Black Flower : doen en opnieuw doen

We hebben rendez-vous met Nathan Daems in een oud Brussels café, op enkele passen van de Ancienne Belgique waar zijn groep Black Flower ons enkele uren later zou vergasten op een concert vol energie. Duiken in het “Magma”als het ware, zoals de toepasselijke titel van het nieuwe album.


We ontmoetten elkaar al eens t.g.v. “Breakout”, het album van je groep Echoes of Zoo, ook een groep waarvan jij de piloot bent (lees interview HIER – nvdr). Toen vertelde je me dat verschillend componeert naargelang voor welke groep het stuk bestemd is. Is dit opnieuw zo voor “Magma” ?

Jawel, soms stel ik mij de vraag: past dit nummer beter bij de ene of de andere groep ? Ik kan onderweg zelfs nog van gedachten veranderen.


Bij aankomst in de oefenruimte is je keuze gemaakt... Kwestie van instrumentatie ?

Jawel, maar de fundamentele vraag is eerder “waar wil ik heen met die muziek” ? Als het neigt naar oosterse of Afrikaanse sferen, zal het waarschijnlijk voor Echoes of Zoo zijn.


Je vertelde me ook dat de drummer, Falk Schrauwen, een belangrijke plaats innam voor het geluid van de band...

Inderdaad. Falk is eigenlijk een percussionist. Echoes of Zoo is de enige band waar hij in drumt.


Hoe verliepen de opnames van « Magma » ?

Het opnameproces was deze keer compleet anders... Meestal hebben we vijf studiodagen, maar voor "Magma" hadden we een paar maanden later nog een tweede sessie. In vijf dagen neem je ongeveer tien titels op, je laat er twee vallen... Maar dankzij deze tweede sessie werkten we vrijer. Na een paar maanden kunnen bepaalde details opduiken, zijn er kleine gebreken die moeten worden gecorrigeerd, subtiliteiten... We hebben deze titels zonder stress opnieuw gespeeld, zelfs een paar risico's genomen om het verwachte resultaat te bereiken. Eigenlijk best vreemd: tijdens de repetities bevind je je in een onderzoeksfase. Het is in de studio dat het stuk vorm krijgt...


Is dat niet eigen aan jazz ? Je neemt op in meerdere takes en je behoudt de beste…

Misschien, maar hier was het de eerste keer dat we die nieuwe composities speelden. We lieten de banden van de eerste sessie een paar maanden liggen, zonder ernaar te luisteren. Om even een stapje opzij te zetten en deze opnamen objectiever te kunnen analyseren.

Persoonlijk vind ik de sound van “Magma” gesofisticeerder dan bij de andere Black Flower albums…

Ongetwijfeld doordat we een tweede sessie konden organiseren. Ik denk ook dat het geluid van "Magma" rijker is ... We hebben ook aan de structuren van de stukken gewerkt om het "telefoon"-effect te vermijden. Dit album is matuurder, dat is zeker.


Naarmate de band vordert lijkt het werken aan de sound lijkt steeds accurater te worden...

Het vreemde aan deze plaat is dat we, zelfs als muzikant of componist, de indruk hadden dat de muziek ons een beetje ontging. We werden het voertuig in dienst van de muziek. We moesten die meer ondergaan ons buigen voor haar keuzes. Het was misschien een illusie, maar het was ook een interessante ervaring..


Vanwaar je fascinatie van de klanken en ritmes uit West-Afrika (met name Ethiopië) ?

Sterker nog, ik luister er al een tijdje wat minder naar… Er is zoveel moois om naar te luisteren in de wereld! Maar het is waar dat ethio-jazz de vroege invloed was, ons uitgangspunt. Ik ben dol op de "Ethiopiques"-collectie (een reeks van ongeveer dertig schijven die in wezen de jaren 60 en 70 omvatten - nvdr), maar we moeten toegeven dat onze muziek er enigszins van afwijkt, zelfs als we ons laten inspireren door toonladders en geluiden. Niemand van ons was ooit in Ethiopië, hoewel we het probeerden. Ethio-jazz is het label dat we op onze muziek plakken, maar ik denk dat ze ook door veel andere dingen gevoed wordt. De wereld is een groot dorp geworden, het internet stelt je in staat om veel dingen te ontdekken. Dit is een enorme rijkdom !


De koperblazers hebben een belangrijke rol in de ethio-jazz… Zou je meer kunnen toevoegen aan de muziek van Black Flower ? 

Ja natuurlijk, ik wil kopers toevoegen... Er zijn zoveel mogelijkheden ! Deze keer hebben we voor een titel een stem opgenomen…


Meskerem Mees !

Haar album is schitterend ! Ze heeft een zekere naturel. We hebben gisteren met haar gerepeteerd, ze blijft rustig en het deert haar niet om te zingen met vijf oudere jongens met ervaring.


Hoe hebben jullie elkaar ontmoet ?

Toen we deze samenwerking aangeboden kregen, had ik er nog nooit van gehoord... Ik bekeek video's op YouTube om een besluit te nemen. “Live” omdat je in deze omstandigheden beter kunt oordelen. Het is nogal onverklaarbaar: haar muziek is niet complex, ze zingt niet indrukwekkend als bijvoorbeeld een soulzangeres. Nee, wat indruk op me maakt is haar puurheid, haar natuurlijkheid. Meskerem is authentiek! We waren op zoek naar een stem en ik was er zeker van dat het met haar zou lukken.

Volgens mij sluit ze perfect aan bij jouw wereld …

Klopt, op het lied "Morning in the Jungle", doet zij iets anders dan het typische Meskerem Mees. We voelen ons heel vrij.


Jullie veranderden van keyboardspeler. Kan je ons Karel Cuelenaere even voorstellen ?

Het is een zeer intelligente jongen, een ingenieur, en dat blijkt uit zijn manier van spelen, zeer wiskundig en tegelijkertijd zeer intuïtief. Karel heeft een groot gevoel voor harmonie, hij herhaalt zichzelf nooit, hij heeft altijd het juiste idee. De voormalige toetsenist (Wouter Haest – nvdr) verliet de groep niet voor muzikale meningsverschillen… Hij is al een paar jaar op reis. Maar het is normaal dat er verandering is in een groep. Je moet je een gesprek met vijf voorstellen en op een zeker moment vertrekt een van de vijf en wordt hij vervangen door iemand die nieuwe gespreksonderwerpen ter sprake brengt. Zo waait er terug een frisse wind door de groep waardoor we niet in herhaling vallen.


Black Flower is een feestelijke band: al die concertannuleringen moeten zwaar op jullie gewogen hebben...

Ja, het is raar... In het begin was het nog prima. Er zijn andere manieren om creatief te zijn bij het maken van muziek. Maar al heel snel voelden we een gemis. Het is op deze momenten dat je je realiseert dat al de repetities, de compositiekeuzes, de uren studeren door te oefenen, ... dit alles heeft maar één doel: concerten geven, je werk aan een publiek voorstellen. Live muziek is menselijker, het heeft altijd bestaan, sinds het begin van de mensheid. Archeologen hebben instrumenten gevonden, zoals fluiten, die dateren uit de prehistorie... In feite zijn we amper een eeuw geleden begonnen met het opnemen van muziek en het maken van platen. Dit is niets op de schaal van de mensheid. Tegenwoordig, met geluidsversterking, geeft "live" muziek een buitengewone energie vrij die je niet vindt bij het beluisteren van een plaat. Internet, Spotify, downloaden, het is goed om te ontdekken, maar het zal nooit de sensaties vervangen die we ervaren tijdens het bijwonen van een concert.


Ik doorliep eens je agenda… Net als het merendeel van de Vlaamse groepen, speel je erg weinig in Wallonië… Op het ogenblik is er zelfs geen enkel concert.

Ook ik begrijp het niet... We spelen om de twee jaar in Luik of Charleroi, en daarmee is de kous af.


Er zijn nochtans genoeg zalen, clubs, culturele centra…

Er moeten verschillende redenen zijn, waarvan de belangrijkste de scheiding tussen de Gemeenschappen is. Of is het ook een kwestie van budget ? De rol van informatie die de radio's niet spelen ? Als een groep weinig bekend is in Wallonië, kunnen de organisatoren aarzelen om het risico te nemen om ze uit te nodigen.


De nieuwe Vlaamse scene is interessant en belangrijk. Wist je dat je daar een invloedrijke groep voor was ?

Ik weet het eigenlijk niet zeker... Ik ben niet in de positie om je te antwoorden, het is aan deze muzikanten dat je de vraag moet stellen. Ik heb geen idee of ik nieuwe muzikanten heb beïnvloed. Ik zou zeker niet willen dat men mij op dit vlak onbescheiden vindt...

Hoe kwam die nieuwe Vlaamse jazz tot stand ?

Het is vreemd: met de jongens van Stuff., De Beren Gieren en anderen studeerden we allemaal in dezelfde periode aan het Gentse Conservatorium. Er was een bijzondere energie. Anderen wendden zich tot de popmuziek, zoals Balthazar bijvoorbeeld. We wilden jazz doen, maar ook veel andere dingen, om genres samen te voegen. Aan de andere kant hebben we nooit gewild of gedacht aan het creëren van een beweging. We speelden gewoon voor de lol. Muziek is onze pas


Ik veronderstel dat de open geest van de professoren daarbij ook een belangrijke rol speelde…

Uiteraard ! Als we tien jaar terugkijken, kunnen we vandaag inderdaad zeggen dat het een beweging was. Eerlijk gezegd denk ik dat we werden aangemoedigd door wat er iets eerder in Engeland gebeurde. Er waren daar bands die succes hadden met zeer vrije en geïnspireerde muziek. Het gaf hoop... We konden de muziek spelen die we wilden en er was nog steeds een publiek om het te waarderen... Het motiveert omdat jazz in principe niet de meest populaire muziek is...


Zou je graag in het VK gaan spelen ?

Het is erg moeilijk ! We krijgen goede recensies in de tijdschriften, maar de organisatoren volgen niet... We worden uitgenodigd om een sessie op te nemen voor de BBC, maar helaas zijn er geen andere data in de buurt om de kosten te recupereren...

Ervaar je dat dit succes een zekere stress met zich meebrengt ?

Neen, helemaal niet. Je moet muziek maken om jezelf te plezieren en niet de fout maken om muziek te maken om te spelen wat mensen willen horen. Ik maak muziek voor de lol, en ik heb geluk dat mensen het leuk vinden... De kwaliteit van muziek wordt niet afgemeten aan het aantal verkochte platen of verkochte tickets voor een concert...

Tekst © Yves Tassin (vrije vertaling : Jos Demol)  -  foto’s © Annie Boedt
Een samenwerking JazzMania / Jazz’halo

Black Flower - Magma
(Sdban)

Recensies :

JazzMania (F)
Jazz’halo (D)




Concerten :

Eeklo (01/04/2022)
Oostende (02/04/2022)
Diksmude (15/04/2022)
Beveren (15/06/2022)