Chantal Acda

“In stilte vastgehouden songs en de klank van Bill Frisell…”

© Jurgen Augusteyns

Met haar muziek van ‘Bounce Back’ als referentie overhaalde singer-songwriter Chantal Acda de Amerikaanse gitarist Bill Frisell om, ondanks zijn overvolle agenda, samen te musiceren. Zo belandden ze later in duo op het Clubpodium van Jazz Middelheim 2017 in een propvolle tent. Die opname ‘Live at Jazz Middelheim’ (Glitterhouse Records 2018) is nu ook uit op lp [PIAS] met prachtig artwork van dochter Lóa Noi.

En het avontuur met Bill Frisell loopt verder met de nieuwe plaat ‘Silently Held’, samen met haar eigen band in New York opgenomen. Release midden 2024 met bassist Thomas Morgan, Colin Stetson, Shahzad Ismaily en enkele Belgische jazzmuzikanten als gasten. Om naar uit te kijken.

Maar eerst rondt ze nog de tournee af met haar live-band rond de heruitgave op lp van ‘Let Your Hands Be My Guide’ [PIAS]. Ze toert momenteel met Isbells rond de nieuwste plaat ‘Basegemiti’.

Wat deed je besluiten om terug te grijpen naar ‘Let Your Hands Be My Guide’ van 10 jaar geleden ?

Chantal Acda: Ik ben nogal een bezige bij, maar door de pandemie kwam er plots tijd vrij om stil te staan bij wat ik al had gerealiseerd. Toen besefte ik dat die eerste plaat onder eigen naam, zo’n tien jaar geleden, me heel veel kracht gaf en in de richting had geduwd van mijn eigen band. Daar wou ik dankbaar voor zijn en dat eren, live vieren met mijn band. De heruitgave op lp kwam zo gelijk met het opnieuw optreden en de muziek live brengen.

Hoe heb je die eerste stap naar je eigen album gezet ?

Chantal Acda: Dat was best spannend. Doordat ik altijd duo-projecten met waanzinnig sterke personaliteiten aanging, bleef ik in een comfortzone. Ik hoefde slechts mee te drijven in de stroom van die fijne samenwerkingen. Tot ik Eric Thielemans ontmoette die me suggereerde om mijn eigen ding te gaan doen. In die periode stond ik met Nils Frahm op het podium in Parijs. En die duwde me ook in die richting. Dat was een kantelpunt.

Nils Frahm nodigde me uit in Berlijn waar ik kennis maakte met de celliste Gyða Valtýsdóttir. Die bleek vrij voor opnames, dus wou ik haar graag in mijn eigen project van vrije zielen betrekken, muzikanten die minder denken in songstructuren. Daar hoorde ook al de multi-instrumentalist Peter Broderick bij. Van Shadzad Ismaily hoorde ik voor het eerst via Eric Thielemans. Hoewel Eric niet zo makkelijk complimenten maakt, bleek die echt verbijsterd over Shadzad toen ze samen speelden met Marc Ribot in Brussel.

Bij Nils Frahm trof ik Shadzad Ismaily die daar zat te mixen. Het klikte meteen toen ik een volksliedje zat te oefenen op mijn gitaar. Shadzad keek me eerst aan met indringende blik, greep mijn gitaar, ik zong, en er ontstond een instant spiritueel gevoel. Hij speelt nu altijd mee op mijn albums.

Was het terug beluisteren van de opnames niet verrassend ?

Chantal Acda: Ik moest wel even wennen aan mijn stem. Ik ben niet alleen 10 jaar ouder, ik heb veel onderzoek verricht en ik ben anders gaan zingen.

De concerten gebeuren nu met je live-band, hoe anders klinkt het ?

Chantal Acda: Ik heb voor het eerst geprobeerd bij deze concerten om zo trouw mogelijk te blijven aan de opnames van toen. Dat is niet evident, want mijn live-band bestaat uit vrije zielen. Bovendien is er een pianist bij, ook violisten, dat maakt het wel rustiger, maar bij sommige nummers laat ik ze gewoon hun gang gaan. Ik ben ook altijd op zoek naar de improvisatie en vrijheid in mijn zang. Zo ben ik ook meer en meer richting jazzmuzikanten uitgekomen. Onbewust overigens, ik heb daar niet zo over nagedacht. Ik wil een song op een podium brengen en op elk moment verrast worden. Daar word ik echt blij van. Dat merk ik aan mijn glimlach. De beide voorbije optredens waren fantastisch. In Gent voelde het als een thuismatch al woon ik daar niet, maar de ruimte en het publiek voelt zo aan. En in AB heb je altijd een aparte sfeer.

© Jurgen Augusteyns

"Ik ben ook altijd op zoek naar de improvisatie en vrijheid in mijn zang.
Zo ben ik ook meer en meer richting jazzmuzikanten uitgekomen.
Onbewust overigens, ik heb daar niet zo over nagedacht."

De live-band wisselt al eens tijdens de tournee…

Chantal Acda: Mijn vaste band blijft altijd dezelfde en bestaat naast mezelf en Eric Thielemans uit gitarist Gaëtan Vandewoude, bassist Alan Gevaert en euphoniumspeler Niels Van Heertum. De gasten wisselen al eens. Mijn moeder, ooit operazangeres, zong zelf ook al een keer mee. Violiste Patricia Vanneste, die vroeger bij Balthazar popmuziek, maar in haar eigen projecten meer neo-klassiek speelt, heb ik uitgenodigd omdat we heel wat overeenkomsten delen. We kunnen zowel waarde hechten aan het lichte als het donkere gevoel, ze is zo een diep persoon. Ze is voor mij echt herkenning. Ik sta anders zelden met een vrouw op het podium, omdat daar altijd gedoe mee is, dat is een bewuste keuze.

Gregory Frateur van Dez Mona is een oude bekende, die kan echt helemaal opgaan in een verhaal. Daar geniet ik enorm van. Zoals ik van een operazanger zou verwachten. Zoals mijn moeder, daar herken ik overeenkomsten in.

Pieter Van Dessel, van Marble Sound, vormt bijna een vaste waarde voor mij. Speciaal is dan nog Michiel Libberecht, een jonge songwriter die zijn eigen project heeft, Mooneye. Een van de allermooiste stemmen in Vlaanderen, zo echt en naturel. Ik vond het leuk om met een jongere muzikant het podium te delen.

Wat is je bedoeling om er extra stemmen aan toe te voegen ?

Chantal Acda: (spontaan) feest! Ik wil echt muziek vieren met mensen die ik graag heb, me inspireren, dat delen.

Hoe kom je tot het schrijven ?

Chantal Acda: Het schrijfproces is heel intuïtief, ik ga nooit beredeneerd te werk. Ik heb ooit een keer naar een idee toe gewerkt, een conceptalbum gemaakt: ‘Pūwawau’. Maar meestal ga ik pas na het schrijven dieper nadenken. Als ik nu terugkijk op mijn songs, nu vooral omdat ik er opnieuw ben ingedoken, dan is het een soort omarming van kwetsbaarheid. Dat valt samen met de positie die ik innam bij het maken van iets onder eigen naam. Ik wou dat op een zo eerlijk mogelijke manier doen, met zo min mogelijk denkprocessen, mezelf voluit geven, hoe eng ook.

Wat is eerst, de tekst of de muziek ?

Chantal Acda: Vaak komt dat samen, ik grijp naar mijn gitaar, speel wat en dan ontstaat een melodie, waarbij ik begin te neuriën en ineens komen de woorden. Die teksten zijn zo intuïtief, voor mij heel begrijpelijk, maar sommige Engelstaligen fronsen de wenkbrauwen. Die vinden de lyrics hoogst origineel, al is het absoluut geen perfect Engels, ze vinden het fantastisch. Het album bevat wel een song, ‘Arms Up High’, waarbij ik echt een doordachte tekst heb geschreven. De boodschap die ik duidelijk wilde maken, is gelinkt aan de titel ‘Let Your Hands Be My Guide’.

Bij de heruitgave op lp van ‘Live at Jazz Middelheim’ [PIAS] is een extra tune, ‘Humanity’, toegevoegd, wanneer heb je die geschreven ?

Chantal Acda: Die is geschreven tijdens corona. De boodschap wil het streven naar een humane wereld beklemtonen. We hebben die speciaal voor de lp-heruitgave in december 2022 in New York gelijk met de nieuwe plaat opgenomen. Het is een bluesy track, met Bill Frisell en Thomas Morgan, die vrij spel kregen, in een van de fijnste opnames die ik ooit deed tot nu toe.

De samenwerking met Bill Frisell is een apart verhaal…

Chantal Acda: Dat is wel heel bijzonder. Ik speel bij Isbells, doe wel wat pop en vind dat best leuk hoewel ik eigenlijk niet denk in songstructuren en liever vrij wil spelen. Ik ben zelf niet echt vertrouwd met jazz, al spreekt het me aan en de klank van Bill Frisell bleef hangen. Bij een song van me hoorde ik die klank perfect passen. Dus trok ik mijn Nederlands assertieve schoenen aan en stuurde de muziek op aan de manager van Bill. Die liet dadelijk verstaan dat Bill zijn agenda geen ruimte toeliet. Maar hij vond de muziek bijzonder en zou die wel aan Bill voorleggen. En toen kwam verrassend de uitnodiging van Bill om naar hem toe te komen in Seattle. Al snel stond ik daar en hebben we een hele dag gemusiceerd. Ik voelde de klik en de warmte. Hij nodigde me gelijk uit om een rit te maken in zijn Oldtimer. Ik keerde met een waw-gevoel terug, een unieke klik, ook voor hem, omdat dat soort songs voor hem ongewoon zijn en hij die niet vaak doet. Toen kwam Jazz Middelheim, waar Bill optrad, en kreeg ik de uitnodiging om het clubpodium te vullen. Zo trad ik met Bill Frisell in duo op. Het verbaasde me want mijn muziek kun je moeilijk jazz noemen. Hoe zal dat publiek reageren ging als gedachte door me heen… maar het werd een succes.

Volgend jaar komt het vervolg, opnieuw met Bill Frisell…

Chantal Acda: Voor de nieuwe plaat die voorjaar 2024 verschijnt, wou ik vertrouwde muzikanten om me heen, en daar hoort absoluut Bill Frisell bij. Hij zei meteen ja. Hoe Bill samenspeelde met bassist Thomas Morgan, daar was ik ondersteboven van. Thomas is wel erg verlegen, maar toen ik hem vroeg voor de opnames aarzelde hij niet. Samen met Eric Thielemans en Shadzad Ismaily vormde ik de kern van de band.

De eerste gastmuzikant die ik er meteen bij haalde, was Jozef Dumoulin, die eigenlijk ook tot de kern behoort. Die heeft een ongelooflijk zacht toucher en speelt tegelijk heel intens op zijn piano. Die kenmerken herken ik ook in mezelf, het zachte maar ook intense tegelijk. We deden ook samen poëzieprojecten. Op de nieuwe plaat speelt hij uitsluitend piano. Zijn opnames heb ik meegenomen naar New York waar we de studio indoken met Bill, Thomas, Eric en Shadzad.

Die opnames heb ik vervolgens doorgestuurd naar Colin Stetson. Ik liet hem volledig vrij en hij heeft bepaalde songs een extra boost gegeven. Uiteindelijk ben ik dan met de jazzmuzikanten van bij ons, Kurt van Herck, Joachim Badenhorst, Niels Van Heertum apart gaan opnemen. Ik geef geen akkoordenschema’s, ik wil dat ze helemaal vrij zijn met mijn muziek, los van ritmes. Thomas was waanzinnig, we keken allen perplex toe, Bill keek naar mij zo van ‘I think I know what you mean…’ het waren bijna allemaal eerste takes, die vrijheid was prachtig.

© Chantal Acda

Wil je een mood, statement met deze plaat brengen ?

Chantal Acda: Het is absoluut geen licht op te vatten plaat. Het is geen concept, wel een heel duidelijke weergave van een periode van acht maanden van mijn leven waarin ik heel diep ben gegaan. Het ging die periode echt niet goed met mij. Toch zit er veel hoop in omdat ik veel schoonheid zie in moeilijke en pijnlijke momenten. Het is een fase in het leven dat ik zoekende ben. Het is eigenlijk een ode aan het mogen worstelen met je demonen. Die gevoelens toe te staan en niet meteen te willen verdringen. Dat zit absoluut in die plaat en elk nummer.

Het heeft alles te maken met dat ene moeilijk moment. Ik heb IJslandse paarden, die staan in een grote kudde. Ik ben op een moment in een storm ‘s nachts daar naartoe gegaan en in het midden van de kudde gaan zitten huilen. Toen ik mijn ogen opende, stonden de paarden in een kring om me heen, omarmden me. Dat moment, daar ging het over. Daarom de titel ‘Silently Held’, in stilte vasthouden. Een paard reageert op je gemoed en voelt dat aan, als je dat verdrukt of probeert te veranderen, ervaart het dier dat als onveilig. Ben je gewoon jezelf, dan herkent en beschermt het paard je.

Er volgt een ‘Silently Held’-tournee, daarom niet altijd met Bill Frisell en alle betrokken muzikanten. Wel zo vaak mogelijk met Thomas Morgan en Eric, dat is voor mij een must. We starten vanaf zomer 2024. Daar kijk ik heel hard naar uit. Ik ga deze plaat ook spelen met een Belgische band: Hendrik Lasure, Fre Madou, Eric Thielemans, Frans Van Isacker en Niels Van Heertum.

"Ik heb IJslandse paarden, die staan in een grote kudde.
Ik ben op een moment in een storm ‘s nachts daar naartoe gegaan en
in het midden van de kudde gaan zitten huilen. Toen ik mijn ogen opende,
stonden de paarden in een kring om me heen, omarmden me.
Dat moment, daar ging het over.
Daarom de titel ‘Silently Held’, in stilte vasthouden."

Ga je je meer profileren naar de jazzwereld toe ?

Chantal Acda: Ik vind dat super moeilijk. Ik ben me zelfs niet bewust van die jazzwereld of eender welk muziekgenre. Tot ik op Jazz Middelheim ging spelen, had ik geen ervaring met een jazzpubliek. Ik ben zelf heel slecht in het me profileren. Ik denk dat ik gewoon mijn gevoel volg. Als ik me al ergens plaats, dan is het een kruising tussen songs met improvisatie tot jazz, al is het is geen jazzmuziek, noch eigenlijk popmuziek. Ik zoek mijn vrijheid, het is wat het is.

Wat zijn je invloeden, inspiratiebronnen ?

Chantal Acda: Het is zelden dat ik iets hoor en denk zoiets zou ik ook wel willen maken. Ik ben eerder geïnspireerd hoe iemands aanpak is. Het klinkt misschien raar, omdat het mijn lief is, maar een enorme inspiratiebron is Eric Thielemans, die is altijd zoekende. Zijn intensiteit is het blijven doorgaan en doen. Ik kies ook niet voor de makkelijkste weg. Ik vind dat inspiratie veel meer is dan wat ik hoor en dan zou willen doen.

Als ik toch een inspiratiebron moet noemen, dan is dat de Kortijkse metalband Amenra, ja, dat is even schrikken, niet ?  Dat is volgens mij de grootste metalband van België. Dat heeft helemaal te maken met het zoeken naar die extra gelaagdheid. Daarom denk ik ook niet in genres. Ik zoek echt mijn plek op zoveel manieren, dat heeft met overgave te maken. Sigur Ros ben ik ook fan van. IJsland mag je als een obsessie zien, al vanaf mijn 18 jaar. Niet zozeer om de cultuur, maar vooral de natuur. Het verlaten landschap, je kan er echt verdwijnen, is overweldigend. Het is er zo prachtig en niet koud wat meestal gedacht wordt. En de muziek kent heel wat cross-over, verschillende genres door elkaar, dan krijg je dat het heel anders gaat klinken. Heel ongewoon.

© Jurgen Augusteyns

Wat heb je met covers ?

Chantal Acda: Eigenlijk ben ik anti-covers. Wel komt er volgend jaar een samenwerking met Isbells-zanger Gaëtan Vandewoude, Pieter van Dessel van Marble Sounds en Jan De Campenaere om elkaars liedjes te vertolken. Een soort song circle in kleine theaterzalen met zijn vieren op het podium en het brengen van elkaars nummers, zeker geen coverband. Daar ligt wel mijn grens van wat ik onder covers versta.

Je bent ook betrokken bij de Jeffrey Lee Pierce Sessions Project Series…wat houdt dat in ?

Chantal Acda: Ja, heel grappig, het is een compilatieserie van The Gun Club, waarvan een vierde finale release op 29 september 2023 is verschenen. Een goede vriend van me, zanger Chris Eckman van The Walkabouts, werd gevraagd om een song te coveren en er een nieuwe versie van te maken. Ik werk graag met hem en had een trage mix bedacht voor ‘Lucky Jim’, wat we samen maakten. Wat ik pas daarna opmerkte was de indrukkende lijst van namen, Nick Cave, Warren Ellis en Mark Lanegan, die aan die plaat ‘The Task Has Overwhelmed Us’ (Glitterhouse Records 2023) meewerkten. Via de platenmaatschappij kreeg ik bovendien complimenten van Nick Cave: ‘die song is heel cool gemixt’ en dat vind ik wel grappig want ik had echt geen idee hoe ik daartoe kwam, ben technisch niet vertrouwd met mixen.

"Ik werk graag met Chris Eckman en had een trage mix bedacht voor ‘Lucky Jim’,
wat we samen maakten voor ‘The Task Has Overwhelmed Us’.
Via het label kwam een bericht van Nick Cave met als compliment:
‘die song is heel cool gemixt’…"

Je bent ook betrokken bij Isbells nieuwste release… en tournee…

Chantal Acda: Inderdaad, ja, 'Basegemiti' is een bijzondere plaat. De volgende Isbells ga ik producen, en dan nog wel met bijna uitsluitend jazzmuzikanten. Het wordt een totaal andere band met mezelf en gitarist Elko Blijweert, pianist Jozef Dumoulin, drummer Anke Verslijpe en saxofonist Frans van Isacker. Dat wordt echt een andere Isbells, iets voor eind 2024. Ik had nooit gedacht dat Gaëtan Vandewoude me dat zou toestaan.

Heb je nog een muzikale droom in gedachten ?

Chantal Acda: Iets wat ik al lang heb afgehouden, omdat ik dacht er niet sterk genoeg voor te zijn, ga ik nu wel doen. Het is een echte eigen plaat voor mijn liveband maken. Ik schrijf gewoonlijk zelf vooraf de songs maar nu ga ik ze samen met mijn bandleden schrijven: Eric Thielemans, Alan Gevaert, Gaëtan Vandewoude en Niels Van Heertum vullen instrumentaal aan. Met die groep kan ik elke dag spelen als het moet. We zoeken in januari 2024 de studio op met als producer Chris Eckman. En dat zal verschijnen op Glitterhouse records.

Wat zijn de internationale plannen ?

Chantal Acda: Al vanaf mijn eerste plaat heb ik met buitenlandse platenlabels gewerkt. Ik ben ook meer in Duitsland en Italïe dan in België opgetreden. Ik vind tournees leuk, Eric vindt dat minder. Ik denk niet zo in grenzen, daar zitten mijn Nederlandse roots (Chantal is in 1978 geboren in Helmond, maar woont al geruime tijd in Antwerpen - nvdr) voor iets tussen. Japan komt in het vizier omdat we heel veel reacties vandaar krijgen. De komende plaat met Bill Frisell gaan we zeker focussen op Japan en de VS. Die plaat komt uit bij Challenge Records of een bewuste keuze voor meer jazzgerichte distributie.

Tekst © Bernard Lefèvre (oktober 2023)  -  foto's © Jurgen Augusteyns

Info:

website Chantal Acda
website Glitterhouse records

Concertagenda ‘Let Your Hands Be My Guide 10 years’

19 november 2023 – 30CC/Wagehuys – Leuven
22 november 2023 – Cultuurhuis de Warande – Turnhout
30 november 2023 – Feinkost Lampe – Hannover
01 december 2023 – Laboratorium – Stuttgart
02 december 2023 – El Lokal – Zurich
08 december 2023 – Wilde Westen – Conservatoriumplein 1 – Kortrijk