopgevoel dat bij zijn concerten domineert ?

Hij is al die dingen tegelijk. Hij is een muzikant hors categorie zoals Monk of Coltrane, avant-gardisten. Mingus heeft een encyclopedische kant die mij bevalt: hij heeft de negro-spirituals, de kerk, hij heeft de blues, de swing met een grote invloed van Duke Ellington, er is de bebop met de muziek van Bud Powell en Parker die hij in zich heeft, en ook een Europese klassieke muziekzijde, omdat hij in het begin een klassieke cellist wilde zijn. Het is bijzonder om al deze invloeden te hebben, en het maakt van hem een uitzonderlijke persoonlijkheid. Voor een bassist van nu is hij iemand die je moet bekijken; zijn composities zijn een wereld op zich. Mijn favoriete periode is het sextet met Jacky Byard, live, het is een avontuur.

Voor het nieuwe album vormen jullie een Frans-Belgische bezetting...

(hij onderbreekt mij) Belgisch-Frans-Amerikaans omdat Jacky zijn halve leven in de Verenigde Staten heeft doorgebracht, zijn moeder is Amerikaanse. Wat Plume betreft, hij is geboren in de VS en woonde daar vele jaren tussen Boston en New York. Er is een sterke band met de Verenigde Staten.

Je hebt het over Plume, een muzikant die niet erg bekend is in ons land...

Hij woonde in de VS en volgde zijn ouders naar de Côte d'Azur, bij Nice. Hij ging terug naar Boston naar Berklee College als gitarist en kwam er buiten als saxofonist. Hij bracht tien jaar door in New York, waar ik hem ontmoette.

Dan twee uitzonderlijke Belgische muzikanten van de jongere generatie...

Inderdaad! Ik ontmoette Jean-Paul in Parijs, een man met een baret en een trompet in zijn hand. En de saxofonist waarmee ik speelde vroeg hem om met ons te jammen aan het eind van het concert. Toen verloren we het contact. En een paar jaar later, toen ik zeer actief was bij de Duc des Lombards, had Sébastien Vidal me gevraagd een "Duc's All Stars" samen te stellen met onder meer Eric Legnini, die me zei dat ik twee van zijn vrienden moest bellen, Jean-Paul en Antoine. Ik heb ze benaderd voor een paar afspraakjes met Eric en zo heb ik ze ontmoet... en ik vond het erg leuk. Later ontmoette ik een vrouw uit Brussel en verhuisde ik daarheen, dus zag ik ze vaker. En ik wilde de groep met hen beginnen.

En toen Jacky Terrasson...

Ik maak al drie à vier jaar deel uit van zijn trio.

"Mirror" zet ons meteen in het bad, we toeven in een Adderley Brothers sfeertje: zijn dit muzikanten die in je veel beluistert ?

Inderdaad. Ik ontdekte jazz en werd begeesterd door de free, en daarna ontdekte ik de rest. Maar alles in de jazz is onafscheidelijk, het is een boom. Ik hou van Coltrane van begin tot eind. "Mirror" is een compositie van Jacky.

Er zijn nogal wat andere invloeden in de plaat...

Wat nooit gemakkelijk is, is het vinden van een eenheid. De muziek die ik heb geschreven, daar heb ik geen term voor. We zijn grote sponsen, we gooien dingen weg die we hebben verteerd.

Er zit veel vreugde in je muziek. Het tijdschrift "Jazz Magazine" geeft je een "Choc" en beschrijft de muziek als "genereus"; dit is een woord dat ik ook in gedachten heb als ik naar je luister, en dat ook past bij Jean-Paul of Antoine...

Dat is heel mooi. Als je zulke muzikanten bij elkaar roept om een orkest te vormen, geeft dat een dynamiek. Toen het Outnote label me vroeg om over Antoine en Jean-Paul te praten, had ik het over "positieve nonchalance", dat is het eigenlijk. Ik ben verliefd geworden op België en de Belgen omdat er iets eenvoudigs en gul is. Ik was erg blij dat deze wereld in mijn leven kwam, want Parijs deed me lijden, omdat ik op het platteland opgroeide. En Brussel doet me denken aan een klein provinciestadje, maar dan groter. En het is een hoofdstad waar veel te doen is, mensen zijn geïnteresseerd in cultuur. Deze vreugde komt terug in het album, daarom heb ik het "zinneke" genoemd omdat ik zo wil zijn, erop wil lijken.

Het laatste nummer, ook erg Belgisch, een cover van Brel, maar een nummer dat ik niet al te veel in de esthetiek van het album vind passen...

Het heeft te maken met een persoonlijk verhaal. Mijn vader houdt van Brel en als we lange autoritten maakten, luisterden we naar Brel. Ik kende alle liedjes waar mijn ouders naar luisterden uit mijn hoofd. Ik zong Brel toen ik zes of zeven jaar oud was uit volle borst mee zonder de woorden te begrijpen. Ik draag het al mijn hele leven met me mee en ik had enige tijd geleden zelfs zin om een album aan Brel op te dragen. Ik heb een oudere broer die bij de opera van Limoges zingt en we hadden nog nooit de kans gehad om samen te spelen. Ik nodigde hem uit naar Brussel: "Une Ile" is voor mij een beetje Brussel. Het ging mij niet om de esthetiek van het stuk, maar meer om de betekenis die het voor mij had. Ik vind dat Jacky buitengewoon goed speelt op dit nummer, net als Plume, het is superfris. De opname gebeurde in Brussel in Jet Studio en ook het label is Belgisch. De afspraak in het begin met het label was om een album te maken met eigen nummers, en ik heb een beetje aangedrongen om de Brel erbij op te nemen.

Heb je twijfels gehad in je carrière? Ik las dat je naar de leerde voor houthakker...

Toen ik in de States was, speelde ik veel in kleine clubs, ik bedelde in de metro, ik overleefde daar zonder werkcontract. Toen ik terugkwam uit de Verenigde Staten vond ik een band met de natuur en vond ik het tijd om een diploma te halen om mijn toekomst veilig te stellen. Ik hield ervan met hout te werken, er dagen mee bezig te zijn en ik raakte mijn contrabas niet meer aan. Ik hield van die tijd en dacht bij mezelf dat als Parijs niet bij me paste, ik de kans zou krijgen om iets te doen waar ik van hield.

Tekst © Jean-Pierre Goffin (vrije vertaling: Jos Demol) – foto’s © Philippe LEVY-STAB
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

* “Berruyer” = inwoner van de Franse stad Bourges

Concerten van het quintet :

13/01/2023 Brussel Sounds
14/01/2023 Liège L’An Vert
15/01/2023 Bourges
20/01/2023 Paris Sunside