De Beren Gieren – conversation fleuve au fil de l’eau

Mea culpa voor de vertraging ! Dit gesprek vond plaats tijdens het festival “Jazz au fil de l’eau” (Luik), op de laatste zondag van augustus 2021 ! Een interview, gevoerd rond een met mos begroeide tafel. Het trio verliet het podium en had net een zeldzame ovatie meegemaakt. Moge dit interview hen in staat stellen terug te keren op diverse podia, niet alleen in Nederland en Vlaanderen...


We gaan er geen traditioneel interview van maken…

Simon Segers : Ah, prima : wij gaan jou dus vragen stellen ! (algemeen gelach)


Maar neen ! We gaan er een geïmproviseerd interview van maken, net als jullie muziek ! Laat ons discuteren over muziek… Als ik met een tirade mag beginnen... Ik ben al die piano/bas/drums trio's zat. Het zijn er te veel en ze doen allemaal hetzelfde !

(de drie muzikanten kijken verbaasd, een beetje gegeneerd)…


Maar neen ! Het is een grapje… er zijn inderdaad veel pianotrio’s, maar dat van jullie verschilt zeer veel van de andere !

Fulco Ottervanger (gerustgesteld) : Ah… cool !

Hoe slagen jullie erin om zich te onderscheiden van de andere ‘klassieke’ trio’s ?

Fulco Ottervanger : Vooreerst is er het feit dat we al zeer lang samen spelen… een twaalftal jaren !

Simon Segers : Dat helpt !

Fulco Ottervanger : En we luisteren zelden naar andere piano/bas/drums trio’s…

Simon Segers : Ook dat helpt ! (algemeen gelach).

Lieven Van Pée : We spelen allen in zeer uiteenlopende  bands… De invloeden zijn divers en komen niet uit een bepaald muziekgenre. Maar ja, we spelen jazz.


Als ik jullie muziek beluister, denk ik toch aan de groep E.S.T. die een revolutie teweegbracht in het trioformat door er een elektronisch tintje aan te geven...

Simon Segers : Ja, dat klopt… Maar de trio’s variëren… sommigen zijn tevreden met het vertolken van een standardrepertoire. Wij niet. Ons trio, dat zijn drie persoonlijkheden die De Beren Gieren vormen... De instrumenten doen er eigenlijk niet toe. (de andere twee zijn het daarmee eens)
Mocht ik gitarist zijn en Lieven saxofonist, dan denk ik dat onze muziek nog altijd dezelfde zou zijn… Het maakt niet uit: wij maken De Beren Gieren!

Fulco Ottervanger : We zijn niet zo begonnen. Onze muziek evolueerde met de jaren…

Wanneer realiseerde je je dat je muziek een ander traject zou gaan volgen ?

Simon Segers : Van bij het begin wisten we dat de composities van Fulco afweken van wat we gewend zijn te horen, vooral onder deze formule...


Een week geleden zagen we jullie in Molenbeek (t.g.v. een showcase festival dat groepen/musici samenbracht van het Managementkantoor Aubergine)… Jullie speelden hetzelfde repertoire maar er was niet dezelfde wisselwerking met het publiek. Hebben jullie dat ook aangevoeld ?

(allen zijn het hiermee eens)

Fulco Ottervanger : Dit is een algemene constatering in termen van publieksontvangst… Vooral in Brussel is deze wat kouder…

Simon Segers : En meer nog, we openden het festival. Dat is nooit evident. Niet iedereen is al aanwezig. Er heerst een andere sfeer.


Ik hoor dikwijls Vlaamse groepen spreken over het warme onthaal in Wallonië (en trouwens niet alleen in Luik…)...

Fulco Ottervanger : Ja, dat is zeker zo: het welkom is er warmer …

Simon Segers : Vandaag brachten we ons nieuw repertoire voor de derde keer live (het interview gebeurde een tijdje voor de officiële release van «Less Is Endless »  - NVDR). De spanning valt stilaan weg… We kunnen meer ontspannen spelen. Ons eerste concert met dit repertoire was echt niet goed… maar dat lijkt me een beetje normaal.

Fulco Ottervanger : Het is niet te vergelijken: een nieuw repertoire inoefenen of het voor een publiek brengen.

Ik had het gevoel dat je met "een extra ziel" speelde... Dankzij de reactie van het publiek vanaf het einde van de eerste titel... Alsof je met elk stuk iets meer wilde geven...

Simon Segers : Ja, dat is het zo’n beetje. In deze omstandigheden proberen we de dingen een beetje anders te doen, we spelen meer "relaxt".

Fulco Ottervanger : Nochtans had ik een beetje schrik. Want we moesten na Laniakea spelen. Hun concert was vrij lang en  nogal hermetisch.

Simon Segers : Volledig mee eens ! Het was een mooi optreden, maar voor het publiek wellicht wat vermoeiend. Vandaar dat wij onze set met twee « echte » stukken, bijna « pop », begonnen vooraleer meer complexe titels aan te pakken.

Fulco Ottervanger : De luisteraars kregen twee concerten in twee uur… Dat is toch wat veel…


De Beren Gieren hebben geen boodschap uit te dragen... Jullie spelen gewoon voor het plezier om muziek te maken...

Simon Segers : Dat op zich is al een boodschap ! Welke boodschap zou jij willen dat we doorgeven ?


Dat weet ik niet… Er zijn er die het doen… Neem nu Echoes of Zoo… Nathan Daems brengt een boodschap over…

Lieven Van Pée, die ook deel uitmaakt van Echoes of Zoo, moet hierom lachen…


De verdediging van dieren... het is een politiek statement !

Lieven Van Pée : Ah ja… dat klopt. Ik had de zaken nog niet vanuit die hoek bekeken. Maar inderdaad, Nathan geeft een boodschap door met de muziek van Echoes of Zoo… Die is er niet bij De Beren Gieren.

Simon Segers : Neen, wij concentreren ons op de muziek… Dit is de kern van onze bezigheid…

Dit gezegd hebbende, jullie hebben ook dieren in huis... Ik denk o.a. aan de naam van de groep “De Beren Gieren”...

Fulco Ottervanger : Ja, onze muziek gaat over de natuur…


Terug naar de bron ?

Fulco Ottervanger : Neen, eerder een terugkeer naar de stilte…


Vanwaar komt de titel van de plaat ? Die refereert naar het minimalisme van het geluid ?

Fulco Ottervanger : Of de grootsheid van de natuur. Zoals je bij het kijken door de lens van een microscoop al het leven ontdekt dat zich op een vierkante millimeter afspeelt !

Simon Segers : Dat is een beetje wat met onze muziek gebeurt. Een klank bevat een massa informatie. « Less Is Endless », is de zoektocht naar een potentiële ruimte om meer te improviseren…


Wat heeft een titel als 'Guggenheim House' hiermee te maken ?

Lieven Van Pée : Juist, het is een stille ruimte die we bezochten toen we door Japan toerden.


Jullie gaan heel ver spelen. Ook in Marokko ?

Simon Segers : Jawel, daar zijn we ook al geweest !


Dankzij jullie boekingskantoor ?

Simon Segers : Dat weet ik niet… Ik weet niet hoe het werkt (hij lacht)... Maar het loopt best goed !

Hoe was de ontvangst in Japan ?

Fulco Ottervanger : Dat was heel goed !

Simon Segers : Afhankelijk van de locatie waren er enkele verschillen. Het is een heel eigen cultuur. Mensen zijn extreem kalm en beleefd... Ze zijn gereserveerd. Echt raar. En op andere momenten, wanneer ze het echt waarderen, kunnen ze exploderen van enthousiasme.


Was dat het doel, van alle drie, muzikant worden en jullie muziek over de hele planeet uit te dragen ?

Samen : Heel zeker…

Simon Segers : Het is misschien niet « musicus zijn »… Maar ongetwijfeld wel spelen bij De Beren Gieren !


Het beroep is veranderd... er worden geen platen meer verkocht, men moet op zoek naar data, subsidies...

Simon Segers : Voor mij vormt dit geen enkel probleem. Ik speelde nog nooit bij een groep die veel platen verkocht…


Wat is de oplage van « Less Is Endless » ?

Simon Segers : Ik vermoed 800 op vinyl en 1.500 cd’s…

Fulco Ottervanger : Eigenlijk is dat veel. Dit is een oplage waar ons platenlabel op anticipeert op basis van eerdere verkopen.

Simon Segers : Het persen van een cd kost bijna niets. Als hij na enkele jaren uitverkocht is, persen ze er bij wat bijna zonder kosten kan gebeuren. Vinyl daarentegen is een ander verhaal…

Een politieke vraag, maar het is geweten dat de NVA zojuist een groot deel van de subsidies geschrapt heeft waarmee projecten zoals die van u gefinancierd worden. Hoe ervaren jullie dit?

(lange stilte)

Fulco Ottervanger : Zij hebben hetzelfde gedaan als in Nederland…

Simon Segers : We hebben uiteraard nood aan subsidies. Vooral om zalen te bouwen. De NVA weet dat ook wij een stem hebben bij de verkiezingen. En ze weet dat artiesten in de regel geen NVA stemmen...


Het is duidelijk dat de VRT of de Vlaamse jazzgroepen niet de structuren zijn waar we de meeste separatisten ontmoeten...

Simon Segers : Aan de andere kant vind ik dat het huidige subsidiemodel aan verbetering toe is. Er zijn instellingen die veel geld kosten zonder het per se nodig te hebben. Dit systeem stoort me een beetje… We moeten ook niet afhankelijk zijn van de subsidie. Het is goed om ervan te kunnen profiteren, maar we moeten ook kunnen functioneren zonder... Anders, als het niet meer bestaat, wat doen we dan? Er zijn ook subsidies die zalen financieren die zonder dat, onze vergoeding niet zouden kunnen betalen. Het is nodig: alle werk dient verloond te worden.


We hebben zojuist ernstige crisissen meegemaakt (op gebied van onze gezondheid en de overstromingen in Wallonië) ... er is veel geld uitgegeven.

Fulco Ottervanger : Wat bewijst dat er geld is…

Simon Segers : De financiële crisis van 2008 was wellicht nog erger.

Fulco Ottervanger : Jawel, geld, er is nog altijd veel geld…


We praten naar mijn mening te veel over geld… en niet over muziek…

(algemeen gelach)


Laat ons eens een beetje dromen : je mag een muzikant uitnodigen voor een concert of een opname. Wie zou dat zijn ?

Fulco Ottervanger : Dat zou Fred Frith worden. Met mijn vriendin flitsten we op "Step Across The Border", de film die Fred Frith introduceerde bij een breder publiek...


Je kiest voor een gitarist… ik had eerder een blazer verwacht…

Fulco Ottervanger : Maar neen, wij zijn De Beren Gieren… Wij kiezen voor een persoon, niet het instrument (lacht).

Lieven Van Pée : Mag hij al dood zijn? Ik had graag Charlie Parker gekend. Begrijpen hoe hij erin slaagde om zo goed te spelen… er zijn nog anderen… Maar hij was zo’n vernieuwer !

(de namen beginnen te komen… Django, Hendrix, veel gitaristen)

Wat mij opvalt, is dat je nog altijd aan de limiet van de free zit ... Maar er is altijd iets dat jullie muziek stabiliseert ...

Fulco Ottervanger : Het klopt volledig wat je zegt. Ik vind dat men free kan spelen, met veel vrijheden, maar op voorwaarde dat een van ons het tempo of de melodie bijhoudt.

Simon Segers : We praten er veel over onder elkaar. Vroeger begon iedereen tegelijk te improviseren. Dit is een vergissing denk ik.


Jij speelt best wel veel dissonanten…

Fulco Ottervanger : Ik denk dat dissonanten geen probleem zijn zolang de basis intact blijft.

Simon Segers : Terwijl, toen we veel jonger waren, alles veel sneller moest gaan.


Je hield vanaf het eerste nummer de aandacht van het publiek vast… Je trok ze mee in je improvisaties.

Simon Segers : Bedankt voor het compliment… Dat is het juist wat we willen bereiken ! Het is interessant wat je zegt want uiteindelijk spelen we muziek waar we van houden en waarnaar we zelf zouden willen luisteren. Neem nu de muziek die je op het Conservatorium leert, je wil graag de moeilijke en snelle stukken spelen… Maar eigenlijk is het niet deze muziek die je wil beluisteren als je thuiskomt.

Fulco Ottervanger : Dit is wat "live" muziek vaak onderscheidt van het luisteren naar een plaat thuis. Het is niet hetzelfde.

Simon Segers : Soms vind je de intensiteit van « live » terug op sommige free platen… Zoals « Strings with Evan Parker ». Ken je dit album ? Daar hou ik van !


Is er een tournee gepland ?

Fulco Ottervanger : Ja, we hebben al een aantal data… Veel in Vlaanderen. Ook in Nederland en Frankrijk.

Simon Segers : Dat zal wel oplopen… We beleven nog steeds een heel bijzondere periode. Vanwege COVID vermijden organisatoren het om concerten te ver van tevoren te plannen. We hebben nog zo'n twintig data. Niet slecht…


… en niets in Wallonië ! Hoe komt het dat zo weinig Vlaamse groepen in Wallonië optreden ?

Lieven Van Pée : Geruime tijd geleden, zo'n tien of vijftien jaar, waren er veel meer uitwisselingen tussen noord en zuid ... Maar dit is niet langer het geval met de nieuwe groepen. In Wallonië kent iedereen muzikanten als Bart Maris of Tuur Florizoone. Maar dat geldt niet voor muzikanten van deze generatie.

Fulco Ottervanger : Met "Beraadgeslagen", stonden we op het Micro festival in Luik. Wat een sfeer ! Dat maken we niet meer mee in Vlaanderen, een beetje van die wilde ambiance…

Simon Segers : Is Mauro Pawlowski hier bekend ? Dat is een grote naam bij ons…


Interview door Eric Therer en Yves « JB » Tassin (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © Annie Boedt
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

De Beren Gieren - "Less Is Endless"

Sdban Records

Musici :

Fulco Ottervanger - piano
Lieven Van Pée - bas
Simon Segers - drums

Lees hier de recensie op JazzMania (F)

Koop het album HIER




De Beren Gieren in concert :

De Roma (Antwerpen), 5.2.2022