Drie dagen STORM! dit jaar

Een verhelderend vraaggesprek met programmatoren Benny Claeysier en Pieter Koten (KAAP).

Voorafgaand aan het eigenlijke festival is er op vrijdag 27 oktober eerst de finale van STORM! contest. Opvallend: Hendrik Lasure en Casper Vandevelde, die als SCHNTZL in de vorige finale zegevierden, duiken terug op, zij het elk in een andere groep.

Pieter: Jij vermeldt Hendrik en Casper als “terugkomers”, maar er is een muzikant die zelfs voor de derde keer in de finale speelt, nl. Elias Devoldere die resp. met Nordmann en John Ghost naar de hoofdprijs meedong en nu opnieuw present is, nl. als lid van H.A.S.T. Uit 21 valabele inzendingen hebben we na beluistering van alle demo’s drie acts geselecteerd, maar het hadden er net zo goed vijf kunnen zijn, zo sterk waren de kandidaten! Het wordt dus een straffe finale, waarvan de uitslag zich werkelijk niet laat voorspellen! Zelf heb ik een blind vertrouwen in de drie doorgestoten acts, wat een comfortabel gevoel geeft. De uiteindelijke winnaar krijgt (o.a.) een tweejarig traject aangeboden bij Kaap.

Benny: Eigenlijk waren er nog meer inzendingen, maar 12 hebben we moeten weigeren omdat ze niet voldeden aan de opgelegde criteria (leeftijd, vereist minimum aantal Belgische muzikanten in de groep, enz.). Het ijzersterke trio Thunderblender (Sam Comerford, Hendrik Lasure en Jens Bouttery, PG) ken je al, want heb je eerder dit jaar in Vrijstaat O. aan het werk gezien. Donder is een trio rond de in Knokke geboren pianist Harrison Steingueldoir die al vanaf zijn veertiende in De Werf deelnam aan de jamsessions. Was hij toen nog niet zó opvallend, dan heeft hij met deze groep nu echt wel een straffe groep. Ook  Stan Callewaert (contrabas) is trouwens uit onze regio afkomstig. Derde groepslid is de al eerder genoemde Casper (drums). H.A.S.T. telt in de rangen naast drummer Devoldere o.a. saxofonist Rob Banken, een leerling van Frank Vaganée, maar met dit project gaat hij een meer experimentele kant uit.

Pieter: Banken speelde trouwens ook al een finale van STORM! contest, nl. bij John Ghost. Bij H.A.S.T. speelt ook de fantastische gitarist Artan Buleshkaj (en verder gitarist Roeland Celis en Cyrille Obermüller op contrabas, PG).

Benny: Samenvattend kunnen we stellen een affiche met 3 verschillende finalisten te hebben: Donder brengt intimistische muziek, Thunderblender hedendaagse jazz met veel impro en H.A.S.T idem dito maar dan nog een stuk snediger. Een mooi evenwicht dus. De jury bestaat uit Pieter, Filip Verneert (Jazzmozaïek), Lies Steppe (Klara), producer Koen Gisen, Mik Torfs (JazzLab Series) en jazzrecensent Guy Peters. Aangenaam voor ons om vast te stellen is dat de winnaars van de twee vorige edities, Nordmann en SCHNTZL, sinds hun overwinning een enorme sprong voorwaarts hebben gemaakt. Telkens is m.a.w. gebleken dat echt wel talentrijke groepen als overwinnaar uit de bus kwamen. Als organisatie is het dan weer leuk dat we van zo nabij betrokken zijn: opnames voor ons label, de groepen concerten kunnen aanbieden via het circuit van JazzLab Series, … Hopelijk mogen we straks weer zo’n sterke act bekronen!

Net zoals bij de vorige edities van STORM! is er opnieuw allerlei “randanimatie”: film, familievoorstellingen,... De caféconcerten echter zijn van het menu geschrapt?

Pieter: Inderdaad werken we dit jaar weer samen met Filmclub Oostende, met als resultaat dat op 9 november de prent ‘Django’ in Kinepolis wordt vertoond. Ook het familieparcours werd behouden en draagt dit keer de naam BRIES. Concreet zullen op zaterdag 11 november in drie muziekkamers voor het jonge volkje aangepaste voorstellingen te zien zijn: o.a. drummer Teun Verbruggen met graffiti-artiest Vincent Glowinski; en saxofonist Mattias de Craene (Nordmann) met een circusartiest op een éénwieler! De bedoeling is in de eerste plaats om de jonge koters aan te spreken. Maar  dat parcours is tevens een uitstekende gelegenheid om het prachtige gebouw van De Grote Post te ontdekken. Dat er dit keer geen caféconcerten zijn, heeft met verschillende zaken te maken. Eén: we hebben het eigenlijke festival uitgebreid van twee naar drie dagen, hetgeen qua drukte een grotere impact geeft. Twee: STORM! contest is een vaste waarde, maar vergt enorm veel voorbereiding. Drie: we werken met KAAP over twee steden heen en brengen een meer  divers verhaal; wat bijvoorbeeld betekent dat we begin november, binnen een korte tijdspanne, nogal wat activiteiten ontplooien: familievoorstellingen (KRIKRAK), een concert i.s.m. Cactus, de release van de nieuwe cd van Krist Defoort in Vrijstaat O. Dat is dus al heel veel.

Komen we tot het eigenlijke festival: is er per dag een rode draad te ontwaren?

Pieter: STORM! werd destijds opgezet voor muzikanten van “de jonge aanstormende generatie”. Dat gegeven blijft, maar is nu vooral op de eerste dag geconcentreerd. Het optreden van SCHNTZL betekent zowat het slotakkoord van het tweejarig traject dat het duo als winnaar van de finale van de contest in de wacht sleepte. De andere groepen op dag één zijn saxofonist Shabaka Hutchings, een van de grootste rijzende sterren in de UK, en trompettist Christian Scott, een jonge god in de VS. Beiden zijn zeer verschillende, maar elk geëngageerde muzikanten. Het project van Hutchings was een van de gebeurtenissen van 2016: Benny en ik hebben hem in New York gezien; samen met zijn Zuid-Afrikaanse muzikanten bracht hij zeer spirituele, Afrikaans georiënteerde, dansbare muziek.

Benny: Hutchings is inderdaad zeer geoccupeerd met zijn zwarte roots en zet zich in voor “de zwarte zaak”: Black Lives Matter, culturele diversiteit, rassensegregatie zijn thema’s in zijn werk. Toen hij bijvoorbeeld in Vrijstaat O. optrad, heeft hij zich met opgeheven middenvinger laten fotograferen bij het standbeeld van Leopold II. Ook bij Scott zit zeer veel van die thematiek in zijn muziek.

© Shabaka Hutchings

Pieter: Bij Shabaka is ook zang te horen, maar denk daarbij dan maar niet aan “vocale jazz”!

Benny: Het is veeleer Afrikaanse gospel. Ik zou durven verwijzen naar het betere werk van Abdullah Ibrahim in de jaren ’60. De cd van Hutchings is trouwens zeer breed opgepikt, ook buiten jazzmiddens dus. Momenteel de hippe jongen van de Britse jazz, is hij niettemin een zeer integere gast gebleven.

Pieter: De rode draad voor dag twee zou ik noemen “muziek uit de vijf continenten”. Zoals dit zich laat vermoeden, wordt dat inderdaad een zeer diverse dag met allerlei etnische invloeden. Vooral in het concert van de Noorse ECM-artiest en pianist Jon Balke zal dat merkbaar zijn: zijn groep telt zomaar even 14 muzikanten, o.a. uit Algerije en Israël, en wat men brengt is een amalgaam van oude Andalusische en Perzische muziek, jazz en barok. Het is de eerste en meteen ook enige keer dat dit project in België zal te zien zijn. KAAP werkt hiervoor samen met November Music in Den Bosch.

Benny: Ook een festival dat graag flirt met “muziekgrenzen”. Het optreden in De Grote Post is het releaseconcert voor de nieuwe cd op ECM.

Pieter: Octurn is dan weer een groep die ingrediënten haalt uit klassieke muziek en minimalistische muziek à la John Cage, en invloeden van Messiaen in zijn repertoire binnensmokkelt. Tel daarbij fluitist Magik Malic die aan deze mengelmoes weer een heel andere draai geeft… De groep kreeg een residentie in De Werf en Vrijstaat O. en de cd werd hier in Brugge opgenomen met Koen Gisen als producer. Het concert is de release van die nieuwe aanwinst op het W.E.R.F.-label.

Benny: Dit is waarlijk topmuziek, die van de luisteraar echter zeer veel concentratie vereist. Meldde Pieter daarnet dat dag twee draait rond de vijf continenten, dan zou ik daaraan durven toevoegen: het is ook de dag voor de fijnproever en de dag van de ontdekkingen! Eigenlijk vragen wij voor die dag het blind vertrouwen van de concertganger. Die affiche is van een ongelooflijke kwaliteit en als programmatoren geloven wij zeer sterk in die zaterdag.

Pieter: Waar dag één een zeer coherent gebeuren wordt, is dag twee ontegensprekelijk zeer divers. Wat ons brengt bij het project van FES feat. David Bovée dat zijn ontstaansgeschiedenis vindt in het gegeven dat deze gitarist, ex-FES trouwens, met Peter Vermeersch is gaan jammen in Gambia. Maar je zult er ook Braziliaanse invloeden in vinden wat niet verwonderlijk is, vermits Bovée al jaren in dat land woont. Het concert tijdens STORM! is de première van het nieuwe album.

Benny: Dit is het meest feestelijke, ook het meest toegankelijke project van FES, maar toch 100% zoals we van dat gezelschap gewoon zijn: stomend, groovy, tegendraads, …

Pieter: Op zaterdag is er ook trompettist Verneri Pohjola. Dit project waarin hij muziek van zijn vader, Pekka Pohjola, speelt, is waar heel Finland naar uitkeek. Eigenlijk wou hij dat al lang doen, maar hij heeft ermee gewacht omdat het niet evident is: zijn vader – met wie Frank Zappa trouwens dweepte – was actief in een ander muziekgenre en speelde bovendien een ander instrument (bas). Verwacht je aan muziek van hoge kwaliteit, maar toch met een speciale twist. Dat optreden, wil ik toch even vermelden, is een van de twee “staande” optredens; het andere is dat van FES waarmee de tweede concertdag wordt afgesloten.

Ragini Trio © Ragini Trio

Benny: Het concert van Ragini Trio & Bojan Z & Sawani Mudgal op dag drie is een project waarvan KAAP initiatiefnemer/opdrachtgever is, in partnership met BRAND! dat mee ondersteunt. De muzikanten van Ragini hebben via Europalia en JazzLab de Indische zangeres Sawani Mudgal ontmoet. Eigenlijk was de bedoeling die cd op de Labelnight van vorig jaar te presenteren, maar door omstandigheden heeft het project vertraging opgelopen. Nu krijgt het eindelijk vorm en ik kijk enorm uit naar de (eerste) samenwerking van deze muzikanten. Het hele gezelschap resideert op 8 november in De Werf waar men gedurende drie dagen zal repeteren. Een eerste try-out is er op 11 november tijdens BRAND!, het festival in Mechelen waarmee wij samenwerken; tijdens STORM! volgt de tweede try-out. De dagen daarna worden er opnames gemaakt in De Werf, met als bedoeling cd-release via ons label tijdens Jazz Brugge (november 2018). Dit is een zeer ambitieus project, dat – zoals bij Ragini Trio steeds het geval is – draait rond Indische muziek.

Ook bij Veder, het project van Niels Van Heertum, is er een connectie met BRAND: hij kreeg van dat festival – waar hij artist in residence is - carte blanche voor een creatie.

Pieter: En in dat avontuur heeft Van Heertum aan zijn zijde rietblazer Joachim Badenhorst, gitarist Ruben Machtelinckx en de Noorse trompettist Eivind Lønning.

Benny: Nog op zondag is er Steiger, jonge spraakmakers die een niet-alledaags pianotrio vormen dat avontuurlijk en creatief uit de hoek komt. Vergelijk het wat met De Beren Gieren en Too Noisy Fish.

Pieter: Afsluiter van de avond èn van het festival is de Amerikaanse trompettist Ambrose Akinmusire die net een nieuwe, fantastische live-plaat uitheeft of Blue Note. Een artiest die enkele jaren geleden op het podium van De Werf stond, maar sindsdien is blijven groeien. Op STORM! speelt hij een exclusief Belgisch concert.

Ambrose Akinmusire © Autumn De Wilde

Ik maak even de som: van de elf concerten zullen er zes worden verzorgd door Belgische groepen. Een mooi aandeel!

Pieter: Kleine nuance, van die zes zijn er drie met een internationale connectie, nl. Octurn, Ragini Trio & Bojan Z & Sawani Mudgal, Veder. Bij het creëren van een jazzfestival is het volgens mij logisch dat het aandeel van Belgische groepen zo groot is: er is hier immers een aanzienlijke jazzscene. Het is meteen ook een gelegenheid om die muzikanten letterlijk op een groter podium te zetten. Anderzijds krijgen we als organisator van dit festival de kans om mensen van het kaliber van Akinmusire, Scott, Balke te programmeren, want die zullen niet zo rap meer in een club optreden.

Benny: Ook in het project rond Ragini Trio, wil ik preciseren, zijn de Belgische muzikanten nauwelijks in de meerderheid. Ik vind het bijna ongelooflijk dat iemand als Bojan Z, zo’n grote naam, daarin mee stapt; meer nog: zelf vragende partij was! Nadat hij dat trio aan het werk had gezien op een Italiaans festival waar hij zelf ook optrad, was hij dermate onder de indruk dat daar het idee van samenwerking meteen is ontstaan.

Elf acts in drie dagen is een royaal menu, maar ook een hele hap. Voor wie niet alles op kan: welk concert mogen we volgens jullie zeker niet missen?

Pieter: Eerst even verduidelijken: wie dat wil, kan wel degelijk àlle concerten bijwonen, want er zijn geen overlappingen en de pauzes zijn voldoende lang. Maar de vraag is: moet de festivalganger wel per se alles (willen) zien?

Benny (zonder aarzelen): Jon Balke is mijn aanrader, en wel hierom: dat is het meest atypische concert voor een jazzfestival, en voor dat project hebben wij onze nek echt wel uitgestoken. Soms moet men het aandurven zoiets te programmeren, want achteraf blijkt dat voor het publiek dan soms de grootste verrassing.

Pieter: Mijn grote tip is dezelfde als die van Benny. Wat Jon Balke zal brengen is zó bijzonder en zal mijns inziens nooit meer naar België komen: zo prestigieus is het, met 14 muzikanten uit diverse continenten. Bovendien is dit de enige act die we zelf nog niet hebben gezien, het wordt dus ook voor ons een verrassing.

John Balke Siwan © Courtesy John Balke

Benny: Voor het overige is het moeilijk om keuzes naar voren te schuiven. We geloven sterk in elk van de geprogrammeerde groepen en vanzelfsprekend zijn we trots zoveel Belgische artiesten op de affiche te kunnen zetten. Alleen al met hen hadden we een sterk programma kunnen maken!

Eerder in dit gesprek werd melding gemaakt van Jazz Brugge: er komt dus een nieuwe editie?

Benny: In 2018 en opnieuw in samenwerking met Concertgebouw Brugge. Maar we opteren nu voor een driedaags festival, mede op vraag van onze partner, omdat vier dagen toch wel een enorme spanningsboog blijkt en een festivaldag op donderdag niet evident is qua publieksopkomst. Het concept blijft min of meer hetzelfde, met die nuance dat we niet meer de keuze maken voor muzikanten uit de strikt Europese jazzscene, maar een festival willen dat een mooie blauwdruk biedt van die kruislijn tussen jazz, klassiek en hedendaags. Een van de thema’s zal zijn: “crossing cultures”.

Pieter: Het festival zal zich m.a.w. afspelen van vrijdag tot en met zondag en eigenlijk de lijn verder uittekenen die dit jaar op de tweede dag van STORM! wordt gezet.

Dan zijn we op mijn vragenlijst nu bij ‘Varia’ aanbeland: willen jullie nog iets kwijt, heren?

Benny: Graag zou ik ook het concert dat we op 4 november samen met Cactus organiseren kaderen in de aanloop naar STORM!. Sarathy Korwar is een Indische drummer-percussionist die eigenlijk tussen alle mogelijke stoelen valt. Wat hij brengt, is namelijk een mix van Indische muziek, elektronica – zij het zeer gedoseerd – en jazz & impro. Zijn werk verschijnt op een groot Brits label, maar in België doet de naam van die artiest minder belletjes rinkelen. Nochtans is hij zeker de moeite van de ontdekking waard. Het voorprogramma zal worden verzorgd door Mattias De Craene die onder de naam MDC III, met o.a. Simon Segers op drums, zeer tribale muziek brengt. Referenties zijn Art Ensemble of Chicago en Archie Shepp. Van dat, nog steeds groeiend project, komt er wellicht een release op ons W.E.R.F.-label. Een top double bill, kortom, die ik bij deze zeer warm aanbeveel!

STORM! contest op vrijdag 27 oktober in De Werf, Brugge om 20.00 uur
Double bill Sarathy Korwar + MDCIII op zaterdag 4 november om 20.00 uur in MaZ
STORM! van vrijdag 10 tot en met zondag 12 november in De Grote Post, Oostende

meer info: http://www.jazzhalo.be/articles/storm-festival-oostende-10-11-12-november-2017/, www.storm.kaap.be en www.kaap.be

Paul Godderis, 13 oktober 2017