Willy Roggeman

© Bandcamp

Ninove 9 juni 1934 – Aalst 15 april 2023

De Vlaamse schrijver, jazzcriticus en jazzmuzikant Willy Roggeman werd net geen 89. Op 22 april werd hij in zijn geboorte- en woonplaats Ninove in intieme kring begraven. Slechts enkele kranten brachten het bericht uit, radio noch tv besteden er verder weinig of geen aandacht aan.

Met de steun van Louis-Paul Boon en Hugo Claus debuteerde hij in de jaren 50 als dichter in ‘Tijd en Mens’. Zijn generatiegenoot Paul Snoek nam gedichten van hem op in ‘Gard Sivik’. In de jaren 70 en 80 werd Roggeman een mentor voor Stefan Hertmans. Natuurlijk dateert zijn pionierswerk over jazz van de jaren 60 en was gericht op wat hij zelf als more free jazz omschreef en waarin hij zich als jazzmuzikant zelf liet opmerken. 

Het baanbrekende essaywerk ‘De adem van de jazz’ (Gard Sivik/Heijnis 1961), ‘Jazzologie 1940-1965’ (galgeboekje 7 – de galge 1965) en ‘free en andere jazz-essays’ (Nijgh & Van Ditmar’ 1969) was een bron van inspiratie voor de jazzliefhebbers van toen, twintigers zoals ikzelf, die de ‘New Thing’ ontdekten. Van Ornette Coleman en Don Cherry als wegbereiders, Paul Bley en Cecil Taylor, Archie Shepp, Albert Ayler, John Tchicai, Marion Brown, Pharoah Sanders en vele anderen tot natuurlijk vanzelfsprekend John Coltrane (inspiratie om zelf op sopraansax te gaan spelen), portretteert Roggeman in zijn beschouwingen het fenomeen jazz als ‘een levenshouding, een klimaat, een existentieel voedsel, onafscheidelijk met het creatieve verbonden, een waarde bovendien waarin het spel van vrijheid, gebondenheid zeer subtiel is’.

Zijn jazz-essays, poëzie en ander werk kregen recent nog aandacht via de tentoonstelling ‘Een leven geschreven’, een verzameling uit het rijke archief van Roggeman en geschonken in 2018 aan de Gentse Universiteitsbibliotheek, onder de supervisie van Prof. dr. J. Pieters, die door de auteur werd aangesteld tot beheerder van het artistieke werk.

Als jazzmuzikant vormde hij een eigen jazzensemble: Willy Roggeman Jazz Lab, met hemzelf (ss, rec, kl, melod), Willy De Bisschop (b), Paul Van Den Heylen (b) later vervangen door Mark van den Hoof (ts, ss, f) en Firmin Timmermans (drums, perc). Tijdens de ‘Laatste Nacht van de Poëzie’ in Vorst Nationaal (1980) speelde Willy Roggeman met Firmin Timmermans (drums, perc.), Peter Hertmans (el g, el basg) en Stefan Hertmans (el g).

Bij Het Balanseer verscheen als lp ‘ANARCHIC REHEARSAL’ & ‘SESSIONS 72’ : ‘3&4-UNIT’ (opname 1972) en ‘SOLO’ (opname 2011) waarover Patrick Auwelaert een bijdrage bracht als ‘Scratches en improvisatiecellen’ in Jazzmozaïek (2013/4).

Graag verwijzen we voor wie meer wil opsteken over Willy Roggeman naar de expo van Kunstkring Celbeton in Dendermonde. In deze tentoonstelling wordt Roggeman belicht vanuit het perspectief van zijn teksten over jazz (in eigen boeken en publicaties als Vooruit, De Bond en Kunst van Nu), maar ook een aantal onuitgegeven manuscripten waarin de auteur het onder meer heeft over de muzikanten die hem het meest hebben geïnspireerd. Ook Roggemans muzikale werk komt aan bod.

De expo loopt van 13 mei tot 30 juli 2023 in Jazzcentrum Vlaanderen. In het najaar verhuist de expo naar het Gemeenschapscentrum Felix Sohie van Hoeilaart.

© Bernard Lefèvre

Expo Willy Roggeman – Jazzcentrum Vlaanderen - Leopoldlaan 12, 9200 Dendermonde
(13 mei tot 30 juli 2023 – woensdag en zaterdag 13u30-16u30)

Willy Roggeman op BANDCAMP

Motto distribution