Fnussjen : Boven op de heuvel...

'Breathe', het tweede album van het quartet Fnussjen, is onlangs uitgebracht op het W.E.R.F.-label en is een rustgevende aangelegenheid... We ontmoetten Nicolas Chkifi op een paar meter van het strand, in KAAP Oostende.

Wat zijn je vroegste muzikale herinneringen ?

Nicolas Chkifi : Je zult wel lachen... Toen ik een tiener was, speelde ik in een heavy metalband. Ik vond het geweldig!

Speelde je toen al drums ?

Nicolas Chkifi : Ja... Met twee basdrums! We speelden erg hard, met veel energie, veel intensiteit. Het was erg agressief...

Drums associëren mensen met rock of jazz. Minder met de muziek die je speelt...

Nicolas Chkifi : Inderdaad, dat klopt. Maar in de hedendaagse muziek zijn er eigenlijk heel veel drummers. Ik zie mezelf eigenlijk meer als een colorist, een schilder. Het zijn de kleuren die me interesseren in dit instrument. Minder de groove, eigenlijk. Ik hou ook van melodieën, klankkleuren, texturen...

In feite ben je een drummer die er niet erg veel op losslaat...

Nicolas Chkifi : Dat niet alleen. Je moet nog steeds het tempo erin houden. Mijn spel is heel subtiel, vind ik. Zo zie ik muziek: het zoeken naar geluiden en texturen.

Je bent ook componist, en dat is belangrijk. Ik heb me altijd afgevraagd hoe een drummer/componist erin slaagt zich verstaanbaar te maken bij de instrumentalisten die de sleutels tot de melodie in handen hebben...

Nicolas Chkifi : Ik schrijf op de piano. En als ik aan het schrijven ben, heb ik geen idee wat ik op de drums ga doen! (hij lacht) Ik werk aan de harmonieën, de melodie en als ik tevreden ben met het resultaat en we repeteren, dan word ik de drummer.

Hoe reageren de andere muzikanten ?

Nicolas Chkifi : Ze nemen het goed op! Eerlijk gezegd zijn we een geweldig team... Je eigen composities in een groep brengen is intimiderend. Maar als je goede feedback krijgt van je medemusici, krijg je meer vertrouwen. Zo is het al sinds ik Fnussjen heb opgericht, met dezelfde esthetiek, alles is duidelijk. Deze bezetting is speciaal en ik houd er rekening mee als ik schrijf.

Wil je ons je medemuzikanten voorstellen ?

Nicolas Chkifi : Ze zijn allemaal leiders van hun eigen groep, allemaal componisten en improvisatoren. En dat is belangrijk. Ik ontmoette Christian Mendoza (de pianist – nvdr) aan het Conservatorium van Brussel. Net als de andere twee is hij een uitstekende muzikant, maar voor mij is dat niet genoeg. Ik wil ook dat de musici met wie ik werk 'aardige mensen' zijn en dat het op een menselijk niveau klikt. Er moeten geen ego-problemen tussen ons zijn.

Het is belangrijk voor het melodieuze aspect van je muziek...

Nicolas Chkifi : Dat spreekt voor zich! Op viool is er Ananta Roosens. Ze heeft een unieke persoonlijkheid en is heel flexibel. Ananta heeft een wereldmuziekachtergrond, vooral tango. Ann Eysermans (harp - nvdr) en ik werken al meer dan twintig jaar samen. Ze begon als bassiste en we zaten samen in de ritmesectie van een aantal projecten. Toen raakte ze geïnteresseerd in de harp, in componeren...

Het is een nogal ongebruikelijk instrumentarium. Ken je nog meer gelijkaardige projecten ?

Nicolas Chkifi : Nee, niet direct, in zo'n quartet. Aan de andere kant zijn er in de ECM-catalogus, vooral in Scandinavië, een paar groepen die dezelfde esthetiek nastreven. Ik denk aan Nils Okland, Gard Nilssen, ...

Het is misschien iets minder melodieus ?

Nicolas Chkifi : Dat denk ik niet. Het is waar dat de catalogus van de ‘ECM-New Series‘ iets minder melodieus is. Ik hou ook van Sinikka Langeland (ik had haar een paar dagen eerder ontmoet en we hebben wat over haar gepraat - nvdr). Ze inspireert me echt! En ik vind haar saxofonist, Trygve Seim, erg goed.

Nu zitten we bijna in de folkwereld...

Nicolas Chkifi : Ja, dat is waar, vooral van die twee.

Trouwens, wat jouw groep betreft, omschrijf je het als een "quartet" of een "kwartet" ?

Nicolas Chkifi : Quartet ! Maar mensen kunnen kiezen. Wat mij betreft is het 'quartet'.

'Quartet', dat klinkt jazzy…

Nicolas Chkifi : Dat klopt, maar er zit iets in van beide… 'kwartet' ?

met Benny Claeysier (W.E.R.F. Records)

Uiteindelijk passen jullie heel goed in de geest van het W.E.R.F.-label, dat graag genres laat versmelten…

Nicolas Chkifi : Het is niet alleen jazz. We ontmoetten elkaar en ze stelden deze samenwerking voor. Ik greep deze kans met beide handen aan. Eigenlijk is het maar goed dat er een label als W.E.R.F. is, dat helpt met de productie en distributie. Ze zijn erg ruimdenkend, dat is niet altijd zo evident.

En wat meer is, ze producen een Franstalige muzikant...

Nicolas Chkifi : Ja, maar ik woon in Vlaanderen en ik spreek Vlaams... Ik ben waarschijnlijk de meest Vlaamse van de Franstalige muzikanten! Misschien maakt dat wat uit... Niet voor mij in elk geval.

Betekent "Fnussjen" überhaupt iets? Ik heb niets teruggevonden...

Nicolas Chkifi : (lacht) Het is de naam van een kleine heuvel boven Stockholm, een verwijzing naar de natuur. Ik hield van de manier waarop het gespeld was, de manier waarop het klonk. Ik ontdekte dit woord in een boek. Zoals ik al zei, ik hou van noordelijke muziek, vandaar dus...

Laten we verder gaan met het nieuwe album, “Breathe”. Waarom dit woord en in welke betekenis moeten we het opvatten? Ademen...

Nicolas Chkifi : Ik ben opgegroeid in Rochefort, waar mijn ouders een restaurant hadden midden in het bos. We hadden geen dichte buren. Ik ben een echt 'kind van het bos'. En daar haal ik vandaag de dag nog steeds inspiratie uit. "Breathing" is een toespeling op de natuur, waar ik mijn batterijen weer oplaad.

De titels van je composities hebben een "ongrijpbare" kant: we vinden de woorden "Meditatie", "Ademen"...

Nicolas Chkifi : Dat is waar... En ik weet niet waarom. De waarheid is dat ik het stuk componeer en het dan pas een naam geef. Ik laat mijn verbeelding werken.

Je noemt twee keer het woord "droom"…

Nicolas Chkifi : "Lila's Dream" is een liedje opgedragen aan mijn dochter. Is er nog een? Oh ja! "Last Night I Dreamed of Peace”. Ik schreef het voordat ik met Fnussjen begon. We hebben het samen gerepeteerd en ik vond het heel goed bij deze groep passen. Dus die versie hebben we gehouden. "Last Night I Dreamed of Peace" is de titel van een boek over een verpleegster aan het front tijdens de Vietnamoorlog. Het is haar dagboek (en het waargebeurde verhaal van Dang Thuy Tram - nvdr), een tekst vol hoop en verdriet. Dit boek heeft me ontroerd.

Je hebt het ook over nostalgie: "Scent of Nostalgia". Maak je je zorgen ?

Nicolas Chkifi : Laten we zeggen dat er genoeg redenen zijn om bezorgd te zijn in deze wereld. Maar wat mij in plaats daarvan interesseert, is mensen gelukkig maken. Om ze iets lichters te geven, iets positiefs. Ik hou van het idee dat mensen zich goed kunnen voelen na het beluisteren van de plaat of na een concert van Fnussjen. Dat is wat ik probeer te doen, een tegenwicht bieden aan wat er om ons heen disfunctioneel is. Natuurlijk kun je het ook op een gewelddadige manier doen, door stoom af te blazen, door bijvoorbeeld free jazz te spelen. Maar ik doe het op een andere manier... Ik luister ook naar veel Hindoemuziek.

Waar komt de link in 'Song for Ravi' vandaan ?

Nicolas Chkifi : Ravi is de naam van mijn zoon. Een naam die we kozen als eerbetoon aan Ravi Shankar, natuurlijk. Maar er is ook Ravi Coltrane... En Ravi klinkt heel goed in het Frans! Ravi is de God van de Zon in het Hindoeïsme.

Ik meen te weten dat je momenteel nog andere projecten hebt…

Nicolas Chkifi : Ja, ik geef binnenkort een concert in de l'An Vert Liège, met de Amerikaanse saxofonist Dave Rempis.

En hoop je in het buitenland te spelen ?

Nicolas Chkifi : Het is mijn ambitie om in het buitenland te spelen. België is een beetje klein... Dankzij ons label beginnen mensen een beetje over ons te praten in Engeland... Ik zou graag in Scandinavië spelen en daarna ook in Japan, een ander land waar ik van hou.

Tekst © Yves Tassin (vrije vertaling: Jos demol)  -  foto’s © France Paquay

Fnussjen speelt in l’An Vert (Liège), zaterdag 21 oktober, en op 28 oktober zijn Nicolas Chkifi & Dave Rempis (+ soloconcert Julien Tassin) eveneens in l’An Vert (Liège).

BANDCAMP

Lees de recensie van Bernard Lefèvre