Clément Nourry : Het strand onder de klip...

© France Paquay

In de marge van de European Jazz Conference 2024, waarvoor Under the Reefs Orchestra was geselecteerd, ontmoetten we de leider, gitarist Clément Nourry. Een praatje in de ontvangsthal van de Bijloke in Gent.


We kennen je eigenlijk niet zo goed... Kun je ons iets vertellen over je achtergrond en hoe je in Brussel bent beland?

Clément Nourry : Ik ben van Franse afkomst. Ik heb selectie-examens gedaan aan het Conservatorium van Brussel. Het was mijn alibi om me bij mijn broer te voegen die al in de stad woonde (glimlacht).

Waarom jazz? Als ik je hoor, krijg ik de indruk dat je een rockachtergrond hebt...

Clément Nourry : Ja, meer rock. Blues ook, intenser eigenlijk. Ik ben vooral gek op Delta blues, John Lee Hooker. Dat was de eerste gitarist die mij fascineerde. Dan waren er mensen als B.B. King, die meer elektrisch waren. Zij waren degenen die me kennis lieten maken met dit instrument.

Wanneer begon je gitaar te spelen?

Clément Nourry : Op mijn zestiende, relatief laat... Eigenlijk was ik voorbestemd om wiskunde te gaan studeren. Uiteindelijk is het jazz geworden, met het idee dat deze muziek naar andere genres zou kunnen leiden. Wat nog steeds het geval is, denk ik.

Waarom is het interessant voor iemand als jij om aan het Conservatorium van Brussel te studeren?

Clément Nourry : Ten eerste is het een school in de traditie van het Berklee College of Music. Met een sterke theoretische en esthetische benadering. Je wordt ondergedompeld in de geschiedenis van de muziek. Bop, de jaren 50 en 60...

Verveelde de bop niet een beetje voor muzikanten van jouw leeftijd in die tijd?

Clément Nourry : Neen, integendeel! Ik ben er dol op. Hoe ouder ik word, hoe verder ik terugga in de tijd wat betreft mijn muzikale interesses. Voor mij is de ultieme referentie Duke Ellington!

Under the Reefs Orchestra © France Paquay

Denk je niet dat de meeste muzikanten van jouw generatie daar liever wegblijven?

Clément Nourry : Neen, ik denk niet dat je gelijk hebt. Volgens mij zijn ze nog steeds beïnvloed door de muzikanten uit die tijd. Met zijn zeer rijke, en tegelijkertijd bijna ambachtelijke muzikale productie.

Ik heb mensen gekend die meer hielden van gitaristen als Bill Frisell of Marc Ribot.

Clément Nourry : De gitaar is een bijzonder instrument in de jazz. Je hebt Wes Montgomery, Kenny Burrell, Barney Kessel, al deze ongelooflijke muzikanten. Met hun specifieke geluiden, hun manier van spelen. Maar zij waren niet degenen die me aantrokken tot jazz. Het kostte me veel tijd om in het reine te komen met die cultuur en mijn gitaar. Natuurlijk was het vooral door te luisteren naar mensen als Miles Davis en dat soort dingen dat ik in de jazz belandde. De eerste keer dat ik een plaat van Bill Frisell uit de Médiathèque leende, vroeg ik me echt af waar ik naar luisterde! Ik vond het helemaal niets. Maar ik leende ze opnieuw, omdat het mijn nieuwsgierigheid prikkelde. En ik zo betrad zijn wereld.

Je bent een uitstekende gitarist, maar ook een antiheld. Geen overdaad, geen onnodige effecten...

Clément Nourry : Ik ben niet geïnteresseerd in dat gitaarheldengedoe. Ik heb het niet toevallig over gitaristen als John Lee Hooker. Voor mij is de gitaar in de eerste plaats een geluid.

Je muzikale houding neigt meer naar donkere, vette rock...

Clément Nourry : Mijn houding is ongetwijfeld een beetje donker, melancholisch ook. Maar er is geen breuk. Tom Waits, Marc Ribot, Duke Ellington, John Lee Hooker... Ik denk dat het allemaal bij elkaar hoort.

Ik heb net een tijdje in New Orleans doorgebracht waar ik opnames maakte voor de soulzangeres Irma Thomas. Het is een ongelooflijke stad met een sfeer die je doet denken aan Tom Waits en Jim Jarmusch's film ‘Down by Law’. Het past allemaal echt bij elkaar. Daar praten ze niet in termen van rock of blues... Rock komt trouwens voort uit rhythm & blues...

Als je tussen twee stoelen zit, is het dan gemakkelijk om contracten te vinden om te spelen en labels om op te nemen?

Clément Nourry : Het is sowieso een ingewikkelde tijd voor de commerciële industrie...

Met andere woorden, zou je jouw muziek kunnen voorstellen voor een jazzclub?

Clément Nourry : Natuurlijk kan dat! Waarom niet? De keuze is overweldigend. In feite is het aan hen om te beslissen. En ik denk dat er onder de organisatoren veel mensen van goede wil zijn. Soms gaan er deuren open... Er zijn ook cycli, modes. Er zijn tijden waarin organisatoren puristisch zijn en andere tijden waarin ze openstaan voor fusies.

Als we het over fusies hebben, denken we ook aan die hele reeks vreselijke jazzrockgroepen (hij noemt ze niet - nvdr). Maar ik denk dat de term jazzrock goed bij onze muziek past. Maar ik hou niet van labels. Ik plak er geen op mijn rug. Ik hoef geen stilistisch standpunt in te nemen.

Under the Reefs Orchestra © France Paquay

Laten we verder gaan met de band die je leidt, Under the Reefs Orchestra. We kijken reikhalzend uit naar een vervolg op het tweede album dat twee jaar geleden uitkwam (“Sakurajima”)...

Clément Nourry : Het komt eraan, we werken eraan. We hebben de apparatuur, maar we moeten het nog opnemen, mixen en de beelden vinden die bij de muziek passen... Over een jaar moet het klaar zijn.

Ondertussen hebben we net een livealbum uitgebracht dat ons zevenjarig bestaan samenvat (“Live at the Freehouse” op Capitane Records - nvdr). Vanwege COVID hadden we onze nummers niet veel gespeeld, wat frustrerend was... Dit livealbum is duidelijk een mijlpaal in ons bestaan.

Zonder ook maar één woord te zeggen, slagen jullie erin om via duistere titels en expliciete covers een soort angst over te brengen: chaos, het einde van de wereld...

Clément Nourry : Ik katalyseer dat allemaal in muziek. Ik heb het niet over iets... Muziek is de taal van het onzichtbare. Het is een andere dimensie, we leven in een wereld van geluid waar muziek deel van uitmaakt. Ik praat nergens over...

Wil je iets uitlokken?

Clément Nourry : Ja, ontmoetingen... Anders heb ik geen boodschap. Ik wil gewoon ruimtes creëren waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.

Een speciaal kenmerk van Under the Reefs Orchestra: een bassaxofoon (een vrij zeldzaam instrument) vervangt de bas of contrabas...

Clément Nourry : Ik was geïnteresseerd in de muzikant, niet in het instrument in het bijzonder. Ik ken Marti Melia al heel lang. Ik vind het een leuk idee om een blazer in de groep te integreren, om esthetische redenen die me voor de hand liggen. Eerst dacht ik aan een synthesizer of een moog. Maar een blazer is geweldig. Bovendien is zijn spel erg 'fysiek': hij neemt de muziek in zich op met zijn lichaam. De band wordt vervolledigd door Jakob Warmenbol, de drummer van Don Kapot.

Zoals elke goede jazzmuzikant ben je altijd bezig met projecten... Zo is er Yôkaï, kun je ons daar meer over vertellen?

Clément Nourry : Ik kwam iets meer dan tien jaar geleden bij de groep. In principe deden we aan ethio-jazz. We componeren allemaal en bundelen ons werk. We maken deel uit van de John Zorn generatie en we hebben veel te danken aan de groep Masada. Yôkaï is een beetje zoals dat, een link naar een bepaald soort moderniteit.

Yôkaï © Diane Cammaert

Yôkaï had heel wat succes. Dat betekent repetities en concerten. Moet je wel eens een project opgeven voor een ander?

Clément Nourry : Voorlopig heeft dit zich nog niet voorgedaan. Het zou kunnen gebeuren dat een van ons weg moet voor een concert... Dat zou niet mogelijk zijn met een trio als Under the Reefs Orchestra waar ik in principe een vast lid ben... Hoewel ik het geweldig zou vinden om ze een keer zonder mij te horen (lacht)... Voorlopig vinden we altijd oplossingen. Het organiseren van een agenda is een belangrijk onderdeel van het werk van een band.

Ik vind de combinatie Yôkaï / Under the Reefs Orchestra coherent. Er zijn overeenkomsten in de muzikale benadering, waarbij de een misschien wat feller is dan de ander…

Clément Nourry : Ja, waarschijnlijk wel (hij denkt na). Ik denk dat het een manier is om soortgelijke muziek te spelen, maar in verschillende groepen.

Under the Reefs Orchestra © France Paquay

Ik wil het ook even hebben over dit kortstondige project dat is gemaakt als soundtrack voor de documentaire van Gwen Breës (Gwen Breës regisseerde de documentaire 'In a Silent Way' over het werk van Mark Hollis, wiens muziek hij niet kon gebruiken... vandaar de oprichting van deze groep - lees het JazzMania artikel).

Clément Nourry : Om precies te zijn was het Gwen Breës die de groep vormde. Hij belde ons vieren en vroeg ons om te improviseren. Hij mixte en arrangeerde de opnames. Voor ons is Gwen de echte componist van deze muziek. Ik denk dat hij ons koos omdat we Mark Hollis niet goed kenden. Dus we konden niet beïnvloed worden.

De film kwam uit op het hoogtepunt van de COVID-periode, maar we hebben toch nog een paar concerten kunnen organiseren.

Dus dat was het einde?

Clément Nourry : Ja, dit quartet is heel moeilijk bij elkaar te krijgen. Twee muzikanten wonen in Frankrijk, in Bretagne of Baskenland (Benjamin Colin en Fantazio - nvdr) en twee in Brussel (Clément en Grégoire Tirtiaux - nvdr).

© Yves Tassin (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © France Paquay / Diane Cammaert
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

Van Under the Reefs Orchestra verschenen 2 studio albums en een  live bij Capitane Records

    



Yôkaï bracht twee studio albums en twee ep's uit bij Humpty Dumpty