Negende editie van BRAND! 2024

Feest, overgave, schoonheid en inspirerende nalatenschappen

Op zondag 24, woensdag 27, donderdag 28 en zaterdag 30 november vindt de negende editie plaats van jazzfestival BRAND!. De vierdaagse pakt uit met een programma dat breder dan ooit gaat, met zowel jong talent als gevestigde waarden, met elke festivaldag een heel eigen insteek.

Artistiek leider Bart Vanvoorden (kunstencentrum nona): “Vanaf de eerste editie zoeken we naar manieren om toegewijde liefhebbers én het bredere publiek aan te spreken met een programma dat de beide groepen iets kan bieden en, idealiter, bij elkaar brengen. Ook tijdens deze editie doen zich een paar buitenkansen voor, uitzonderlijke evenementen waarvoor we zelfs onze geplande vier dagen op een rij onderbroken hebben. Soms doen zich kansen voor die je niet kan laten liggen. We openen het festival bijvoorbeeld al op zondag 24 november, omdat we dan het Nederlandse fenomeen The Ex over de vloer krijgen. De band die al 45 jaar onvermoeibaar zichzelf vernieuwt en bruggen bouwt, viert de avond daarvoor zijn 45ste verjaardag in thuisstad Amsterdam en wilde dat graag overdoen in Mechelen. Het wordt meteen hun enige Belgische concert dit najaar.”

The Ex © Maarten Mooijman

Deze avontuurlijke band heeft al jarenlang een traditie van het organiseren van eigen festivals met gelijkgezinden uit alle windhoeken, en dat is nu niet anders. Alle leden van The Ex spelen ook in andere combinaties, met goed volk zoals bvb. jazzlegende Han Bennink, Chicago-zwaargewicht Ken Vandermark en Marion Coutts, voormalige frontvrouw van Dog Faced Hermans, die voor het eerst in lange tijd in België te zien is.

Daarnaast krijg je ook muzikanten te horen uit Ethiopië, Noorwegen, Frankrijk en Nederland, want Lena Hessels, dochter van Ex-gitarist Terrie, is erbij met een stomende pop-trip. G.W. Sok, zanger bij The Ex van 1979 tot 2009, voegt zich bij z’n voormalige collega’s en zal poëzie brengen.


Hommages en schoonheid

Het concert van James Brandon Lewis en zijn Red Lily Quintet (27.11) is er ook een om naar uit te kijken. De meest indrukwekkende saxofonist van zijn generatie brengt in de Mechelse Stadsschouwburg een hommage aan Mahalia Jackson. Hij maakte in 2023 zijn album "For Mahalia, with Love", een van de meest bejubelde jazzalbums in recente tijden. De vertrouwde melodieën uit het gospel-canon zijn het basismateriaal voor improvisatie en spirituele intensiteit. Dit is niet enkel warme en meeslepende muziek met een luid kloppend hart, maar een wervelende connectie tussen historisch verleden en het hedendaagse leven met al z’n conflicten én overwinningen.

aki 2024 © Monday Agbonzee Jr

Op 28.11 wordt uitgeweken naar de vernieuwde Predikherenkerk, die de ideale omgeving zal vormen voor de muziek van twee Belgische formaties die inzetten op bedwelming. Twee jaar na hun eerste passage zal aki rond Anke Verslype in sextet-bezetting onderduiken in ongecompliceerde melodieën en warme golven van melancholie. Zo speelt aki dromerig op de as tussen audio-cinema, nostalgie en minimalisme. Het duo Merope – Indrė Jurgelevičiūtė en Bert Cools - biedt een unieke eigentijdse visie op traditionele Baltische muziek. Ze vermengen elementen van jazz, ambient en 20e eeuws minimalisme in hun ontroerende composities. Ze stellen de muziek van hun nieuwe album "Vėjula" voor met de alom gerespecteerde multi-instrumentalist Shahzad Ismaily, die grote sier maakte naast John Zorn, Arooj Aftab, Marc Ribot en talloze anderen.


Nalatenschap

Peter Brötzmann © Geert Vandepoele

Vanvoorden: “Naar analogie met een paar buitenlandse evenementen rond de figuur van Peter Brötzmann (1941-2023), wilden we ook iets doen in België. Dat werd ‘In the Spirit of Peter Brötzmann’ (30.11) We gingen er wel niet zomaar een eerbetoon van maken. Samen met Sound in Motion, de nomadische Antwerpse organisatie die vaak met het Duitse impro-icoon samenwerkte, zijn we op zoek gegaan naar een programma dat idealiter duidelijk maakt wat de nalatenschap van Brötzmann precies is, maar ook wat die nog kan betekenen voor hedendaagse muzikanten. Het was dus een uitgemaakte zaak dat we niet enkel vertrouwde Brötzmann-kompanen gingen uitnodigen. Die zijn er wel, zoals de gigant Evan Parker, of een Belgische pionier als Cel Overberghe, maar we brengen hen samen met een nieuwe generatie muzikanten uit binnen- en buitenland.”

Evan Parker

De vier concerten vullen we aan met een filmvoorstelling in Cinema Lumière (van 'Soldier of the Road', een portret uit 2011) en de voorstelling van de kersverse biografie Peter Brötzmann: "Free-Jazz, Revolution and the Politics of Improvisation". We gaan met auteur Daniel Spicer in gesprek over het onderwerp van zijn boek en diens nalatenschap. Op die manier wordt er een eer bewezen aan een Europees muziekicoon, en tegelijkertijd een link gelegd naar het heden en de toekomst.


Donderdag 24/11 **EXCLUSIEVE BELGISCH CONCERTEN** (Gouden zaal, nona)

45 jaar lang staat The Ex al in de frontlinie van de avontuurlijke muziek. 45 jaar vol overgave, openheid en energie. Nieuwe allianties zoeken, uitdagingen aangaan. Geen voorgekauwde kost, geen herhalingen, maar ontdekken en verrassen. Zichzelf en het publiek. The Ex is een gulzige spons voor diverse inspiraties, een generator van ideeën, een manier van in het leven staan, een ode aan vitaliteit en een uitgestoken hand. En dat komen ze nu vieren in nona, aan de vooravond van een nieuwe albumopname, met een uitbundig feest en een heleboel vrienden. Genereus, zoals we ze kennen.

LINE-UP
Zea + Xavier Charles
Katherina Bornefeld + Frank Rosaly
Terrie 'Ex' Hessels + Ken Vandermark + Emma Fischer
Andy Moor + Marion Coutts
Han Bennink + Guro Kvåle
Misale Legesse
Etenesh Wassie
Lena Hessels
G.W. Sok
The Ex

Dit festival-in-een-festival wordt geen voor de hand liggende terugblik, geen hommage aan wat ooit was, maar een buitenkans om nu, live, in het moment, te tonen wat levende, organische interactie vermag. Zeker in het bijzijn van vrienden en gelijkgezinden die even gretig ingaan op uitdagingen. Zo blijft The Ex trouw aan die ene, onverwoestbare leuze: forward in all directions.

Je krijgt een hele resem verwanten  te zien, in verschillende formaties. Deze groep artiesten vormt een dwarsdoorsnede van het grote muzikale netwerk van The Ex. Het zijn allemaal vrije en authentieke artiesten uit de Verenigde Staten, Ethiopië, Frankrijk, Noorwegen, Groot-Brittannië en Nederland. In deze reeks compacte performances: vrije improvisatie en nieuwe ontmoetingen, maar ook spannende popmuziek, poëzie, beeldende kunst en traditionele Ethiopische muziek.

“The Ex is punk, zeker, maar net zo goed jazz, noise, global en menselijke synergie op een podium. Wie zulk zinderend en ontregelend werk produceert, heeft geen oud spul nodig. The Ex is nu. Niemand klinkt zoals zij.”
De Volkskrant, 26 september 2024

De muzikanten

Han Bennink (NL)
Een levende legende van de internationale jazz en vrije muziek. Medeoprichter van de baanbrekende Instant Composers Pool en één van de grondleggers van de freejazz- en improscène in Nederland. Op zijn 82e nog steeds vol inspiratie en power!

Zea (NL)
Soloproject van Arnold de Boer, zanger en gitarist van The Ex, die laveert tussen ingetogen songs in zijn moedertaal (het Fries) en besmettelijke, tegendraadse dansmuziek. Ook naast The Ex is hij een avonturier die inspiratie zoekt en vindt in vele genres, disciplines en culturen: van de Kologo in Ghana tot de gruizige rock waar hij mee opgroeide in Friesland. Runt het platenlabel Makkum Records.

Marion Coutts (UK)
Beeldhouwer, fotograaf, filmmaker, schrijver, installatiekunstenaar, trompettist en zangeres. Voormalig frontvrouw van avant-punkband Dog Faced Hermans (zie ook: Andy Moor).

Katherina Bornefeld (D)
Drummer van The Ex, bekend om haar stuwende, originele en unieke ritmes en patronen. Daarnaast speelt ze als klankhealer o.a. klankschalen en de gong.

Terrie 'Ex' Hessels (NL)
Gitarist en oprichter van The Ex. Runt samen met Emma Fischer Terp Records. Leeft en musiceert volgens het ethos van de punk, maar met een nieuwsgierigheid en muzikale horizon die veel breder is: van vrije improvisatie tot Ethiopische muziek. Bood een thuis, ver van huis, aan acts en muzikanten als Getatchew Mekuria, Konono No.1, Sonic Youth en Circus Debre Berhan.

Ken Vandermark (VS)
Vermaarde saxofonist, klarinettist, componist en curator die al decennialang een vaste waarde is in de muziekscene van Chicago en daarnaast heeft samengewerkt met improviserende musici van naam en faam van over de hele wereld.

Emma Fischer (NL)
Beeldend kunstenaar die alle grafisch ontwerp doet voor The Ex en de releases van Terp Records. Ze treedt nu op als live painter.

G.W. Sok (NL)
Stichtend lid van The Ex en dertig jaar lang de instant herkenbare zanger en tekstschrijver van de band. Nu actief met talloze gastoptredens en het schrijven en het voordragen van gedichten.

Lena Hessels (NL)
Dochter van Terrie. Opgegroeid met punk, freejazz en Ethiopische muziek, maar muzikaal volstrekt haar eigen weg in geslagen. Ze maakt als singer-songwriter gelaagde popmuziek: van glitterende, energieke elektropop tot complexe ritmes, van intieme pianomuziek tot een duistere elektronische sound.

Andy Moor (UK)
Gitarist, mede-oprichter van cultband Dog Faced Hermans en lid van The Ex sinds 1990. Sinds zijn verhuis naar Amsterdam is hij zeer actief in de Nederlandse muziekscene: van  improvisatie tot moderne gecomponeerde muziek. Veelzijdige muzikant die graag buiten de grenzen van zijn discipline treedt door samen te werken met dichters, dansers en beeldend kunstenaars. Mede-eigenaar van het label voor experimentele muziek en geluidskunst Unsounds.

Guro Kvåle (NO)
Jonge tromboniste, als muzikant opgegroeid in een bigband, maar al vroeg gegrepen door de vrije muziek. Lid van onder andere Gard Nilssen's Supersonic Orchestra, HELLO WORLD! en het Herman Hestbek Ensemble.

Misale Legesse (ETH)
Ethiopische drummer / kobero-speler. Zeer actief in de levendige muziekscene in Addis Abeba en thuis in onder andere traditionele Ethiopische muziek en Ethio-jazz, maar zoekt met zijn traditionele percussie-instrument ook het experiment op. Speelt drums sinds hij Han Bennink op tv zag drummen bij één van de vele projecten van The Ex in Ethiopië.

Xavier Charles (F)
Veelzijdige Klarinettist, bekend in de internationale impro-scene. Maakte deel uit van de band Getatchew Mekuria, The Ex and Friends en maakte o.a. een duo-cd met Terrie Ex. Speelt ook regelmatig samen met Zea (Arnold). Organiseert het befaamde impro-festival Densités.

Etenesh Wassie (ETH)
Een zangeres uit Ethiopië die de stiel in Addis Abeba leerde en een onwaarschijnlijke intensiteit aan de dag legt. Ze vormt een gelauwerd duo met de Franse bassist Matthieu Sourisseau. Hun album Yene Alem is een moderne klassieker die Ethiopische muziek rauw en inventief combineert met een veelheid aan invloeden.

Frank Rosaly (VS)
Frank Rosaly is als drummer jarenlang een spil geweest in de bruisende improscene van Chicago. Na zijn verhuizing naar Amsterdam zette hij zijn muzikale zoektocht voort: als componist, performer, organisator en onderzoeker van de muziek van zijn Zuid-Amerikaanse voorouders.


Woensdag 27/11 (Stadsschouwburg)

James Brandon Lewis © Ben Pier 7

James Brandon Lewis Red Lily Quintet - For Mahalia, with Love


Donderdag 28/11 (Het Predikheren)

aki

Merope © Tina Herbots

Merope feat. Shahzad Ismaily


Zaterdag 30/11 (Cinema Lumière + Gouden zaal, nona)

FILM (Cinema Lumière): "Soldier of the Road - A Portrait of Peter Brötzmann" (Bernard Josse, 2011, 93min, Engels ondertiteld)

BOEKVOORSTELLING: Daniel Spicer - "Free-Jazz, Revolution and the Politics of Improvisation".
Gesprek met de auteur en enkele muzikanten over Peter Brötzmann en zijn nalatenschap.

CONCERTEN:
Hanne De Backer / Casper Van De Velde
Cel Overberghe / Ornella Noulet / Adia Vanheerentals
Farida Amadou / Julien Desprez
Evan Parker / Camille Émaille

BRAND! Jazz Festival 2024
9e Editie
24, 27, 28 en 30 november 2024 in kunstencentrum nona